Ruslar

Ruslar kimdir?

Ruslar (Rusça: русские, russkiye) Doğu Avrupa'ya özgü, Doğu Slav etnik kökenli gruptur. Rusların çoğu Rusya devleti topraklarında yaşarken, Ukrayna, Kazakistan ve Belarus gibi diğer eski Sovyet ülkelerinde kayda değer azınlıklar mevcuttur. Özellikle, Amerika, Almanya, İsrail ve Kanada gibi ülkeler başta olmak üzere dünyanın dört bir yanına dağılmış büyük bir Rus nüfusu vardır. Ruslar, Avrupa'da yaşayan en kalabalık etnik gruptur.

Ruslar, başta Beyaz Rusyalılar ve Ukraynalılar gibi Doğu Slavları olmak üzere; Bulgarlar, Makedonlar, Sırplar ve Karadağlılar gibi bazı Güney Slavları ile birçok kültürel özellik paylaşıyorlar. Din açısından büyük bir çoğunluğu Ortodoks Hristiyandır. Rus dili, Rusya, Beyaz Rusya, Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan'da resmi ve birçok eski Sovyet devletinde ikinci dil olarak konuşuluyor.

Rus isminin kökeni

İngilizceye yaygın olarak "Ruslar" olarak çevrilen iki Rus kelimesi vardır. Birincisi "русские" (russkiye), çoğunlukla "etnik Ruslar" anlamına gelir. Bir diğeri "Rusya'nın vatandaşları" anlamına gelen "россияне" (rossiyane) kelimesidir. İlk kelime, hangi ülkede yaşıyor olursa olsun, Rus vatandaşlığını alıp almadığına bakılmaksızın, etnik Rusları ifade eder. Bu terim bazı durumlarda, Rusya'da veya eski Sovyetler Birliği'ndeki diğer Rusça konuşan etnik grup üyelerini tanımlamak için kullanılır. İkinci sözcük, etnik kökeni ne olursa olsun, Rusya vatandaşlığına sahip olan herkesi ifade eder ve Rusya dışındaki etnik Rusları kapsamaz. Diğer dillere yapılan çeviriler genellikle bu iki grubu birbirinden ayırmaz.

Rusların ismi, Rus halkından (Varegler olarak tahmin edilmektedir) türemiştir. Rus kelimesi en yaygın teoriye göre, İsveç'in adının Fince karşılığı olan ''Ruotsi'' kelimesinden türemiştir ve terim de Eski Norsça (İskandinav) bir kelime olan ve "kürek çeken adamlar" manasına gelen ''rods'' kelimesinin türevidir. Bir dönemler, Orta Avrupa nehirlerinde yolculuk yapmanın en revaçta yönteminin kürek çekmek olduğu ve İsveç sahil şeridinin bir zamanlar Roslagen (Rus-law) ya da Roden olarak adlandırıldığı hesaba katılınca, arada bir bağ olması muhtemeldir. Bu durumda Rus kelimesi, İsveç'in adının hem Fince hem de Estonya dilinde karşılıkları olan Ruotsi ve Rootsi kelimeleriyle aynı kökten gelir. Diğer teorilere göre Rus adı, kızıl (saç) rengini belirtmede kullanılan, Ön Slav dillerindeki  ''*roud-s-ь'' ( *rъd-/*roud-/*rуd- kökünden türemiş) kelimesinden ya da Hint-Aryan dillerindeki açık, parlak renkli anlamına gelen ruxs/roxs kelimelerinden türemiştir.

Rusların tarihi

Rusların kökeni

Modern Ruslar, iki Doğu Slav boyundan meydana gelmiştir: Kuzey ve Güney. Bu kabileler arasında Krivichs, Ilmen Slavları, Radimichs, Vyatiches ve Severians yer alır. Genetik araştırmalar, modern Rusların Beyaz Ruslar ve Ukraynalılardan bariz bir şekilde farklı olmadığını göstermektedir. Zelenin gibi bazı etnograflar, Ruslar ile Beyaz Ruslar ve Ukraynalılar arasındaki benzerliğin; güney Rusları ile kuzey Rusları arasındaki benzerlikten daha fazla olduğunu beyan etmektedir. Rusya'nın Kuzey Avrupa bölgesinde yaşayan Ruslar, günümüz Rusya'sının Kuzey-Orta Avrupa bölgelerinde yaşayıp, Slavlar tarafından asimile edilen Ural halkları ve kuzeydoğuya doğru göç eden Slavlar ile benzer genetik özellikleri taşımaktadır. Bu Ural halklarının arasında Merya ve Muromians kabileleri yer alıyordu.

