03 June 2023, Saturday
Tercüme Editörü
Wikiyours makaleleri İngilizce makalelerin Türkçe'ye çevrilmiş halleridir. İngilizce bilen herkes makale sahibi olabilir ve yaptığı çeviri miktarınca para kazanır.
Çeviri Yapmak İçin Makale Seçiniz
Makale yazmak için
bir kategori seçin
Düzeltme Öner

Posta Pulu

İçindekiler
  1. Posta pulu nedir?
  2. Posta pulunun icadı
  3. Pulun tarihçesi
  4. Pul tasarımı
  5. Posta pulu çeşitleri
  6. İlk gün baskıları
  7. Hatıralık veya minyatür pullar
  8. Pul koleksiyonculuğu
  9. Ünlü pullar
  10. Posta Pulu Resimleri

Posta pulu nedir?

Posta pulu

Posta pulu, posta ücretinin ödenmesinin kanıtı olarak satın alınan ve bir posta ögesi üzerinde gösterilen küçük bir kağıt parçasıdır. Tipik olarak, pullar özel ısmarlama kağıda basılmakta, ön tarafta ulusal bir isim ve bir değer göstermektedir ve kendinden yapışkanlıdır. Posta pulları bir posta yönetiminden veya başka yetkili bir satıcıdan satın alınır ve posta taşımada maliyetlerin yanı sıra sigorta ve kayıt gibi diğer ticari gereklilikleri ödemek için kullanılır. Bazen pulları posta için kullanmayacak olan koleksiyonculara satıldığında basan firmaya veya aracıya net bir kar kaynağı olmaktadır.

Posta pulu terimi, film ya da video ekranında uygulanan bir biçimlendirme efektine de atıf yapabilir: Windowbox (ortamın en-boy oranı, mektup kutusu efekti ve sütun kutusu efekti aynı anda oluşacak şekilde olduğunda ortaya çıkan film ekranındaki pencere).

Pullar genellikle dikdörtgen olur, ancak bazen üçgen gibi başka şekiller de kullanılır. Pul, müşterinin göndermek istediği bir zarfa veya diğer posta kapağına (örneğin paket, kutu, posta silindiri) yapıştırılır. Öge, daha sonra, bazen bir iptal işareti olarak bilinen posta damgasının genellikle pul ve kapağa üst üste gelecek şekilde uygulandığı posta sistemi tarafından işlenir. Bu işlem, pulun yeniden kullanılmasını önlemek için uygulanmaktadır. Modern kullanımda, posta damgaları genellikle postanın başlangıç ​​tarihini ve yerini belirtir. Postalanan öge daha sonra müşterinin zarf veya pakette belirttiği adrese teslim edilir.

yapışkan posta pulu

Posta pulları 1840'lardan beri posta teslimini kolaylaştırdı. Daha önceleri, mürekkep ile genellikle ahşap veya mantardan yapılmış el damgaları postayı damgalamak ve posta ücretini onaylamak için sıklıkla kullanılıyordu. Genellikle Penny Black olarak adlandırılan ilk yapışkan posta pulu, 1840 yılında Birleşik Krallık'ta çıkarıldı. Pulun icadı, 19. yüzyılın başlarında kargaşa içinde ve yolsuzluklarla dolu olan Büyük Biritanya Birleşik Krallığı ve İrlanda'daki posta sistemini iyileştirme ve geliştirme girişiminin bir parçasıydı. Pulun mucit ya da mucitleriyle ilgili çeşitli açıklamalar bulunmaktadır.

Posta pullarının kullanımına geçilmesinden önce, İngiltere'de, gönderilen postanın ücreti, alıcı tarafından karşılanıyordu. Bu sistem çözülemeyen bir sorunla bağlantılıydı: Posta teslimatı maliyetleri, alıcıların teslimat için ödeme yapamadıkları veya ödemeyi yapmak istemedikleri durumlarda posta hizmeti tarafından geri alınabilir maliyetler değildi. Göndericiler, gönderilecek ögelerin sayısını, boyutunu veya ağırlığını, nihai olarak ödenip ödenmeyeceğini kısıtlama konusunda özendirici olmadı. Posta pulu, bu sorunun basit ve zarif bir şekilde çözülmesini sağladı ve ilave yeni güzelliklerden yararlanmak için yer açtı. İlk pullarla eş zamanlı olarak, Birleşik Krallık postalar için paket kağıtları önerdi. Daha sonraki buluşlar, ön ödemeli posta zarfları, kartpostallar, katlanmış mektup kartları, aerogramlar (Uçak postasıyla gönderilen mektup), posta masaları (mektup ve paketleri 'ödendi' olarak işaretleyen makine) ve daha yakın zamanda özel posta kutuları ve ABD posta hizmetleri tarafından postanın öncelikli veya hızlı gönderilmesi için müşteriye ücretsiz olarak verilen zarflar gibi posta amaçlı kırtasiyeyi içermektedir.

Postacı ve posta pulu

Posta pulu hem postacı hem de posta memurları için kolaylık sağladı, posta servisinin maliyetlerini daha etkin bir şekilde kullandı ve nihai olarak daha iyi, daha hızlı bir posta sistemi ile sonuçlandı. Pulların kullanımı ile sunulan kolaylıklar, 19. ve 20. yüzyıllar boyunca büyük ölçüde artan postalamalara neden oldu. Posta pulları bu devir boyunca posta için en popüler ödeme şekli idi. Bununla birlikte, 20. yüzyılın sonuna gelindiğinde posta pulları, işletmelerin uyguladığı ölçülü posta ücreti (ölçüm yaparak ücretlendirme) ve toplu postalama yöntemi tarafından hızla gölgede bırakılıyordu.

