Profesyonel
Profesyonel ne demek?
Profesyonel, bir mesleğe mensup olan veya yaşamını belirli bir mesleki faaliyetten kazanan kişidir. Bu terim aynı zamanda meslek mensuplarını, mesleğin içindeki rollerini yerine getirmeleri için gerekli bilgi ve becerilerle mesleğe hazırlayan eğitim ve öğretim standartlarını tanımlar. Buna ek olarak çoğu profesyonel, titiz ahlaki yükümlülükleri yerine getiren katı kurallara tabidir. Genellikle belirli bir alana ilişkin mesleki profesyonel standartların ve ahlak kurallarının üzerinde fikir birliğine varılır ve IEEE (Institute of Electral and Electronics Engineers (Elektrik ve Elektronik Mühendisleri Enstitüsü)) gibi yaygın olarak tanınan mesleki kuruluşlar aracılığıyla korunur. Bazı "profesyonel" tanımları bu terimi, kamu yararı ve toplumun genel yararı için önemli bir yere sahip olan mesleklerle sınırlar.
Bazı kültürlerde bu terim, önemli derecede iş özerkliğine sahip olan ve genellikle yaratıcı ve entelektüel açıdan zorlayıcı işlerle uğraşan iyi eğitimli işçilerin belirli bir sosyal tabakasını tanımlamak için kısaltma olarak kullanılır.
Meslek
Dar kullanımda, tüm uzmanlıklar meslek sayılmaz. Bazen yanlış biçimde meslek olarak anılmakla birlikte, nitelikli inşaat ve bakım işleri gibi meslekler, daha çok esnaf veya zanaatkar olarak düşünülür. Bir çıraklık eğitiminin tamamlanması, genellikle kalifiye işçilikle veya marangoz, elektrikçi, taşçı, boyacı, su tesisatçısı ve benzeri meslekler şeklindeki zanaatle ilişkilendirilir. İlgili bir ayrım, profesyonellerin, fiziksel olarak çalışanların aksine ağırlıklı olarak zihinsel olarak çalışmalarıdır.
Teori
Mesleki eğitim, ideolojik açıdan nötr (tarafsız) gibi görünse de, daha üst düzey sınıf geçmişlerine sahip ve örgün eğitim almış olanlar için taraflı (etki altında kalmış) olabilir. Disiplinli Zihinler: Maaşlı Profesyonellere Eleştirel Bir Bakış ve Yaşamlarını Şekillendiren Ruh Yıpratıcı Sistem adlı 2000 yılında yayınlanan kitabında Jeff Schmidt, kalifiye profesyonellerin düşünce ve alışkanlıklar açısından profesyonel olmayanlardan daha az yaratıcı ve çeşitli olduklarını gözlemlemektedir. Jeff Schmidt, profesyonelleşmemeyi mesleki eğitim sürecine eşlik eden ince telkin (beyin yıkama) ve filtrelemeye bağlamaktadır. Schmidt'in kanıtları hem nitel hem de niceldir ve mesleki sınavları, endüstri istatistiklerini, stajyerlerin ve profesyonellerin kişisel hesaplarını içerir.
Kilit bir teorik anlaşmazlık, yerleşmiş mesleklerin (örneğin, avukatlar, tıp doktorları, mimarlar, inşaat mühendisleri) katı kurallara tabi olduğu gözleminden kaynaklanmaktadır. Bu nedenle bazıları, kabul gören ve geniş ölçüde tanınmış meslek kuruluşları aracılığıyla korunan bu davranış kurallarının, herhangi bir mesleği oluşturan unsurların kilit bir parçası olduğunu ileri sürdüler. Diğerleri, katı davranış kurallarının ve bunları koruyan meslek kuruluşlarının profesyonel'in tanımının özünde bulunan bir unsur olmaktan ziyade, sadece 'başarılı' profesyonelleşmenin bir sonucu olduğunu ileri sürmektedirler. Bu, bir mesleğin; ortak bir amaç, bir bilgi birimi, eylemler ve kararlar açısından fiili davranış ve toplumsal paydaşların beklentileri arasındaki uyumdan kaynaklandığını ima eder.
Profesyonel teriminin kökeni
Profesyonel teriminin etimolojik ve tarihsel anlamı, Orta İngilizce'de bir sıfat olan profes sözcüğünden; birinin açıkça yemin etmesi anlamına gelerek Anglo-Fransızca'dan; Geç Latince bir sözcük olan professus'tan, profess'in geçmiş zaman hali olan ve itiraf etmek anlamına gelen profitēri olarak Latince'den gelir. Böylece, insanlar işlerinde gittikçe daha da fazla uzmanlaştıkça, yeteneklerini başkalarına "itiraf etmeye" (açıkça söylemeye) başladılar ve işlerini bilinen en yüksek standartlara getirme sözü verdiler (yemin ettiler). Belli bir işe sahip bir toplumun güvenilir çalışanları, profesyonel sayılır. İronik bir şekilde, 'profess' kelimesinin kullanımı, tıpkı 'profesyonel' teriminin 1900 ile 2010 arasında popülerlik kazanmaya başlaması gibi, 1800'lü yılların sonlarından 1950'li yıllara kadar geriledi.