UNICEF - Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu

UNICEF nedir?

Birleşmiş Milletler Çocuk Fonu (United Nations Children's Fund (UNICEF)), merkezi New York'ta olan ve gelişmekte olan ülkelerdeki çocuklara ve annelere insani ve gelişimsel yardım sağlayan Birleşmiş Milletler (BM) programıdır. Birleşmiş Milletler Kalkınma Grubu'nun ve onun yürütme komitesinin üyelerinden biridir.

UNICEF, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından, II. Dünya Savaşı'ndan zarar gören ülkelerdeki çocuklara acil gıda ve sağlık hizmeti sunmak üzere 11 Aralık 1946'da kuruldu. Polonyalı doktor Ludwik Rajchman, büyük ölçüde UNICEF'in kurucusu olarak kabul edilir. Rajchman, 1946'dan itibaren UNICEF'de ilk başkan olarak hizmet vermiştir. Rajchman'ın önerisi üzerine, 1947'den 1965'teki ölümüne kadar hizmet veren ilk yönetici müdür olarak Amerikalı Maurice Pate atanmıştır. 1953'te UNICEF'in yetkisi, gelişmekte olan ülkelerdeki çocukların ihtiyaçlarına hitap etmek üzere genişletildi ve artık Birleşmiş Milletler Sisteminin kalıcı bir parçası haline geldi. O tarihte, uluslararası ve acil durum kelimeleri, yalnızca Birleşmiş Milletler Çocuk Fonu ya da popüler olarak UNICEF olarak bilinen kuruluşun adından çıkarıldı.

UNICEF, hükümetlerin ve özel bağışçıların katkılarına dayanmaktadır. UNICEF'in 2008 yılı toplam geliri 3.372.540.239 ABD Doları idi. Hükümetler, kuruluşun kaynaklarının üçte ikisine katkıda bulunurlar. Gelirin geri kalanına, özel gruplar ve yaklaşık altı milyon kişi, ulusal komiteler vasıtasıyla katkıda bulunmaktadır. UNICEF'in gelirinin yüzde 92'sinin program hizmetlerine dağıtıldığı tahmin edilmektedir. UNICEF'in programları, çocukların sağlığını ve refahını arttırmak için toplum düzeyinde hizmetler geliştirmeyi vurgular. UNICEF 1965'te Nobel Barış Ödülüne ve 2006'da Asturias Prensi Barış Ödülüne layık görüldü.

UNICEF'in çalışmalarının çoğu, 190'den fazla ülke ve bölgedeki kadroyla sahada yürütülmektedir. Ev sahibi hükümetlerle geliştirilen programlar vasıtasıyla 200'den fazla ülke bürosu UNICEF'in misyonunu gerçekleştirmektedir. Yedi bölge müdürlüğü, gerektiğinde ülke ofislerine teknik yardım sağlamaktadır.

UNICEF'in Tedarik Bölümü Kopenhag merkezlidir ve aşılar, HIV'li annelere ve çocuklara antiretroviral ilaçlar, besin takviyeleri, acil durum sığınma evleri, aileyi bir araya getirme ve eğitim malzemeleri gibi temel öğeler için birincil dağıtım noktası olarak hizmet vermektedir. 36 üyeli bir yönetim kurulu, politikaları belirler, programları onaylar ve idari ve mali planları denetler. Yönetim kurulu, Birleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal Konseyi tarafından genellikle üç yıllık bir dönem için seçilen hükümet temsilcilerinden oluşur.

UNICEF ulusal komiteleri

Her biri bağımsız bir yerel sivil toplum örgütü olarak kurulan 34 (sanayileşmiş) ülkede ulusal komiteler bulunmaktadır. Ulusal komiteler, özel sektörden fon toplarlar.

UNICEF tamamen gönüllü olarak yapılan katkılarla finanse edilir ve Ulusal Komiteler topluca UNICEF'in yıllık gelirinin yaklaşık üçte birini toplarlar. Bu, şirketlerin ve sivil toplum örgütleri vasıtasıyla dünya çapında yaklaşık altı milyon bireysel bağışçının katkılarından gelir.