Kabartmalı imgelere sahip posta pulları yaygın bir şekilde ortaya çıkmaya başladığında, tarihçiler ve koleksiyoncular bunları dikkate almaya başladı. Posta pullarının  ve bunların kullanımının incelenmesi filateli olarak adlandırılır. Devlet tarafından düzenlenmiş posta pulları ve postalama sistemleri her zaman ulusların tarihiyle ilişkilendirilmiş olduğundan, pul toplama hem bir hobi hem de tarihsel bir çalışma ve referans kaynağı olabilir.

Posta pulunun icadı

Posta pulunun icadında William Dockwra

Modern tarih boyunca, posta ile gönderilen bir ögenin posta ücretinin ödendiğini göstermek için çeşitli yenilikler kullanıldı, bunun sonucu olarak posta pulunun icadı birkaç farklı insana atfedilmiştir.

William Dockwra

1680'de Londra'da bir İngiliz tüccar olan William Dockwra ve ortağı Robert Murray, Londra şehri içindeki mektup ve küçük paketleri bir peni (kuruş) karşılığında teslim eden bir posta sistemi olan London Penny Post'u kurdu. Gönderilen ögeyi damgalamak için posta ücretinin ödendiğini teyit eden bir el damgası kullanılarak posta ücreti önceden ödendi. Bu 'damga' ayrı bir kağıt parçası yerine mektuba uygulanmış olsa da, birçok tarihçi tarafından dünyanın ilk posta pulu sayılmaktadır.

Lovrenc Košir

1835 yılında Avusturya-Macaristan (şimdi Slovenya) Ljubljana'da bir memur olan Sloven Lovrenc Košir, "basılı kağıt etiketler" olarak çevrilen "gepresste papieroblate" kullanarak "yapay olarak yapıştırılmış posta vergisi pulları" kullanılmasını önerdi ancak detaylı olarak bakılmasına rağmen, öneri kabul edilmedi.

Rowland Hill

Posta pulu icatı

İngiliz Sir Rowland Hill, 1835 yılında posta reformuna ilgi duymaya başladı. 1836'da Parlamento Üyesi Robert Wallace, Hill'e, Hill'in "elli materyal ağırlığına sahip" olarak nitelendirdiği sayısız kitap ve belge sağladı. Hill, bu belgelerin ayrıntılı bir incelemesine başladı. Bu inceleme onu "Posta Reformunun Önemi ve Uygulanabilirliği" başlıklı 1837 yayını kitapçığa yönlendirdi. Bunun bir kopyasını, 4 Ocak 1837'de Maliye Şansölyesi Thomas Spring-Rice (o zamanlar bakanlık görevinde bulunanlara Şansölye denirdi)'e teslim etti. Bu ilk basım "özel ve gizli" olarak işaretlendi ve halka açıklanmadı. 28 Ocak 1837'de Şansölye, bir ekte sunulması gereken iyileştirmeler ve değişiklikler önerdiği bir toplantıya Hill'i çağırdı. Hill'de, bu iyileştirme ve değişiklikleri usulüne uygun olarak üretip sundu.

Rowland Hill, daha sonra 13 Şubat 1837'de Postane Soruşturması Komisyonu'nundan önce ifade vermesi için bir celp kağıdı aldı. İfadesi sırasında, Şansölye'ye yazdığı mektuptan, ödenmiş posta ücretinin işaretlerle gösterilmesinin mümkün olduğunu anlatan ifadeyi okudu: ''... Sadece damgayı taşıyacak kadar büyüklükte ve arkası ince bir yapışkan tabakayla kaplı biraz kağıt kullanarak ..." Bu, modern bir yapışkan posta pulunun açıkça tanımlanmasının ilk duyurusudur (ancak "posta pulu" terimi henüz o zaman mevcut değildi). Kısa süre sonra Hill'in 22 Şubat 1837 tarihli kitapçığının ikinci baskısı yayınlandı ve halka açık hale getirildi. 28.000 kelime içeren bu kitapçık,  Şansölye'ye verdiği eki ve Komisyon'a yaptığı açıklamaları içermektedir.

Hansard, 15 Aralık 1837'de Benjamin Hawes'ın Maliye Şansölyesi'ni, ''Postane Komisyon üyelerinin dokuzuncu raporunda bulunan posta ücreti oranlarının düşürülmesi ve peni pullarının (kuruşluk pullar) yayınlanması ile ilgili tavsiyesini Hükümet'in uygulamaya koyma amacında olup olmadığı'' yönünde soruşturduğunu kaydediyor.

Rowland Hill'in pulu

Hill'in posta pullarına ve ağırlığa dayalı belirlenen posta ücretine ilişkin fikirleri kısa sürede tutuldu ve dünya genelinde birçok ülkede kabul edildi. Ağırlığa göre ücret belirleme politikasıyla, belgeleri postalamada zarf kullanımı bir standart haline geldi. Hill'in kardeşi Edwin Hill, kağıdı, posta pullarına olan artan talebin hızına yetişecek kadar çabuk zarf içine katlayan prototip bir zarf yapma makinesi icat etti.

Rowland Hill ve Birleşik Krallık posta sistemine getirdiği posta reformları, İngiltere'nin birkaç hatıra posta ücreti yayınında anılmaktadır.

