SIPRI
Stockholm Uluslararası Barış Araştırma Enstitüsü (SIPRI), çatışma, silahlanma, silahlanma karşıtlığı ve silahsızlanma konularında araştırmalar yapan, uluslararası bir İsveç enstitüsüdür. 6 Mayıs 1966'da kurulan SIPRI, politikacılara, araştırmacılara, medyaya ve ilgili kamuya yönelik açık kaynak bazlı veri, analiz ve tavsiyeler sunmaktadır. SIPRI Stockholm'de konuşlandırılmış olup Pekin'de yapılanması mevcuttur.
Pennsylvania Üniversitesi, 2013 Global Düşünce Kuruluşları Raporu'nda SIPRI, Brookings Enstitüsü, Kraliyet Uluslararası İlişkiler Enstitüsü Chatham House, Carnegie Uluslararası Barış Vakfı ve Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi'nden sonra dünyanın beşinci en etkili düşünce kuruluşu olarak listelenmiştir.
SIPRI tarihçesi
1964'te İsveç Başbakanı Tage Erlander, İsveç'te 150 yıllık süregelen kesintisiz barış hatırına bir barış araştırma enstitüsü kurma fikrini ileri sürmüştür.
Büyükelçi Alva Myrdal başkanlığındaki İsveç Kraliyet Komisyonu, 1966 yılındaki raporunda, daha sonra Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI) olarak adlandırılacak olan bir enstitü kurulmasını önerdi. Enstitü'nün araştırma konusunun "istikrarlı bir barışın ve uluslararası çatışmalarda barışçıl çözümlerin ön koşullarının belirlenmesi " hususunda yardımcı olmasının ve komisyon çalışmalarının silahlanma, silahlanmanın sınırlanması, azaltılması ve silahsızlanma üzerinde yoğunlaşmasının gerekliliği üzerinde duruldu. Komisyon ayrıca, SIPRI çalışmalarının "daha teorik bir araştırmayla sürekli bir değişim içinde yürütülmesi gereken pratik-politik konulara yönelik uygulanan bir araştırma niteliğinde" olmasını önerdi.
SIPRI, silah sanayi, üretim ve dağıtımı, askeri harcamaların yanı sıra silahların sınırlandırılması, azaltılması ve silahsızlanmanın sağlanması konularında; profesyonel beceriyle, erişilebilir tarafsız bilgiler sunarak yetkinliğini ve itibarını kazanmıştır. Enstitü'nün görevi, "uluslararası çatışmaların barışçıl yollarla çözüme kavuşturulmasına ve istikrarlı bir barış için gereken koşulların anlaşılmasına katkıda bulunmak amacıyla, uluslararası barış ve güvenlik hususlarında işbirliğinin önemini vurgulayan bilimsel araştırmalar" yapmaktır.
İsveç Parlamentosu, Enstitü'nün 1 Temmuz 1966'da bağımsız bir vakıf statüsü ile kurulmasına karar verdi. Tüm SIPRI araştırmaları açık kaynak tabanlıdır.
SIPRI organizasyonu
SIPRI'nin organizasyon şeması Yönetim Kurulu, Yönetici, Müdür Yardımcısı, Araştırma Ekibi kurulu ve destek personelinden oluşur. Danışma Kurulu enstitüye danışma organı olarak hizmet eder. Yönetim Kurulu, araştırma gündemi, faaliyetleri, organizasyonu ve Enstitünün mali idaresi ile ilgili önemli konularda karar alır. Diğer hususlar yönetici tarafından kararlaştırılır. Araştırma ekibi kurulu, araştırma konularında yöneticiye tavsiyede bulunur. Yaklaşık 50 kişilik bir uluslararası kadro vardır. Araştırmacılar belirli bir proje döneminde çalışmakta ve çeşitli akademik disiplinleri temsil etmektedir. İsveç'te bulunan Enstitü, farklı ülkelerdeki araştırmacılar için yakın işbirliği içinde çalışmak için benzersiz bir ortam sunmaktadır. Enstitü ayrıca, SIPRI araştırma programı ile ilgili konularda çalışan konuk araştırmacıları ağırlamaktadır. SIPRI bir öğretim enstitüsü olmasa da, çalışma programları SIPRI'nın araştırmalarına katkıda bulunabilecek ve faydalı olabilecek stajyerler çalıştırmaktadır. Dünya genelindeki diğer araştırma merkezleri ve bireysel araştırmacılar ile temas halindedir. SIPRI, Birleşmiş Milletler ve Avrupa Birliği başta olmak üzere birçok devletler arası kuruluşla yakın işbirliği halindedir ve düzenli olarak meclis üyeleri, bilimsel araştırma yapan delegeler ve devlet yetkilileri ile ziyaret eden araştırmacıları ağırlamaktadır. Stockholm'daki dış temsilcilikler ve İsveç araştırma merkezleriyle sıcak temas halindedir.