UNICEF bağışları

UNICEF, Amerika Birleşik Devletleri, Kanada ve diğer bazı ülkelerde çocukların cadılar bayramı gecesinde evlerin kapılarını çalıp ''şeker mi şaka mı'' diye sorarak bazen şeker yerine UNICEF için para topladıkları "Trick-Or-Treat UNICEF" programı ile biliniyor. 

UNICEF, dünyadaki 191 ülkede ve bölgede varlığını sürdürmektedir; ancak dokuz bölgede (Bahamalar, Brunei, Kıbrıs, Letonya, Lihtenştayn, Malta, Mauritius, Monako ve Singapur) faaliyeti bulunmamaktadır.

Gelişmiş ülkelerdeki pek çok kişi, ilk önce UNICEF'in 36 Ulusal Komitesinden birinin faaliyetleri aracılığıyla UNICEF'in çalışmalarından haberdar olur. Bu sivil toplum kuruluşları (STK), öncelikle bağış toplama, UNICEF tebrik kartları ve ürünleri satma, özel ve kamusal ortaklıklar oluşturma, çocuk haklarını savunma ve diğer destek sağlama konularından sorumludurlar. UNICEF için ABD Fonu 1947'de kurulmuştur ve ulusal komitelerden en eskisidir.

19 Nisan 2007'de Lüksemburg'un Büyük Düşesi Maria Teresa, Brezilya (2007), Çin (2008) ve Burundi (2009)'yi ziyaretlerindeki rolü için UNICEF Çocuk Haklarını Savunucusu olarak atandı.

2009'da İngiliz perakendecisi Tesco, tanıtım için, UNICEF'in ticari veya perakende kullanım için değil, ancak hayır amaçlı olarak kullandığı "İyilik İçin Değiştir" ("Change for Good") sloganını kullandı. Bu da örgütün, "Unicef'in tarihinde, ticari bir varlığın kampanyalarımızdan birini sermaye olarak kullanmak için kasıtlı olarak yola çıktığı ve daha sonra birçok çocuk programımızın bağımlı olduğu bir gelir akışına zarar verdiği ilk şey" şeklinde beyanda bulunmasına neden oldu. Unicef yetkilileri halka seslenerek, "çocukların refahını kalpten arzulayanları, tüketici olarak seçim yaparken destek verdikleri kimlikler hakkında dikkatlice düşünmeye" çağırmaya devam ettiler.

UNICEF sponsorlukları

7 Eylül 2006'da, UNICEF ile İspanyol Katalan derneği futbol kulübü FC Barcelona arasında, kulübün yılda 1,5 milyon avro bağışta bulunacağı beş yıllık bir anlaşmaya varıldı. Anlaşmanın bir parçası olarak FC Barcelona, UNICEF logosunu üniformalarının önünde taşıyacaktı. Bu, bir futbol kulübünün bir organizasyona sponsor olmasının ilki olmuştu. Ayrıca, FC Barcelona'nın tarihinde, üniformalarının önünde başka bir organizasyonun isminin yer alması da ilk kez olmuştu.

UNICEF Ocak 2007'de Kanada'nın ulusal tent pegging ekibi ile ortaklık kurdu. Ekip resmi olarak "UNICEF Takımı Kanada" olarak yeni bir bayrak çekti. Biniciler UNICEF'in logosunu yarışma esnasında üzerlerinde taşırlar ve ekip üyeleri, UNICEF'in çocukluk dönemindeki HIV-AIDS'e karşı yürüttüğü kampanyalar için para toplayıp destek verdiler. Ekip 2008 tent pegging dünya şampiyonluğunu kazandığında, UNICEF bayrağı, uluslararası Grand Prix binicilik yarışmasının tarihinde ilk defa oyunlarda devlet bayrağı olmayan bir bayrak olarak Kanada bayrağının yanında, madalya podyumu üzerinde dalgalandı.  

İsveçli Hammarby IF şirketi, 14 Nisan 2007'de İspanyol ve Kanadalı örnekleri izledi; ayrıca UNICEF için para topladı ve UNICEF'in ismini spor giyimlerinin üzerinde sergiledi. Danimarkalı futbol kulübü Brøndby IF 2008'den 2013'e kadar benzer bir düzenlemeye katıldı.