James Chalmers

İlk posta pulu ücreti

İskoçyalı Patrick Chalmers, 1881 yayını "The Penny Postage Scheme of 1837'' (1837 Kuruşluk Posta Ücreti Planı) de ilk posta pulunun mucidinin babası James Chalmers olduğu iddiasını ileri sürdü. Bu kitapta oğul Chalmers, babasının Ağustos 1834'te ilk kez bir pulu tarif eden ve savunan bir makale yayınladığını iddia ediyor. Bununla birlikte, kitapta bu konuda bir kanıt bulunmamaktadır. Patrick Chalmers, 1891'deki ölümüne kadar, babasının posta pulunun mucidi olarak tanınması için mücadele verdi.

James Chalmers adına sunulan ilk bağımsız kanıt, kendisi tarafından yazıldığı iddia edilen makale ve yapışkan posta pulları ile ilgili olarak 8 Şubat 1838'de General Post Office'e gönderdiği ve 17 Şubat 1838'de Postane tarafından alınan öneridir. Bu yaklaşık 800 kelimelik belgede posta ücreti ödenmiş mektupları gösterme yöntemine ilişkin, ''Bu nedenle, Bay Hill'in muntazam posta ücreti ... en basit ve en ekonomik yöntemin ... kağıt fişler kullanılarak olacağını... Bay Hill'in planın yakında devreye girebileceği umudunda... Damgalı Fişlerin hazırlanması gerektiğini öneririm ... sonra güçlü bir zamk arkasına sürülür..." ifadeleri yer alıyor. Chalmers'ın orijinal belgesi şu anda İngiltere'nin Ulusal Posta Müzesi'nde bulunmaktadır.

İlk posta pulu denemeleri

James Chalmers'ın makalesinde belirtilen posta ücreti çeşitleri, Şubat 1837'de Rowland Hill tarafından önerilenleri yansıttığından, Chalmers'ın Hill'in tekliflerinin farkında olduğu açıktır. Chalmers'ın Hill'in kitapçığının bir kopyasını elde edip edemediği veya Hill'in önerilerinin haber yapıldığı 25 Mart 1837 ve 20 Aralık 1837 tarihli The Times gazetesinde bunları ayrıntılı olarak okuyup okumadığı bilinmiyor. Hill'in makalelerinin hiçbiri, "damgayı taşıyacak kadar küçük bir kağıttan" söz etmiyor; bu nedenle o zaman Times'ın makalesi aracılığıyla mevcut olan bilgiler, Chalmers'ın, daha önce böyle bir öneride bulunmuş olan Hill'den haberdar olmasını sağlayamazdı. Bu, Chalmers'ın Hill'in kitapçığını daha önce okuduğunu ve sadece Hill'in fikrini yorumladığını ya da aynı anda ve bağımsız olarak modern posta pulu fikrini geliştirdiğini akla getirmektedir.

Posta pulunun icadında Whiting

James Chalmers, "düşük ve standart bir posta ücreti için" dilekçeler hazırladı. İlk dilekçe (Montrose'dan) 4 Aralık 1837'de Avam Kamarasında sunuldu. Kendisi tarafından düzenlenen daha başka dilekçeler 1 Mayıs 1838'de (Dunbar ve Cupar'dan), 14 Mayıs 1838'de (Forfar ilçesinden) ve 12 Haziran 1839'da sunuldu. Bu dönemde diğer gruplar dilekçeler düzenledi ve Parlamentoya sundu. Bunlar, Hill'in tekliflerinin açıklanmasını müteakip, tüketici odaklı, düşük maliyetli, hacim esaslı posta fiyatları için yapılan tüm dilekçeleri kapsıyordu.

Diğer hak sahipleri

Diğer hak sahipleri ya da hak sahibi yapılanlar:

  • İngiliz Müzesi'nden Dr. John Gray
  • Samuel Forrester, İskoç vergi görevlisi
  • Charles Whiting, Londra'da bir kırtasiyeci
  • Llanbrynmair, Galler'den Samuel Roberts
  • Francis Worrell Stevens, Loughton'da okul müdürü
  • Spittal, Avusturya'dan Ferdinand Egarter
  • İsveç'ten Curry Gabriel Treffenberg

Pulun tarihçesi

İngiltere posta ofisi

Bir çok kişi posta pulu fikrini iddia etse de, pulların ilk kez Sir Rowland Hill tarafından teşvik edilen posta reformlarının bir parçası olarak 1 Mayıs 1840'da Büyük Britanya Birleşik Krallığı ve İrlanda'da tanıtıldığı tamamen belgelenmiştir. Pulların gelişiyle birlikte, ön ödeme yapmadan posta göndermek hala mümkün olmasına rağmen, posta ücreti alıcı tarafından değil de gönderen tarafından ödenmiştir. İlk posta pullarının kullanıldığı tarihten itibaren pulların tekrar kullanılmasını önlemek için üzerlerine posta damgaları uygulandı.

Mektup dağıtan postacı bayan

İlk pul olan "Penny black", 6 Mayıs 1840'dan itibaren geçerli olmak üzere 1 Mayıs 1840'da satın alınmaya hazır hale geldi. İki gün sonra, 8 Mayıs 1840'da ''Two pence blue'' kullanıma sunuldu. Penny black, yarım onsdan (1 ons yaklaşık 28 gramdır) daha hafif bir mektubu  İngiltere'de herhangi bir yere göndermek için yeterliydi. Her iki pulda da genç Kraliçe Viktorya'nın deliksiz bir gravürü vardı; çünkü aslında ilk pullar yapraklarından makaslarla kesilerek ayrılırdı. İlk pulların ihraç eden ülkeyi göstermesi gerekmediğinden onlara hiçbir ülke adı dahil edilmedi. İngiltere, ülkenin kimliği olarak hükümdarının başını kullanarak posta pullarında kendi adını ihmal eden tek ülke olmayı sürdürmektedir. İngiltere'de posta pulunun girişini takiben, ön ödemeli posta ücreti, gönderilen mektup sayısını önemli ölçüde arttırdı. 1839'dan önce İngiltere'de gönderilen mektupların sayısı genellikle 76 milyondu. 1850 yılına gelindiğinde bu, beş kat artarak 350 milyona yükselmiş, posta ücreti ödemesinin yeni yöntemlerinin pulların kullanımını azalttığı 20. yüzyılın sonuna kadar hızla büyümeye devam etmiştir.