Arkeolojik kalıntıların dışında, MS 859 yılına dayanan İlk Vakayiname kayıtlarından önceki dönemlere dair, Rusların ataları hakkında çok az bir bilgiye sahibiz. Slav uluslarının, MS 600 yılı civarında, dil açısından güney, batı ve doğu branşlarına ayrıldığı düşünülmektedir. Doğu şubesi günümüzde Ukrayna'da yer alan Güney Bug ve Dinyeper Nehirleri arasında yerleşti; MS 1. yüzyılda, bin yıl dönemiyle beraber Baltık bölgelerinin kuzeyine doğru barışçıl bir şekilde yayılmışlar, Baltık alt tabakası üzerinde Dregovich, Radimich ve Vyatich Slav kabilelerini oluşturmuşlar ve bu nedenle, dillerinde sesli harfin düşmesi gibi farklı özellikler ortaya çıkmıştır. Daha sonra hem Beyaz Ruslar hem de Güney Rusları bu etnik dil kökenine dayanarak gelişmiştir.

6. yüzyıldan itibaren, başka bir Slav grubu, Pomerania'dan Baltık Denizi'nin kuzeydoğusuna geçerek bir Rus Kağanlığı olan Varegler ile karışarak, Novgorod'ta önemli bölgesel üs kurdular. Aynı Slav ırkına mensup etnik grup, ayrıca bugünkü Tver Oblastı ve Belozersk bölgesine de yerleşti. Ural alt boyu ile beraber Krivichs ve Ilmen Slavları kavimlerini oluşturdular.

Rus nüfusu

2010 yılında dünyadaki Rus nüfusu 129 milyondur ve bu nüfusun %86'sı Rusya'da, %11,5'i Bağımsız Devletler Topluluğu ve Baltık ülkelerinde ve kalan %2,5'i de diğer ülkelerde yaşamaktadır.

Rusya'daki Rus nüfusu

Yaklaşık 111 milyon Rus kökenli, Rusya'da yaşıyor; bunların %80'i Rusya'nın Avrupa bölgesindedir ve %20'si ülkenin Asya bölgesindedir.

Eski Sovyet devletleri

Diaspora

Etnik Ruslar, eski Rus İmparatorluğu ve Sovyetler Birliği bölgesi boyunca tarihsel olarak göç ettiler; bazı dönemlerde Çarlık ve daha sonra Sovyet hükumeti tarafından sınır bölgelerine yeniden yerleşmeye teşvik edildiler. Kanada'daki Doukhobor'a ya da Tuna deltasına yerleşen Lipovanlar gibi bazı etnik Rus toplulukları, merkezi otoriteden kaçan dini muhalifler olarak göç ettiler.

1917'de başlayan Rus Devrimi ve Rus İç Savaşından sonra birçok Rus vatandaşı, Bolşevik rejimden kaçmak zorunda kaldı ve milyonlarca insan mülteci oldu. Beyaz Orduya katılan birçok Beyaz göçmen vardı. Bu terim, rejimin değişmesi nedeniyle ülkeyi terk eden herkesi kapsayan bir bağlamda kullanıldı.

Günümüzde Rusya dışında yaşayan en büyük etnik Rus grupları; Ukrayna (yaklaşık 8 milyon), Kazakistan (yaklaşık 3,8 milyon), Beyaz Rusya (yaklaşık 785.000), Letonya (yaklaşık 520.000) gibi eski Sovyet devletlerinde yaşamaktadır ve Baltık Devletleri dışındaki en kalabalık Rus yerleşimleri ise; Litvanya ve Estonya, Özbekistan (yaklaşık 650.000) ve Kırgızistan (yaklaşık 419.000) devletlerinde görülür.

Refusenik (Kararsızlar) hareketi sırasında ve sonrasında bir milyondan fazla Rus Yahudi İsrail'e göç etti; Bazıları Rus kökenli akrabalarını da yanlarına getirdi. Bir milyondan fazla Rusça konuşan göçmen İsrail'de yaşamaktadır, bunların yaklaşık üçte ikisi Yahudidir. Balkanlar'da Tuna deltasında yaşayan Lipovanlar, Almanya ve Polonya gibi Orta Avrupa ülkeleri ve Çin, Japonya, Güney Kore, Meksika, Brezilya, Arjantin ve Avustralya gibi ülkelere yerleşen küçük Rus toplulukları da mevcuttur. Bu topluluklar, bazı durumlarda kendilerini Rus olarak ve bazı durumlarda da yaşadıkları ülkelerin vatandaşı olarak adlandırmakta ve bazı durumlarda ise her iki tabiri de kullanmaktadır.