Avustralyalı A Ligi kulübü Sydney FC, UNICEF ile bir ortaklık kurarak Asya-Pasifik bölgesindeki çocuklar için para toplayacaklarını duyurdu ve 2011-12 A-Ligi sezonunun geri kalanında UNICEF logosunu taşıyacaklarını açıkladı.

Yarış sürücüsü Jacques Villeneuve, NASCAR Craftsman Truck Serisinde UNICEF logosunu 27 numaralı Bill Davis yarış kamyoneti üzerinde ara sıra sergiledi.

Botsvana'da, UNICEF, kar amacı gütmeyen kuruluş TeachAIDS vasıtasıyla Botswana'daki her okul çocuğu için yeni, en son teknoloji HIV/AIDS eğitiminin geliştirilmesini finanse etmiştir.

UNICEF, İskoç kulübü Rangers FC UNICEF ile Rangers Yardım Vakfı'nın ortaklık kuracaklarını ve 2011 yılına kadar 300 bin avro bağış toplama sözü verdiklerini duyurmuştu.

2010 yılında UNICEF, Phi Iota Alpha ile bir ortaklık kurdu ve bu Phi Iota Alpha'yı UNICEF'in şimdiye kadar birlikte çalıştığı ilk Yunan Harfli Kuruluş yaptı. 2011'de Phi Iota Alpha, Musluk Projesi ve UNICEF Kampanyası İçin yapılan Şeker mi Şaka mı ile 20.000 dolardan fazla bağış topladı.

Unicef 2013'de Yunan topluluğu futbol şampiyonu Olympiacos ile anlaşma imzaladı ve bu anlaşmayla Futbol Şampiyonu Olympiacos da Unicef'in logosunu gömleklerinin önünde taşıyacaktı.

UNICEF kutusu

Pennsylvania Philadelphia'daki bir grup çocuk, Cadılar Bayramı'nda aldıkları 17 doları 2. Dünya Savaşı sonrası savaş mağdurlarına yardım etmek için bağışladığı 1950 yılından beri, sonbaharda Kuzey Amerika'daki UNICEF Şeker mi Şaka mı kutusu bir gelenek haline geldi. Bu küçük turuncu kutular 31 Ekim'den önce okullarda ve diğer yerlerde çocukların eline veriliyor. 2012 itibariyle, UNICEF kampanyasına ait bu kutular, Kanada'da yaklaşık olarak 91 milyon Kanada doları ve ABD'de 167 milyon ABD doları topladılar.

Çocuk Hakları Karikatürleri

UNICEF, 1994 yılında dünyadaki animasyon stüdyolarını, çocukların uluslararası haklarını gösteren bireysel animasyonlu tanıtım spotları oluşturmaya teşvik eden bir zirve düzenledi. Çocuk Haklarına Dair Çizgi Filmler, UNICEF Çocuk Hakları Sözleşmesine dayalı animasyonlu kısa filmlerin derlemesidir.

Ortaklık

Eğitim ve Okur Yazarlık Programlarını desteklemek için para toplamak amacıyla UNICEF, uluslararası ve küçük ve orta ölçekli işletmelerin yanı sıra, dünya çapındaki şirketler ile de işbirliği yapmaktadır.

Kuruluş 2004 yılından bu yana, Montblanc tarafından desteklenmekte ve dünyanın çocuklarının eğitime daha iyi erişebilmesine yardımcı olmak için onunla işbirliği içinde çalışmaktadır.

Vaccine News Daily'e göre, Merck & Co., UNICEF ile Haziran 2013'de anne ölümlerini, Güney Afrika'daki HIV ve tüberküloz prevelansını azaltmak için işbirliği yaptı. Merck'in "Anneler için Merck" programı, anneler ve çocuklarının sağlıklı olmasını sağlayacak programlar için dünya çapında 500 milyon ABD doları verecekti.

Mayıs 2010'da, Crucell N.V., beş yıllık pediatrik aşı Quinvaxem'i gelişmekte olan ülkelere tedarik etmek için UNICEF'den ek 110 milyon ABD doları tutarında bir ödenek daha duyurmuştur.