Diğer ülkeler kısa zamanda kendi pulları ile İngiltere'yi izledi. İsviçre'deki Zürich Kantonu (Kanton, küçük eyaletlere denmektedir), Zürih 4 ve 6 rappen'i 1 Mart 1843'te yayınladı. Penny black, Birleşik Krallık'ta herhangi bir yerden yarım onsu geçmeyecek bir mektup göndermek için kullanılabilse de, İsviçre başlangıçta bu sistemi kabul etmedi; bunun yerine teslim edilecek mesafeye göre posta ücretlerini hesaplamak istedi. Brezilya, 1 Ağustos 1843'te Bull's Eye pulunu yayınladı. Penny black için kullanılan aynı yazıcıyı kullanarak  Brezilya, İmparator II. Pedro'nun portresi yerine soyut bir tasarımı basmayı seçti; böylece Pedro'nun resminin bir posta damgası tarafından bozulmaması sağlandı. 1845 yılında Birleşik Devletler'deki bazı posta müdürleri kendi pullarını yayınladılar. İlk resmi ABD pulları ise 1847'ye kadar çıkarılmış oldu. Bunlar, 5 ve 10 sentlik, Benjamin Franklin ve George Washington'ı tasvir eden pullardı. 1840'ların sonlarında birkaç başka ülke posta pulu yayınladı. Ünlü Mauritius "Postane" pulları Eylül 1847'de Mauritius (Hint Okyanusu'nda bir ada) tarafından basıldı. Pek çoğu da Hindistan gibi 1850'li yıllarda pul kullanımına başladı ve 1860'lara kadar çoğu ülke pul yayınladı.

Posta pullarının delinmesi Ocak 1854'te başladı. İlk resmi delikli pullar Şubat 1854'de basıldı. Henry Archer'in delme denemelerinden olan pullar 1850'nin son birkaç ayında yayınlandı. Bunlar, Birleşik Krallık Avam Kamarası'nda yapılan 1851 parlamento oturumunda ve  nihayet 1853-54'te Birleşik Krallık Hükümeti Bay Archer'a makine ve patent için 4000 pound ödedikten sonra yayınlanmıştı.

Pul tasarımı

Pul tasarımı

İlk posta pulları 1840'lı yıllarda çıkarıldığında şekil, boyut ve üzerine basılan genel konular açısından hemen hemen aynı standardı takip ettiler. Dikdörtgen şeklindeydiler. Kraliçelerin, Başkanların ve diğer siyasi figürlerin resimlerini taşıyorlardı. Posta ücretinin ödenme çeşitlerini de tasvir ettiler ve Birleşik Krallık haricinde, yayınlanan ülkenin adını tasvir ettiler. Hemen hemen tüm ilk posta pulları yalnızca ulusal liderlerin resimlerini tasvir etmektedir. Posta pulunun kullanıma sunulmasından kısa bir süre sonra, diğer konular ve tasarımlar ortaya çıkmaya başladı. Bazı tasarımlar memnuniyetle karşılandı, bazıları da çokça eleştirildi. Örneğin, 1869'da ABD Postanesi, başkanları ya da diğer ünlü tarihi figürleri tasvir etme geleneğini kırdı, bunun yerine bir tren ya da bir at gibi başka konuları kullandı. Değişiklik, genel olarak onaylanmadı ve bazen de Amerikan kamuoyunun sert eleştirileri ile karşılandı.

Posta pulu delikleri

Posta pulu delikleri

Delikler, posta pulu levhası üzerindeki ayrı ayrı pullar arasında bulunan ve istenilen sayıda pulun ayrılmasını kolaylaştıran küçük oyuklardır. Ayrılmış pulu çevreleyen nihai çerçeve olan dalgalı kenar, bir posta pulunun görünümünü tanımlayan tipik özelliğidir.

Posta pullarının varlığının ilk on yılında ülkeye bağlı olarak pullar delinmeden yayınlandı. İstenen sayıda pulu tam bir levhadan ayırmak için makas veya diğer kesme mekanizmaları gerekiyordu. Kesici aletler kullanılmadığında,  pullar tek tek koparılırdı. Bu, hayatta kalan örneklerin parçalı kenarları ile kanıtlanmaktadır. Bir levhadan mekanik olarak pulları ayırmak, her ikisi de günlük olarak çok sayıda pul ile uğraşan posta memurları ve iş yerlerinin yaşadığı zorluğu kanıtladı. 1850 yılına gelindiğinde, pul ayırmayı daha kolay hale getirmek için işlemin daha az zaman almasını sağlayan rulet çarkı gibi yöntemler geliştirildi.