Sovyet döneminde Letonya ve Estonya'ya  gelen Ruslar ve onların bu ülkede doğan çocukları da dahil olmak üzere, Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra vatansız kaldılar ve kendilerine sadece yaşadıkları ülkelerin vatandaşı olma opsiyonu tanındı. Özellikle Letonya'da, eğitimdeki yeni düzenlemelerle beraber, başta Rusça olmak üzere azınlık dillerinde eğitimi sona erdiren eğitim planına karşı, Rus kökenli vatandaşların yaptığı protesto gösterileri halen tartışma konusudur. 1992'den beri Estonya, vatansız kalan 137.000 Rus kökenliye vatandaşlık vermiştir. Toplam nüfusun yüzde 10'una karşılık gelen 136.000 kişinin, halen vatandaşlığı bulunmamaktadır. Hem Avrupa Birliği hem de Avrupa Konseyi ve Rusya hükumeti 1990'lı yıllarda birçok ülkede, özellikle Letonya ve Estonya'da azınlık hakları konusunda endişelerini dile getirdiler. Moldova'da, Transdinyester bölgesi (nüfusun %30,4'ü Rus) ülkenin yakında Romanya ile birleşeceği endişesi ile hükumet ile bağını kesti. Haziran 2006'da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, etnik Rusların Rusya'ya göç etmesini amaçlayan ulusal bir politika hazırlama planını açıkladı.

Önemli bir sayıdaki Rus nüfusu, Kanada, Avustralya ve Birleşik Devletler'e göç etti. Brighton Beach, Brooklyn ve South Beach ve New York City'deki Staten Adası, son dönemlerde göç eden, kalabalık Rus ve Yahudi Rus topluluklarına birer örnektir. Diğer örnekler arasında, Miami'nin kuzey banliyösü Sunny Isles Beach ve Los Angeles eyaletinin Batı Hollywood bölgesi yer alır.

Aynı zamanda, 1990'lı yıllardan itibaren birçok Rus kökenli eski Sovyet topraklarından, Rusya'ya göç etti. Birçoğu Orta Asya ve Kafkasya'da ve ayrılıkçı Çeçen Cumhuriyeti'nde mülteciler haline gelerek, politik huzursuzluk ve Ruslara karşı düşmanlıklar sırasında kaçmak zorunda kaldı.

1917 Rus Devrimi'nden sonra, Beyaz Ordu ile bağları olan birçok Rus, Çin'e göçtü ve çoğu Harbin ile Şangay'a yerleşti. 1930'larda Harbin'de yaşayan 100 bin Rus vardı. Bu Rusların çoğu İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra Sovyetler Birliği'ne geri dönmek zorunda kaldılar. Günümüzde, kuzey Çin'deki büyük bir insan topluluğu halen ikinci dil olarak Rusça konuşabilmektedir.

Ruslar (eluosizu) Çin Halk Cumhuriyeti tarafından resmi olarak tanınan 56 etnik gruptan biridir (Russ olarak); Çoğunlukla Kuzey Sincan'da ve ayrıca İç Moğolistan'da ve Heilongjiang'da, yaklaşık 15.600 Rus kökenli Çinli yaşamaktadır.

Rusların kültürü

Rus kültürü, büyük oranda, Doğu ve Kuzey Avrupa'nın ormanlık bölgelerinde belirli bir yaşam tarzına sahip olan, çok tanrılı Doğu Slav ırklarına dayanmaktadır. İskandinav Vikingleri ya da Varegler'in de Rus kimliğinin oluşması ve MS 1. bin yılın sonlarında kurulan Rus devleti olan Kiev Knezliği üzerinde payı vardır. Kiev Knezliği Rus devleti, 988'de Bizans İmparatorluğu vasıtasıyla Hristiyanlığı kabul etti ve bu durum, sonraki bin yılda Rus kültürünü büyük ölçüde etkileyerek; Slav ve Bizans kültürlerinin bir sentezini oluşturdu. 1453'te Konstantinopolis'in düşüşünden sonra Rusya, dünyanın en büyük Ortodoks ulusu olarak kaldı ve Üçüncü Roma fikriyle Bizans mirası üzerinde hak iddia etti. Tarihinin farklı dönemlerinde ülke, Avrupa kültüründen güçlü bir şekilde etkilenmiş ve I. Petro'nun reformlarıyla beraber, Rus kültürü büyük oranda Batı kültürü etkisinde gelişmiştir. 20. yüzyılın büyük bir kısmında, Marksist ideoloji, Sovyetler Birliği kavramını şekillendirmiştir ve bu birliğin büyük bir kısmını Rusya, yani Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti oluşturmuştur.