SIPRI yönetim kurulu
Güncel yönetim kurulu üyeleri:
Büyükelçi Sven-Olof Petersson (İsveç), İsveç'li emekli diplomat ve 1 Eylül 2014 tarihinden itibaren SIPRI Yönetim Kurulu Başkanı
Jayantha Dhanapala (Sri Lanka), Bilim ve Dünya İlişkileri Üzerine Pugwash Konferansı başkanı ve BM Silahsızlanma Teşkilatı eski Genel Sekreteri
Dewi Fortuna Anwar (Endonezya), Program ve Araştırma Direktörü, Habibie Merkezi
Vladimir Baranovsky (Rusya), IMEMO müdür yardımcısı, (Dünya Ekonomisi ve Uluslararası İlişkiler Enstitüsü)
Büyükelçi Lakhdar Brahimi (Fransa), Birleşmiş Milletler Genel Sekreterinin eski Özel Danışmanı
Dan Smith (Birleşik Krallık), Yönetici, SIPRI
Wolfgang Ischinger (Almanya), Münih Güvenlik Konferansı Başkanı ve Devlet İlişkileri Global Başkanı, Allianz SE
Mary Kaldor (Birleşik Krallık), eş-başkan, Küresel Yönetişim Çalışmaları Merkezi, Londra Ekonomi Okulu
Eski Yönetim Kurulu Başkanları:
Alva Myrdal (1966-67)
Gunnar Myrdal (1967-73)
Rolf Edberg (1974-78)
Hans Blix (1978)
Karin Söder (1978-79)
Rolf Björnerstedt (1979-85)
Ernst Michanek (1985-87)
Inga Thorsson (1987-91)
Daniel Tarschys (1992-2000)
Rolf Ekeus (2000-2010)
Göran Lennmarker (2010-2014)
SIPRI müdürü
İsveç Hükümeti tarafından atanan yönetici müdür, SIPRI'nın çalışma programının başlıca sorumluluğunu üstlenmiştir. Dr Bates Gill, 2007-2012 yılları arasında SIPRI yönetici olarak görev yapmıştır. Eylül 2012'de İsveç Hükümeti, Alman ekonomist Tilman Brück'i Dr.Bates Gill'in halefi olarak atadı. Brück, SIPRI yönetici pozisyonunu Ocak 2013'ten Haziran 2014'e kadar sürdürdü. SIPRI Yönetim Kurulu, Haziran 2014'te Dr Ian Anthony'yi geçici yönetici olarak atadı. Mevcut yönetici olan Dan Smith, Eylül 2015'te atandı.
Eski SIPRI Yöneticileri:
Robert Neild (Birleşik Krallık, 1967-1971)
Frank Barnaby (Birleşik Krallık, 1971-1981)
Frank Blackaby (Birleşik Krallık, 1981-1986)
Walther Stützle (Almanya, 1986-1991)
Adam Daniel Rotfeld (Polonya, 1991-2002)
Alyson Bailes (Birleşik Krallık, 2002-2007)
Bates Gill (Amerika Birleşik Devletleri, 2007-2012)
Tilman Brück (Almanya, 2013-2014)
Ian Anthony (Birleşik Krallık, geçici 2014-2015)
SIPRI müdür yardımcısı
Müdür Yardımcısı, Yönetim Kurulu tarafından İsveç'li adaylar arasından seçilir. SIPRI'nin güncel Müdür Yardımcısı Jakob Hallgren'dir.