Birleşik Krallık, delikli posta pulları çıkaran ilk ülke oldu. Posta pullarının levhalarını delmek için özel olarak tasarlanan ilk makine, Londra'da, İrlanda Dublin'den İrlandalı bir toprak sahibi ve demir yolu kullanıcısı Henry Archer tarafından icat edildi. 1850 Penny Red, Archer delme makinesinin denenmesi sırasında delinen ilk pul oldu. Bir süre deneme yanılma yöntemi uygulandı. Archer'ın icadında değişiklikler yapıldıktan sonra, Archer'ın öncülük ettiği ilkelere dayanan yeni makineler satın alındı ​​ve 1854'te Birleşik Krallık posta makamları, devamlı olarak  Penny Red'de ve sonraki tüm tasarımlarda delikli posta pulları çıkarmaya başladılar.

Posta Pulu patenti

ABD'de posta pullarının kullanımı hızlıca tutuldu ve yasama oturumunun son günü olan 3 Mart 1851'de, Kongre 3 Mart 1851 tarihli yasayı onayladığında (ABD'de posta ücreti oranlarını azaltma ve değiştirme kanunu) daha yaygın hale geldi. Benzer şekilde, dört yıl sonra yapılan Kongre toplantısının son gününde, 3 Mart 1855 tarihli Kanun, tüm postalamaların posta ücretinin önceden ödenmesini gerektiriyordu. Bundan sonra ABD'de posta pulu kullanımı hızlıca iki katına çıktı ve 1861 yılına kadar dört kat arttı. 1856'da Posta Müdürü General James Campbell'in idaresinde,  ABD hükümeti tarafından 1850'li yıllar boyunca ABD posta pullarını basması için yetkilendirilen Toppan ve Carpenter, 1854'te İngiltere Derby'de matbaacı William ve Henry Bemrose tarafından İngiltere'de patenti alınmış olan, pulları ayırmak üzere tasarlanmış bir döner makineyi satın aldı. Orijinal makine, delik delmekten ziyade kağıda kesik açtı, ancak kısa sürede makinede değişiklik yapıldı. Resmi olarak delinmiş ilk kağıt pulu olan 3 cent George Washington, 24 Şubat 1857'de ABD Postanesi tarafından çıkarıldı. 1857-1861 yılları arasında, orijinal olarak 1851-1856 yılları arasında basılmış olan tüm pullar delik açılarak yeniden yayınlandı. Başlangıç kapasitesi, basılmış pulların hepsini delmek için yetersiz kalmıştı, bu nedenle Şubat ve Temmuz 1857 arasında delinmiş basımlar kıt ve oldukça değerlidir.

Posta pulu şekilleri ve malzemeleri

Posta pulu şekilleri

En yaygın dikdörtgen biçimine ek olarak, pullar geometrik (dairesel, üçgen ve beşgen) ve düzensiz şekiller halinde piyasaya çıkarıldı. Amerika, 2000 yılında dünyanın bir hologramı şeklinde olan ilk yuvarlak pulunu yayınladı. Sierra Leone ve Tonga meyve şekillerinde pullar yayımladı. Levhalara basılmış pullar genellikle deliklerle ayrılır, ancak daha yakın zamanlarda, her ne kadar genellikle dekoratif delikli bir kenar mevcutsa da, yapıştırmadan önce nemlendirilmeleri gerekmeyen yapışkan pulların ortaya çıkmasıyla tasarımlar pürüzsüz kenarlara sahip olabildiler.

Konulu posta pulu

Pullar çoğunlukla kendileri için özel olarak tasarlanmış kağıttan yapılır ve levhalarda, rulolarda veya küçük kitapçıklarda basılır. Daha az yaygın olmak üzere, posta pulları, kağıt dışında başka malzemelerden de (bazen altın) yapılır. İsviçre, dantelli bir pul ve ahşap içeren başka bir pul yaptı. Birleşik Devletler plastikten bir pul üretti. Doğu Almanya, sentetik kimyasallardan yapılma bir pul çıkardı. Hollanda'da bir pul gümüş folyodan yapılmıştır. Butan, milli marşıyla birlikte çalınabilir bir plak üzerinde bir pul yayınladı.

Posta pulu konuları

Posta pullarının üstüne basılmış olan konular, genel olarak belli bir pul yayınını kamuya tanıtan unsurlardır ve çoğu kez koleksiyoncular veya tarih meraklıları tarafından pulların korunmaları için sebep oluşturmaktadır. Posta pullarında bulunan grafik konular, kralların, kraliçelerin ve başkanların portrelerinden, gemilerin, kuşların, uyduların, ünlü kişilerin, tarihi olayların, çizgi romanların, dinozorların, hobilerin (örme, pul toplama), sporların, tatil temalarının tasvirlerine kadar uzanmaktaydı; ayrıca listelenecek çok sayıda daha başka konu da bulunmaktadır.

Sanatçı, tasarımcı, gravürcü ve idari yetkililer konu seçimi ve pul baskı yöntemiyle ilgilenmektedir. İlk pul resimleri neredeyse her zaman gravürlerden (çelik bir kalıba oyulan, daha sonra sertleştirilip izi bir baskı plakasına aktarılan bir tasarım) üretildi. Oyma bir resim kullanmak, pulları yazdırmak için daha güvenli bir yol olarak algılanıyordu; çünkü usta bir gravürcü değilseniz, yükseltilmiş çizgilerle ince ayrıntılı bir resmi taklit etmek neredeyse imkânsızdı. 20. yüzyılın ortalarında, litografi, fotogravür, oyma ve web ofset baskısı gibi diğer baskı yöntemleri ile üretilen pul yayınları ortaya çıkmaya başladı. Bu daha sonraki baskı yöntemleri daha ucuz ve tipik olarak daha az kalitede üretilen resimlerdi.