Rus kültürü pek çok açıdan çeşitlidir ve özeldir. Özellikle edebiyat ve felsefe, klasik müzik ve bale, mimari ve resim, sinema ve animasyon gibi tüm dünyada zengin bir tarihe ve uzun bir geleneğe sahiptir ve bunların hepsi dünya kültürü üzerinde önemli etkiye sahiptir.

Rus edebiyatında; Aleksandr Pushkin, Leo Tolstoy, Fyodor Dostoevsky, Anton Chekhov, Vladimir Mayakovsky, Boris Pasternak, Anna Akhmatova, Joseph Brodsky, Maxim Gorky, Vladimir Nabokov, Mikhail Sholokhov, Mikhail Bulgakov, Andrei Platonov, Aleksandr Solzhenitsyn ve Varlam Shalamov gibi kayda değer yazarlar yer alır. Ruslar klasik müzik dünyasına Piotr Ilyich Çaykovski ve aralarında Modest Mussorgsky ve Nikolai Rimsky-Korsakov gibi diğer çağdaş bestecilerin yer aldığı ve Rus Beşleri olarak bilinen, dünyaca ünlü besteciler kazandırmıştır. 20. yüzyılda Rus müziğinin itibarı, Dmitri Shostakovich, Sergei Prokofiev, Sergei Rachmaninoff, Igor Stravinski, Georgy Sviridov ve Alfred Schnittke gibi bestecilerle artmıştır.

Rusların dili

Rusça (русский язык, Latin harfleriyle yazılışı: Russkiy yazyk), Avrasya'nın coğrafi olarak en yaygın dili ve en çok konuşulan Slav dilidir. Rusça, Hint-Avrupa dilleri ailesine aittir ve yaşayan üç Doğu Slav dillerinden biridir (bazı uzmanlara göre dört), diğerleri; Beyaz Rusça, Ukraynaca ve Rusince dilleridir.

Eski Doğu Slav örnekleri 10. yüzyıldan itibaren kanıtlanmıştır ve Rusya, Doğu Slav gramerinin ve Ortak Slavca bir kelime tabanının çoğunu korurken, modern Rusçada, siyaset, bilim ve teknoloji alanlarında, diğer dillerden alınan uluslararası terminoloji kullanılmıştır.

Rusçada, yumuşak ve sert sesler olarak adlandırılan, damaktan çıkan sesli harf sistemi kullanılmaktadır. Bu özellik çoğu ünsüz ses biriminde bulunur ve dilin en seçkin özelliklerinden biridir. Bir diğer önemli husus, İngilizce'den farklı olarak, vurgusuz sesli harflerin azlığıdır. Rusça'daki vurgu genellikle "öngörülemeyen" olarak tanımlanır: Vurgu, hemen hemen her heceye denk gelebilir ve bu durum, yabancı dil öğrenenlerin zorlandıkları bir konudur.

Sovyetler Birliği'nin bir süper güç olarak statüsü nedeniyle, Rusça 20. yüzyılın ikinci yarısında büyük bir siyasi önem kazandı. Birleşmiş Milletler'in resmi dillerinden biridir. Uluslararası Uzay İstasyonu'nda çalışan tüm astronotların, Rusça öğrenmeleri gerekiyor.

"Language Monthly"(dil bilim dergisi) dergisinin 1997 yılında yayınlanan 3.sayısında yer alan verilere göre, o dönemde Rusça konuşanların dünya genelindeki sayısı yaklaşık 300 milyon (dünya genelinde konuşan insan sayısına göre dünyanın en popüler 5. dili) iken, Rusça'yı ana dili olarak kabul eden kişi sayısı 160 milyondu (dünya genelinde en çok konuşulan 7.ana dil). 1999 değerlendirmesine göre, dünya genelinde Rusça konuşan toplam kişi sayısı yaklaşık 167 milyondu ve yaklaşık 110 milyon kişi de ikinci dil olarak Rusça konuşmaktaydı.