Kurumsal Sosyal Sorumluluk

UNICEF, şirketlerin iş uygulamalarını iyileştirmek, onları uluslararası hukuktaki yükümlülüklerle uyumlu hale getirmek ve çocuk haklarına pazarda, iş yerinde ve toplum içinde saygı göstermelerini sağlamak için şirketlerle doğrudan çalışır. 2012'de UNICEF Çocuk Haklarını ve İş İlkelerini geliştirmek için Save the Children (Çocukları Koru) ve Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler Sözleşmesi ile çalıştı ve şimdi bu kılavuzlar UNICEF'in şirketlere temel tavsiyesini oluşturuyor. UNICEF, çocuk işçiliği gibi tedarik zinciri boyunca ortaya çıkabilecek sorunların tespit edilebildiği ve bunlar için önlemlerin alındığı bir inceleme süreci boyunca kendilerine rehberlik ederek sosyal sürdürülebilirliklerini geliştirmeye çalışan şirketler ile birlikte çalışır.

Kız Yıldızı

Yıldız Kız projesi (the Girl Star project), Hindistan'ın beş kuzey eyaletindeki en dezavantajlı topluluklardan gelen, eğitim yoluyla, hayatlarının başarıya ulaşması ve kendi kendine yeter hale gelmeleri için sosyo-ekonomik kısıtlamaları kırmayı başaran kızların öykülerini belgeleyen bir dizi filmdir. Bu genç kadınlar, genç kızları okula gitmeye ve eğitime devam etmeye teşvik etmek için kendi topluluklarında rol modelleri haline geldiler. Öğretmenlik ve hemşirelik gibi en geleneksel olanlardan, çoğu kez geleneksel olarak bir erkeğin alanına giren okçuluk, arıcılık, hurda yönetimi gibi en alışılmamış olanlara kadar farklı meslekleri seçtiler. 

UNICEF gönüllüleri

UNICEF Büyükelçileri; film, televizyon, müzik, spor ve diğer bazı alanları da temsil eden eğlence endüstrisinde liderdirler. Çocukların ihtiyaçları konusunda bilinçlenmeye yardımcı olurlar ve UNICEF adına fon sağlamak, onun adına savunmak ve eğitmek için yeteneklerini ve şöhretlerini kullanırlar.

UNICEF'in faliyetleri

UNICEF Dünya Deposu

Eski UNICEF Dünya Deposu, UNICEF'in teslimat mallarına ev sahipliği yapmasının yanı sıra, Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) ve Uluslararası Kızıl Haç ve Kızılay Derneği Federasyonu (IFRC) için acil malların barındırıldığı Danimarka'daki büyük bir tesistir. 2012 yılına kadar tesisler, Kopenhag'daki Marmormolen'de 25.000 m2'lik bir depo idi. Kopenhag'daki tüm BM faaliyetlerini bir çatı altında barındıracak olan 45.000 m2'lik bir BM Kenti inşa edilerek, depo hizmeti Kopenhag'ın Freeport'unun dış bölgelerine taşınmıştır. Tesis, Dubai, Panama ve Şanghay'daki stratejik ulaşım merkezlerini yöneten UNICEF Tedarik Bölümü'nü barındırıyor. Depo, gıda takviyeleri, su arıtma tabletleri, diyet ve vitamin takviyeleri ve "kutudaki okul" gibi çeşitli ögeleri içermektedir.

UNICEF Innocenti Araştırma Merkezi

İtalya'nın Floransa kentinde yer alan UNICEF Çocuk Araştırma Merkezi (UNICEF Innocenti Research Centre (IRC))1988'de kurulmuştur. Resmi olarak Uluslararası Çocuk Gelişimi Merkezi olarak bilinen merkez, çocuk haklarına ilişkin uluslararası konulardaki anlayışı geliştirmek, çocuk haklarıyla ilgili politikaları desteklemek ve sanayileşmiş ve gelişmekte olan ülkelerde Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşmenin tam olarak uygulanmasını kolaylaştırmaya yardımcı olmak için çalışmaktadır.

2006-2008 yılı programı, Eylül 2005'de UNICEF Yönetim Kurulu tarafından onaylanmıştır.

Unicef Yönetim Kurulu, merkezin akademik özgürlüğünü ve gelişmekte olan ve endüstrileşmiş ülkelerdeki çocuk haklarını gerçekleştirmekle ilgili bilgi eksiklikleri, ortaya çıkan sorular ve hassas konularda yürüttüğü IRC araştırmasının odak noktasını tekrar teyit ediyor. IRC'nin UNICEF saha deneyimi, uluslararası uzmanlar, araştırma ağları ve politika yapıcılar arasında bir arayüz olarak aldığı rolü sermayeleştirir ve aşağıdaki hedefleri gerçekleştiren bölgesel akademik kurumlar ve politika kurumlarıyla merkezin kurumsal işbirliğini güçlendirmek üzere tasarlanır.