Posta pulu çeşitleri

  • Uçak postası pulu : Uçak postası hizmetinin ödenmesi için kullanılan puldur. "Uçak postası" veya eşdeğeri bir ifade, genellikle özel uçak postaları pullarına basılır. Uçak postası pulları tipik olarak uçakların ve / veya ünlü pilotların resimlerini tasvir eder. Uçak postası tren, gemi veya otomobil ile gönderilen postalardan ayrı özel bir posta türü olarak kullanılmıştır. Yerel varış yerlerine sahip postalardan başka, bugün hemen hemen tüm diğer postalar uçak ile taşınır ve böylece uçak postası şu anda standart teslimat yöntemidir. Scott'un ABD Uçak Postası Posta Ücreti için ayrı bir kategorisi ve listelemesi vardır. 1940'dan önce, Scotts Catalog'un uçak postası pulları için özel bir ismi bulunmuyordu. Çeşitli büyük pul kataloglarının farklı numaralandırma sistemleri vardır ve her zaman uçak postası pullarını aynı şekilde listeleyemeyebilir.

  • Kitapçık pulu : Kitapçık formatında üretilen ve basılan pullardır.

Nakliye pulu
  • Nakliye firmasının pulu.

  • Taahhütlü posta pulu.

  • Şerit pullar : Bir otomatik satış makinesinde tek tek verilen veya bir ruloda satın alınan, yırtılarak ayrılabilen pullardır.

  • Hatıra pulu : Bir kişiyi veya bir olayı anmak için sınırlı bir süre için çıkarılan puldur. Doğum günleri ve tarihi olayların yıl dönümleri en yaygın örnekler arasındadır.

  • Bilgisayar tarafından üretilen posta ücreti : Bilgi tabanlı işaret (IBI) teknolojisini kullanan gelişmiş güvenli posta ücretidir. IBI, postanın çıkış adresini, postanın tarihini, posta ücretini ve pulu doğrulamak üzere dijital bir imzayı kodlamak için iki boyutlu bir barkod kullanır (Datamatrix veya PDF417).
Standart pullar

  • Özel tasarlanmış pul : Resmin, bir fotoğraf göndererek veya bilgisayar kullanmak suretiyle alıcı tarafından seçilebileceği bir puldur. Bazıları gerçek pullar değildir; teknik olarak ölçü etiketidirler.

  • Standart pullar : Olağan posta ücreti pullarıdır ve genellikle geçerli posta ücretlerini karşılamak için üretilmektedir. Dikkate değer istisnalar olmasına rağmen, çoğunlukla hatıra pullarından daha az çekici tasarımlar taşırlar. Aynı tasarım yıllarca kullanılabilir. Aynı tasarımın uzun bir süre boyunca kullanılması, istenmeyen renk çeşitliliğine yol açabilir. Bu onları hatıra pullarında olduğu gibi pul koleksiyoncuları için ilginç kılabilir. İyi bir örnek, tasarımları çok canlı ve dekoratif olan ABD 1903'ün düzenli basımları olacaktır. Standart pullar genellikle farklı sınıflara sahip bir dizi pul ile çıkarılır.

  • Hızlı posta pulu veya özel teslimat pulu.

Posta Kartı Posta Pulları
  • Geç ücret pulu : Kesme süresinden sonra girmiş olmasına rağmen, bir mektup ya da paketin çıkan dağıtıma dahil edilmesine izin vermek için yapılan ödemeyi gösteren puldur.

  • Yerel posta pulları : Sadece sınırlı bir coğrafi bölgede, genellikle bir şehir veya tek bir ulaşım rotasında çalışan bir posta servisinde kullanılan pullardır. Bazı yerel postalar hükümetler tarafından işletilirken, bazıları özel yerel postalar olarak bilinen kar amacı gütmeyen şirketler tarafından işletilmektedir.

  • Telafi pulu : Posta ücretleri arttırıldığında farkı telafi etmek için kullanılan çok düşük bir değere sahip puldur. 

  • Askeri pul : Bir ülkenin silahlı kuvvetleri için kullanılan puldur. Silahlı kuvvetler genellikle özel bir posta sistemi kullanırlar.

  • Minyatür levha (Minisheet) : Normal bir tam pul levhasından daha küçük ancak birden fazla pulun bulunduğu bir hatıra pulu yayınıdır. Minyatür levhalar genellikle bir takım farklı pullar içerir ve genellikle dekoratif bir sınırı vardır. 

  • Gazete pulu : Gazetelerin ve diğer süreli yayınların posta masraflarını ödemek için kullanılan puldur.

Resmi posta pulu örneği
  • Resmi posta pulu : Hükümet veya bir devlet kurumunun kullanımı için çıkartılmış olan puldur.

  • İşgal pulu : İşgalci bir ordu veya yetkililer tarafından siviller tarafından kullanılması için kullanılan puldur.

  • Nominal değeri olmayan posta pulu : Fiyatı yükseldikten sonra bile geçerliliğini koruyan posta puludur. Kalıcı veya devamlı pul olarak da bilinir.

  • Üst Baskı :  Yayınlanmasının ardından pulun bir kısmı üzerine baskı yapılarak değiştirilen, hatıra pulu veya standart pul gibi düzenli olarak yayınlanan bir puldur. Adlandırmalar bu şekilde değiştirilebilir.