1991'den önce Rusça, SSCB'nin uluslararası iletişim dili ve Orta Avrupa'daki Doğu Bloku ülkelerindeki okullarda öğretilen en yaygın yabancı dildir. Eskiden Sovyetler Birliği'nin bir parçası olan ülkelerde, hem nüfusun önemli bir yüzdesinin anadili olarak hem de uluslararası iletişim dili olarak kullanılmaya devam ediyor. Gallup Şirketi tarafından, Sovyet sonrası devletlerde Rus dili üzerine yapılan önemli bir sosyolojik araştırmada, vatandaşların çoğu çeşitli sebeplerden dolayı kendilerini Rusça dilinde açık bir şekilde ifade etmeye niyetli olmasa da, ankete katılanların; Beyaz Rusya'da %92'si, Ukrayna'da %83'ü, Kazakistan'da %68'i ve Kırgızistan'da %38'i anket formlarını Rusça doldurdu (kendi ulusal dillerinde form olmasına rağmen).

2009 yılında ABD'nin New York eyaletinde kabul edilen bir yasa değişikliği ile nüfusu bir milyonun üzerinde olan tüm şehirlerde, seçimle ilgili belgelerin Rusçaya çevrilmesi kararlaştırıldı. (dolayısıyla Rusça, İspanyolca, Korece, Filipince, Kreolce ve üç farklı Çince versiyonu ile eşit bir statüye getirildi).

Eski SSCB göçmenlerinin yoğun olarak yaşadığı bölgelerde (İsrail, Almanya, Kanada, Amerika Birleşik Devletleri, Avustralya vb.) Rusça yayınlanan dergiler, radyo ve televizyon kanalları ve hatta Rusça dil okulları bulunmaktadır.

Rusların dini

Din mensubiyeti konusunda 2012 yılında yapılan bir sosyolojik araştırmaya göre 58.800.000 kişi ya da Rusya'nın toplam nüfusunun %41'i Rus Ortodoks Kilisesi'ne mensuptur. Fakat diğer kaynaklara göre oran artmakta ve Rus kökenliler, kendilerini %63 ile %80 arasında, Ortodoks olarak tanımlamaktadır. Ortodoksluğun, Rus ulusal kimliğinin oluşmasında hayati bir rolü olmuştur. Diğer ülkelerdeki Ruslar, bulundukları ülkelerdeki Ortodoks mezhep ve toplulukların mensubudur ve bu cemaatler ya doğrudan (örneğin, Moskova Patrikhanesi özerkliğine sahip Ukrayna Ortodoks Kilisesi) ya da tarihi köken olarak (örneğin, Amerika'daki Ortodoks Kilisesi ya da Rusya'nın dışında bir Rus Ortodoks Kilisesi gibi) Rus Ortodoks Kilisesine bağlıdır.

Herhangi bir dine mensup olmayan Ruslar, kültürel nedenlerle kendilerini Ortodoks inancıyla ilişkilendirebilir. Bazı Rusların eski inanışları vardır: Rus Ortodoksluğuna mensup olan, nispeten küçük bir ayrılıkçı grup 17. yüzyılda başlayan ayinlerle ilgili reformlarını reddeder. Ortodoksluğa mensup olan diğer bir ayrılıkçı grup olan Doukhobors topluluğu, 18. yüzyılda laik devlet uygulamasını, Rus Ortodoks rahiplerini, ikonları, tüm kilise ayinlerini, ilahi vahiy ve İsa'nın tanrısallığını ve en büyük ilahi kaynak olarak sadece İncil'in kabul edilmesini reddederek Kanada'ya göç etti. Ve daha önceki dönemlerde, 1550 yıllarında kurulan Molokans adlı tarikat, Çar'ın ilahi kudretini, ikonları, İznik Konseyi'nde kabul edilen Teslis olgusunu, Ortodoks oruçlarını, askerlik hizmetini ve su ile vaftiz edilme uygulamalarını reddetti.

Diğer dünya dinlerinin etnik Ruslar arasında temsil dereceleri çok düşüktür. Bu grupların en kalabalıkları arasında, ulusal azınlıkların teşkil ettiği 100.000 civarı Müslüman ve Rus yandaşı 85.000 civarı Baptist yer alır. Diğerleri arasında, Pentikostalistler, Evanjelistler, Yedinci Gün Adventistleri, Lutheranlar ve Yehova Şahitleri yer alır. 