• Çocukları etkileyen konular üzerine stratejik ve etkili bilgilerin üretilmesi ve iletilmesi ve çocuk haklarının gerçekleştirilmesi
  
• Bilgi değişimi ve aracılık 
  
• Binyıl Gündemini desteklemek için UNICEF'in savunması, politikası ve program geliştirmesine destek 
  
• Merkezin kurumsal ve finansal temelini güvence altına almak ve güçlendirmek.

Bu amaçlara ulaşmada üç birbiriyle ilişkili strateji rehberlik eder:

• Nicel ve nitel bilgiler kullanan kanıta dayalı analiz, uygun metodolojilerin uygulanması ve savunma ve politika eylemini değerlendirmek ve bilgilendirmek için tavsiyelerin geliştirilmesi
  
• Gelişmekte olan ve sanayileşmiş ülkelerdeki araştırma ve politika kurumlarıyla ve kalkınma aktörleri ile küresel düzeyde ve bölgesel düzeyde gelişmiş ortaklıklar 
  
• Çalışmaların stratejik olarak yaygınlaştırılması ve ilgili etkinliklere ve forumlara katkıda bulunulması yoluyla politika geliştirmesi ve savunması 
  

UNICEF hakkında tartışmalar

Kabul programı

UNICEF, alternatif olmadığında çocuklara geçici konaklama yeri olarak yetimhaneleri kullanmayı tercih eden bir politika izlemektedir. UNICEF, tarihsel olarak çocuklar için büyük ölçekli kalıcı yetimhanelerin oluşturulmasının karşısındadır. Mümkün olan yerlerde (genişletilmiş) ailelerinde ve topluluklarında çocuk yerleri bulmayı tercih etmiştir. Bu, UNICEF'in uluslararası evlat edinme çabalarına kuşkuyla bakmasına neden oldu. Gelişmekte olan ülkelerdeki çocuk bakımı problemlerine bir çözüm olarak UNICEF, yabancı ebeveynler tarafından evlat edinilmiş olmaktansa, çocukların doğdukları ülkelerde bakıldığını görmeyi tercih etmiştir.

US News gibi büyük haber merkezleri, UNICEF'in terk edilmiş ve yetim kalan çocukların bakımı için düzenli bir sosyal refah sistemi kurmak adına büyük nakit ödemeler yaparken gelişmekte olan ülkelere müdahale ettiğini ve bu müdahalenin, tavsiyelerinin tamamı yerine getirilinceye kadar uluslararası evlat edinmelerin kesilmesine neden olabileceğini ileri sürdüler ve yetimlere olan olumsuz etkisinin derecesi için UNICEF'i kötü olarak etiketlediler. Elizabeth Bartholet ve Paulo Barrozo bu bağlamda, evlat edinme protokollerini daha çocuk merkezli bir bakış açısı kazanmaya teşvik ederek yazmışlardır.

Bebek ölüm hızı

Bazı bölgelerde, özellikle Sahra altı Afrika'sında çocuk ölümü oranı planlandığı kadar hızlı düşmemiştir. 2013 yılında bölge, her 1000 canlı doğumda 92 ölümle hala en yüksek çocuk ölüm oranına sahipti ve küresel olarak beş yaşın altındaki ölümlerin yaklaşık yarısı yetersiz beslenmeye bağlıydı.

The Lancet'in baş editörü Richard Horton 2015'de bu ölümlerin %60'tan fazlasının önlenebilir olduğunu ve bu müdahaleler için sigorta kapsamı seviyelerinin çocuk ölümlerinin %90'ının gerçekleştiği 42 ülkede aşırı derecede düşük olduğunu bildirdi.

NSA gözetimi

Edward Snowden'ın Aralık 2013'te yayınladığı belgeler, UNICEF'in İngiliz ve Amerikan istihbarat teşkilatlarının gözetleme hedefleri arasında yer aldığını göstermiştir.