  • Delikli pullar : Bu terim genellikle bir levhadaki pulları tek tek ayırmak için bir pulun etrafındaki deliklere atıfta bulunurken, harfler veya "perfinler" olarak bilinen bir desen veya monogram ile ortadan delinmiş pullar için kullanılabilir. Bu değiştirilmiş pullar genellikle çalışanlar tarafından gelebilecek hırsızlığa karşı korunmak için şirketler tarafından satın alınır.

  • Kişiselleştirilmiş pullar : Kullanıcının kendi resmini eklemesine izin veren pullardır.

  • Pnömatik (hava basınçlı) posta pulları : Sadece İtalya'da üretilen basınçlı hava tüpleri kullanılarak gönderilen postalar için kullanılan pullardır.

  • Posta ücreti yerine para birimi olarak kullanılan posta pulları

Kendinden yapışkanlı pul
  • Posta masrafı : Tam posta ücretinin ödenmediğini gösteren ve borçlu tutarı belirten bir puldur. Birleşik Devletler Postane Dairesi, "parcel post postage due" pullarını yayınlamıştır.

  • Posta vergisi : Mektup göndermek için gereken posta ücretinin üzerinde bir vergi olduğunu gösteren puldur. Bu, genellikle belirli bir günde veya birkaç gün çıkan postalarda zorunludur.

  • Kendinden yapışkanlı pul : Yapıştırmak için nem gerektirmeyen posta puludur. Kendinden yapışkanlıdır.

  • Yarı posta / yardım pulu : Hayır işi için ilave ücretli bir puldur. Yarı posta pul kullanımı, satın alanın tercihine bağlıdır. Belçika ve İsviçre gibi ülkelerin çoğu, koleksiyoncular için çekici olan, hayırsever bağış toplama tasarımı pullarını kullanmaktadır.

  • Hatıralık levhası : Posta ücreti için geçerli olan, büyük boyutta yayınlanan ve genellikle tasarımının bir parçası olarak bir delikli veya deliksiz pul içeren hatıralık puldur. Ayrıca ''minyatür levha'' bölümüne bakınız.

Test pulu
  • Numune pulu : Posta müdürlerine ve posta yönetimlerine geçerli pulları tespit edebilmeleri ve sahtelerini önleyebilmeleri için gönderilen pullardır. 

  • Test pulu : Posta ücreti için geçerli olmayan, posta yetkilileri tarafından sınıflandırma ve iptal makinelerini ve bir zarfın üzerindeki pulu tespit edebilen makineyi test etmek için kullanılan bir etikettir. Bu pullar kukla veya eğitim pulları olarak da bilinebilir.

  • Değişken değer pulları : Pul verildiğinde posta masrafını basan makineler tarafından dağıtılan pullardır.

  • Savaş vergi pulu : Savaş maliyetini karşılamak için posta vergi pulu üzerindeki varyasyondur.

  • Su ile aktive olan pul : Uzun yıllar boyunca su ile aktive olan pullar mevcut tek tipti; bu nedenle bu terim kendinden yapışkanlı pullarla birlikte kullanıma girdi. Su ile aktive olan bir pulun üzerindeki yapışkan veya zamk nemlendirilmelidir (genellikle yalamak suretiyle olduğu için bu pullar İngilizce'de "yala ve yapıştır" anlamında ''lick and stick''olarak da bilinir).

Bunların yanı sıra posta pullarından ayrı bir kategoriye giren gelir (dokümanlar, tütün, alkollü içecekler, avcılık lisansları ve ilaçlar gibi maddelere vergi veya harç toplamak için kullanılır) ve Telgraf pulları (telgraf göndermek için kullanılır) vardır.

İlk gün baskıları

İlk gün baskısı pullar

Posta pulları ilk önce, genellikle ''yayının ilk günü'' olarak adlandırılan belirli bir tarihte yayınlanır. İlk gün kapağı genellikle bir zarf, bir posta pulu ve pulun ilk yayın gününün tarihi ile bir posta damgasından oluşur. 20. yüzyılın ortalarından başlayarak bazı ülkeler, ilk yayın gününü, belirli bir kasaba veya şehir gibi pulun tasarım konusu ile ilişkili bir yere atamaya başladılar. Koleksiyoncular tarafından kaydedilen İlk Gün Kapakları'nın (İngilizce First Day Covers'dan kısaltılarak FDCs de denir) iki temel türü vardır. İleri koleksiyoncular arasında ilk ve en çok aranan tip, zarfın ve pulun geri alınması ve toplanması niyeti olmaksızın günlük kullanım sırasında postayla gönderilen bir kapaktır. FDC'nin ikinci türü sıklıkla "Filatelik" olarak adlandırılır; başka bir deyişle postalanan ögeyi daha sonraki bir zaman ve yerde geri alma ve toplama amacıyla gönderilen bir zarf ve puldur. Bu tür FDC için kullanılan zarf, pulun konusuna uygun olarak çoğunlukla basılı bir tasarıma veya kendi damgasına sahiptir ve genellikle yayının ilk gününün öncesinde basılır. İkinci FDC türü genellikle çok daha yaygındır ve genellikle ucuzdur ve edinimi nispeten kolaydır. Herhangi bir ikincil amaç olmadan gönderilen kapaklar, filatelik dışı kabul edilir ve genellikle bulmak ve toplamak daha zordur.

Hatıralık veya minyatür pullar

Posta pulları bazen hatıralık levhalarda veya bir veya az sayıda pul içeren minyatür levhalarda basılır. Hatıralık levhalar tipik olarak, kenar boşluğuna basılmış, pulları çevreleyen sınırda bulunan ek sanat eseri veya bilgileri içerir. Bazen pullar daha büyük bir resim oluşturur. Bazı ülkeler ve bazı konular, levhaların yanı sıra birbirinden ayrı pullar olarak üretilmektedir.