Sovyetler Birliği'nin dağılmasından bu yana çeşitli yeni dini hareketler ortaya çıkmış ve etnik Ruslar arasında rağbet görmüştür. Bunlardan en belirgin olanı, diğer Slav ulusları arasında yaygın olarak benimsenen ve Slavların yerel inançlarından oluşan Rodnovery dinidir. Diğer yeni dinler arasında nispeten çok küçük bir akım, Ortodoks Hristiyan geçmişe sahip bir grup olan Senkretizm mensuplarının Vissarionism dinidir.

Meşhur Ruslar

Ruslar spor, bilim ve teknoloji, siyaset, iş dünyası ve sanat alanlarına büyük katkıda bulunmuşlardır.

Bilim ve teknolojide dikkate değer Rus bilim adamları arasında yer alanlar: Mikhail Kalashnikov (AK-47 saldırı tüfeği ve PK makineli silahının mucidi ve tasarımcısı), Dmitri Mendeleev, Nikolay Bogolyubov, Konstantin Tsiolkovsky (roket ve astronotik kurucuları arasında), Andrei Kolmogorov, Ivan Pavlov, Nikolai Semyonov, Dmitri Ivanenko, Alexander Lodygin, Alexander Popov (radyonun mucitlerinden biri), Nikolai Zhukovsky, Alexander Prokhorov ve Nikolay Basov (lazerin mucitleri), Vladimir Zworykin, Lev Pontryagin, Sergei Sobolev, Pavel Yablochkov, Aleksandr Butlerov, Andrei Sakharov, Dmitry Ivanovsky, Sergey Korolyov ve Mstislav Keldysh (Sovyet uzay programının yaratıcıları), Aleksandr Lyapunov, Mikhail Dolivo-Dobrovolsky, Andrei Tupolev, Yuri Denisyuk (ilk uygulanabilir holograf yöntemi), Mikhail Lomonosov, Vladimir Vernadsky, Pyotr Kapitsa, Igor Sikorsky, Ludvig Faddeev, Konstantin Novoselov, Fyodor Shcherbatskoy, Nikolai Trubetzkoy.

Uzaya ilk çıkan insan Yuri Gagarin bir Rus'tu ve Uzaya gönderilen ilk yapay uydu olan Sputnik 1, Sovyetler Birliği tarafından fırlatıldı ve ağırlıklı olarak Rus uzay mühendisi Sergey Korolyov tarafından geliştirildi.

Leo Tolstoy, Fyodor Dostoevsky, Ivan Turgenev, Anton Chekhov, Alexander Pushkin ve daha birçokları gibi Rus Edebiyatı temsilcileri dünya edebiyatında yüksek bir konuma erişti. Özellikle Tolstoy gibi önde gelen Rus romancıları önemli figürlerdi ve uluslararası alanda şöhret kazandılar. Bazı akademisyenler, Rus yazarlarından birini veya diğer bir Rus yazarını, gelmiş geçmiş en büyük romancı olarak tanımlamıştır.

Müzik dünyasında yüksek konum elde eden Rus besteciler arasında; Igor Stravinsky, Pyotr Ilyich Çaykovski, Dmitri Shostakovich, Nikolai Rimsky-Korsakov, Sergei Prokofiev, Mütevazi Mussorgsky ve Sergei Rachmaninoff yer alır.

İkinci Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası karşısında kazanılan zaferde Rus halkı önemli bir rol oynamıştır. Bu savaşa katılan uluslar arasında en büyük kayıpları, 20 milyon ölü ile Ruslar vermiştir (Toplam 26,6 milyonluk SSCB kayıplarının %80'ini Ruslar oluşturuyor). Bu savaşta Rusya'nın verdiği kayıplar, tüm II. Dünya Savaşındaki kayıpların yaklaşık yarısıydı ve Müttefik Devletlerinin verdiği kayıpların ezici bir çoğunluğu idi. İngiliz tarihçi Richard Overy'e göre, Doğu Cephesi, diğer bütün Avrupa cephelerinin toplamından daha fazla savaşa sahne olmuştu. Wehrmacht 2. Dünya Savaşı'nda, kayıpların %80 ile %93 arasındaki büyük bir oranını, Doğu Cephesi'nde verdi.