SIPRI eski müdür yardımcıları:
Örjan Berner (1966-67)
Dr. Rolf Björnerstedt (1967-68)
Jan Mårtensson (1968-69)
Sven Hirdman (1969-72)
Bo Heinebäck (1972-75)
Carl-Magnus Hyltenius (1975-78)
Arne Kjellstrand (1978-80)
Sven-Göran Henricsson (1982-84)
Gustaf Stjernberg (1984-87)
Madeleine Ströje-Wilkens (1988-90)
Ove Svensson (1992-93)
Jan Svedman (1995-98)
Birgitta Alani (1998-2002)
Christer Ahlström (2002-2005)
Daniel Nord (2005-2012)
SIPRI araştırmaları
SIPRI'de araştırmalar uluslararası araştırmacılar ve asistanları olmak üzere yaklaşık 40 personel tarafından yürütülmektedir. Enstitü'nün güncel araştırma programı, aşağıdaki projelere odaklanmıştır:
SIPRI Yıllığı
Avrupa-Atlantik Güvenliği ve Silah Kontrolü
Silahlı Çatışma ve savaş yönetimi
Nükleer yayılmanın önlenmesi ve İhracatının Kontrolü
Kimyasal ve Biyolojik Savaş
Askeri harcamalar ve Silah Üretimi
Silah Sevkiyatı
Bilgi Teknolojileri Projeleri: "Uluslararası İlişkiler ve Güvenlik Eğilimleri " ve "Koruyucu tedbir amaçlı 'İnternet Bazlı Erken Uyarı Bildirim Sistemi"
Bu alanlarda, geniş bir uzmanlık tecrübesini bir araya getirmek ve Enstitüde incelenen konularda görüş alış-verişinde bulunmak için atölye çalışmaları, konferanslar, seminerler ve dersler düzenlenmektedir. SIPRI araştırma projeleri, askeri harcamalar, silah sanayisi, silah sevkiyatı, kimyasal ve biyolojik savaş, ulusal ve uluslararası ihraç kontrolleri, silahlanma karşıtı anlaşmaları, ses getiren silahlanma karşıtı gösterilerin yıllık kronolojileri, askeri manevralar ve nükleer patlamalar hakkında geniş veritabanları bulundurmaktadır. SIPRI, http://first.sipri.org adresindeki güvenlik ile ilgili bilgilerin ilk çevrimiçi veritabanını barındırmaktadır (Uluslararası İlişkiler ve Güvenlik Tedbirleri hakkındaki Gerçekler)
SIPRI verileri, özellikle askeri harcamalarda, hatalar içerdiği için eleştirildi.
SIPRI yayınları
SIPRI'nin yayınları ve bilgi içeriği, politikacılara, araştırmacılara, gazetecilere, organizasyonlara ve ilgilenen kişilere servis edilmektedir. Araştırma sonuçları, SIPRI tarafından yayınlanan kitap ve raporlarla, yazarlar, sempozyumlar ve seminerler aracılığıyla açıklanır. Enstitü, günümüz gerçekleri üzerinde yoğunlaşarak, devletlere ve kişilere tarafsız bilgiler sağlayan bir profil oluşturmuştur. SIPRI'nın başlıca yayını olan SIPRI Yıllığı ilk kez 12 Kasım 1969'da yayınlandı. Yıllık politikacılar, diplomatlar ve gazetecilerin, geçen bir sene zarfında silahlanma ve silah kontrolü, silahlı çatışmalar ve boyutları, güvenlik tedbirleri ve silahsızlanma çalışmaları hakkında olup bitenler için başvurabilecekleri tek yetkili ve bağımsız referans kaynak olma özelliğindedir. Özellikle Rusça, Ukraynaca, Çince ve Arapça olmak üzere farklı dillere tercüme edilmiştir.
SIPRI yayınları:
SIPRI Yıllığı: Silahlanma, Silahsızlanma ve Uluslararası Güvenlik
SIPRI Monografileri
SIPRI Araştırma Raporları
SIPRI Kimyasal ve Biyolojik Savaş Etütleri
SIPRI Şirket Politikası Belgeleri
Barış ve Güvenlik Üzerine SIPRI İncelemeleri
SIPRI Broşürleri ve Şirket Politikası Özetleri
Karma yazar fasikülleri
İngilizce ve diğer bazı yabancı dillerde yazılmış cep yıllığı
SIPRI Silah sevkiyatı Veritabanı, Irak 1973-1990
SIPRI mali durumu
SIPRI'nin finansal açıdan öncelikle devletler ve dünya genelindeki bağımsız hayırsever kuruluşlar tarafından desteklenmektedir. SIPRI, İsveç hükümetinden mecliste onaylanan bir bütçe dahilinde her yıl mali destek almaktadır.