Pul koleksiyonculuğu

konulu posta pulları

Pul toplama popüler bir hobidir. Toplama, pulların incelenmesi olarak tanımlanan filateli ile aynı değildir. Pulları toplamaktan zevk almak için pulları yakından incelemek gerekli değildir. Birçok sıradan koleksiyoncu, ayrıntılar hakkında endişelenmeden pul biriktirmenin keyfini çıkarır. Bununla birlikte, değerli ya da kapsamlı bir koleksiyon oluşturulması, bazı filatelik bilgileri gerektirebilir.

Pul koleksiyoncuları, çoğunlukla pul koleksiyoncuları tarafından satın alınmak üzere tasarlanmış ayrıntılı pullar üreten bazı küçük ülkeler için önemli bir gelir kaynağıdır. Bu ülkeler tarafından üretilen pullar posta ihtiyaçlarını çok aşabilir. Her biri her yıl farklı pullar üreten yüzlerce ülke, 2000 yılına kadar 400.000 farklı pula yol açtı. Yıllık dünya çıktıları yaklaşık 10.000 çeşittir.

Bazı ülkeler posta kullanımına sahip olmayan posta pullarının üretimine yetki verir, ancak bunlar yalnızca koleksiyoncular için tasarlanmıştır. Diğer ülkeler, yeni koleksiyoncular için başlangıç ​​paketlerinde bir araya getirilen çok sayıda düşük nominal değerli pul yayınlamaktadır. Resmi yeniden basımlar, çoğunlukla bu haklar için satın alan veya temas kuran şirketler tarafından basılır ve bu yeniden basımlar posta kullanımı görmezler. Bu pulların tamamı "sipariş için iptal edildi" ibaresiyle bulunur; yani bu, posta sisteminden hiç geçmeden posta damgası vurulduğu anlamına gelir. Çoğu ulusal postane, koleksiyoncular olmasa üretilmeyecek, bazıları diğerlerine oranla çok daha fazla derecede üretilen pullar üretirler. Bu, kendilerini ilgilendirip ilgilendirmediği nezdinde bireysel koleksiyonculara kalmıştır. Bu gibi yayınların toplanması diğer herhangi bir koleksiyon kadar meşru bir girişimdir ancak herhangi bir değerin toplanması veya bir yatırımdan parasal getiri sağlanması pek muhtemel değildir (bir çocuğa coğrafya veya toplama yöntemleri öğretmek gibi başka yollarla da uğraşmaya değer olabilmesine ya da bu yayınlardan bazılarının güzelliğindeki katışıksız zevke rağmen). Diğerleri, bu pullar neredeyse değersiz oldukları için, bu süreç onlarca yıl alacak olsa da, çok sayıda pulun atılacağını ve nihai olarak daha az yaygın hale geleceğini ve dolayısıyla kendi başlarına tahsil edilebilir olacaklarını iddia edebilirler.

İngiltere filetali koleksiyonları

Pulları posta göndermek için kullanmayan koleksiyonculara pul satışı büyük karlarla sonuçlanabilir. Nicholas F. Seebeck tarafından üretilen pullar ve Birleşik Arap Emirlikleri'nin bileşen devletleri için üretilen pullar fazla pul basımlarına iyi birer örnek olarak verilebilir. Seebeck, Hamilton Bank Note Company'nin temsilcisi olarak 1890'larda faaliyet gösterdi. Tüm posta pulu ihtiyaçlarını ücretsiz olarak üretmek için bir teklifle Latin Amerika ülkelerine yaklaştı. Bunun karşılığında, koleksiyonculara pul damgalamak için münhasır haklara sahip olacaktı. Her yıl yeni bir yayın üretilecek, ancak bu yayın yıl sonuna kadar sona erecekti. Bu, Seebeck'e kalıcı bir arz kaynağı sağladı. 1960'lı yıllarda, Barody Stamp Company gibi yayıncılar, ayrı Emirlikler ve diğer ülkeler için pullar üretmek üzere sözleşme yaptı. Çöl devletlerinin seyrek nüfusu, bu pulların birçoğunun posta amaçlı olarak kullanılmasını tamamen olanaksız hale getirdi; bu seyrek nüfus bu ülkelere "kum tepesi" ülkeleri adını kazandırdı. Bazıları tarafından fazla basılmış pullar olarak düşünülebilecek başka bir örnek de, bin yılın başında Birleşik Krallık'ın 24 ay boyunca çıkardığı 96 farklı pullardır. 

Amerika Birleşik Devletleri'nde, bazı koleksiyoncular arasında, Birleşik Devletler Posta Servisi'nin, medya ve eğlence endüstrisi için bir promosyon ajanı haline geldiği endişesi bulunmaktadır; çünkü film yıldızları ve Mickey Mouse ve Bart Simpson gibi çizgi film karakterlerini içeren pulların hepsini sık sık yayınladı. Onlarca yıl içinde USPS tarafından yayınlanan yıllık ortalama yeni posta pulu sayısı önemli ölçüde arttı.

Ünlü pullar

Ünlü pul Hawaiian Missionaries
  • Basel Dove
  • British Guiana 1c magenta
  • Hawaiian Missionaries
  • Inverted Head 4 Annas
  • Inverted Jenny
  • Mauritius "Post Office"
  • Penny Black
  • Red Revenue "Small One Dollar"
  • Scinde Dawk
  • Treskilling Yellow
  • Uganda Cowries

Posta Pulu Resimleri