31 May 2023, Wednesday
Tercüme Editörü
Wikiyours makaleleri İngilizce makalelerin Türkçe'ye çevrilmiş halleridir. İngilizce bilen herkes makale sahibi olabilir ve yaptığı çeviri miktarınca para kazanır.
Çeviri Yapmak İçin Makale Seçiniz
Makale yazmak için
bir kategori seçin
Düzeltme Öner

Orta Sınıf

İçindekiler
  1. Orta sınıf nedir?
  2. Orta sınıf teriminin kökeni
  3. Marksizm ve orta sınıf
  4. Profesyonel yönetim sınıfı
  5. Küresel büyüme

Orta sınıf nedir?

Orta sınıf, bir sosyal hiyerarşinin ortasındaki bir sınıf insandır. Weberci sosyo-ekonomik terimlerde orta sınıf, günümüz toplumunda sosyo-ekonomik açıdan işçi sınıfı ile üst sınıf arasına denk gelen geniş insan topluluğudur. Orta sınıfı oluşturan şeyin ortak ölçütleri kültürler arasında önemli derecede farklılık gösterir. Oldukça geniş ve sağlıklı bir orta sınıf, sağlıklı bir toplumun bir özelliği olarak görülebilir.

Orta sınıf teriminin kökeni

"Orta sınıf" terimi ilk olarak Irish Wools'un Fransa'ya taşınmasını önlemek için James Bradshaw'ın 1745 broşürü şemasında beyan edilmiştir. Erken Modern Avrupa'da kullanılan bir başka ifade ise "orta halli sınıf" idi.

"Orta sınıf" terimi, bazen çelişkili olan birçok anlam taşımıştır. Bir zamanlar istisna olarak soyluluk ile Avrupa köylüğü arasındaki ara bir sosyal sınıf olarak tanımlandı. Soyluluk, kırsal bölgeye sahipken ve köylüler kırsal bölgede çalışırken, şehirde ticari işlevler çevresinde yeni bir burjuvazi (kelimenin tam anlamıyla "kent sakinleri") ortaya çıktı. Fransa'da orta sınıflar Fransız İhtilalinin gerçekleştirilmesinde yardımcı oldular. Başka bir tanım, orta sınıfı kapitalist sözcüğünün asıl manasıyla denk tuttu: Soylularla rekabet edebilecek kadar çok sermayeye sahip biri. Aslında, sermaye sahibi bir milyoner olmak, sanayi devriminde orta sınıfın temel kriteriydi.

Bununla birlikte, "orta sınıf" teriminin modern kullanımı, istatistikçi THC Stevenson'un orta sınıfı üst sınıf ile işçi sınıfı arasına denk gelen olarak tanımladığı İngiltere Genel Sekreterinin 1913 raporuna dayanıyordu. Orta sınıfa ait kişiler, profesyonel meslek sahipleri, yöneticiler ve üst düzey devlet memurlarıdır. Orta sınıfa üyeliğin niteliğini belirleyen başlıca şey, önemli miktarda insan sermayesine sahip olmaktır.

Kapitalizm içinde "orta sınıf" başlangıçta burjuvaziye ve küçük burjuvaziye atıfta bulunuyordu. Bununla birlikte, küçük burjuva dünyanın çoğunun yoksullaştırılması ve proleterleşmesi ve finans kapitalizminin büyümesiyle, "orta sınıf" emek aristokrasisinin, profesyonel meslek sahiplerinin ve beyaz yakalı çalışanların kombinasyonuna atıf yapmaya başladı.

Orta sınıfın boyutu; eğitim, refah, yetişme ortamı, sosyal ağ, görgü ya da değerler vb. ile nasıl tanımlandığına bağlıdır. Bunların hepsi birbiriyle bağlantılıdır ancak belirleyici bir şekilde birbirlerinden bağımsızdır. Aşağıdaki faktörler genellikle modern kullanımda "orta sınıf" a atfedilir:

  • Yüksek öğrenim başarısı.
  • İşsizlik veya zenginliğe bakılmaksızın akademisyenler, avukatlar, yeminli mühendisler, politikacılar ve doktorlar da dahil olmak üzere mesleki nitelikleri bulundurmak. 
  • Yüksek ev sahibi olma oranı, mühletli ikramiye ve güvenli olarak algılanan işler gibi burjuva değerlerine inanç. 
  • Yaşam tarzı. Birleşik Krallık'ta sosyal statü tarihsel olarak ABD'ye kıyasla servetle daha az doğrudan bağlantılı olmuştur ve sosyal statü; aksan (alınan telaffuz ve yüksek tabakaya özgü olmayan İngilizce), görgü, eğitim yeri (Halk Okul (İngiltere)), meslek, bir kimsenin ailesinin mensup olduğu sınıf, arkadaş çevresi ve tanıdıklar ile değerlendirilmiştir. 
  • Kültürel kimlik. Birleşik Devletler'de genellikle orta sınıf, pop kültürün en istekli katılımcıları iken İngiltere'de tersi geçerlidir. İkinci nesil yeni göçmenler, çoğu kez hevesle geleneksel halk kültürünü orta sınıfa girmiş olma işareti olarak terk edeceklerdir. 

Amerika Birleşik Devletleri'nde yirminci yüzyılın sonuna gelindiğinde, daha fazla insan kendisini alt sınıf ya da "çalışma" sınıfından ziyade orta sınıf olarak tanımladı (önemsiz sayıda insan kendisini üst sınıf olarak tanımladı). Örgütlü işçi hareketinden çıkan ve neredeyse tüm desteğini işçi sınıfından alan İngiliz İşçi Partisi, 1990'larda Tony Blair yönetiminde orta sınıfın ve işçi sınıfının oyları için Muhafazakar Partiyle yarışan "Yeni İşçi" olarak kendini yeniden oluşturdu. 2011 yılına gelindiğinde, İngiliz halkının neredeyse dörtte üçü kendilerini orta sınıf olarak tanımladılar.

Marksizm ve orta sınıf

Sosyal sınıfları üretim araçlarıyla olan ilişkilerine göre tanımlayan Marksizm'de, "orta sınıfın" egemen sınıfın altındaki sınıf ve Marksist sosyal şemadaki proletaryanın üstü olduğu söylenir. Marksist yazarlar bu terimi iki ayrı ancak ilgili yolla kullandılar. İlk anlamda orta sınıf, Marksist modelde aristokrasi ve proletarya arasında duran, şehirli tacir ve profesyonel meslek sahiplerinden oluşan sınıf olan burjuvazi için kullanılır. Bununla birlikte, modern gelişmiş ülkelerde bazı Marksist yazarlar, ücretli işçi istihdam eden ya da çalışanları yöneten kişiler olmayabilecek küçük mülk sahipleri kişilerden oluşan küçük burjuvaziyi, yönetici ve işçi sınıfları arasındaki "orta sınıf" olarak belirtmektedir. Marx kendisi, "orta sınıf" ın bu versiyonunu sömürülen işçiler ve sömürü denetçileri olarak gördü.

Öncü 20. Yüzyıl Amerikan Marksist kuramcısı Louis C. Fraina (Lewis Corey), orta sınıfı "bağımsız küçük girişimcilerin, geçim kaynaklarının üretildiği verimli mülklerin sahiplerinin sınıfı" olarak tanımladı. Fraina'nın bakış açısına göre, bu sosyal kategoride yer alanlar "mülk sahibi çiftçiler" idi; mülk sahibi olmayan kiracı çiftçiler bu kategoride değillerdi. Orta sınıf ayrıca maaşlı idari ve denetleyici çalışanları da içermekle birlikte "mülk sahibi olmayan kitleler, maaşlı çalışanlar bu sınıfa dahil değillerdi." Fraina, maaşlı çalışanların tümünün ekonomik koşullar altında uygun biçimde "yeni bir orta sınıf" olarak  tanımlanabileceğini ancak bunun, "üyelerinin çoğu yeni bir proletarya olan" toplumsal bir gruplama olarak kaldığını düşünüyor.

Son yıllarda küçük iş adamlarının (mağaza, restoran sahipleri) büyük bir kısmının yerini ücretli çalışanların (süpermarketlerdeki ya da restoranlar zincirlerindeki) aldığı gerçeği, çoğu Marksisti, orta sınıfın pahasına, işçi sınıfının genişlemesini kuramsallaştırmaya itti. 

Sosyal yeniden üretim

Marksizme dayanan bir sosyoloji yazarı olan Christopher B. Doob'a göre, sosyal yeniden üretim sayesinde orta sınıf, üyelerini her kuşağın bir öncekinden devralması için yetiştirmektedir. Doob, orta sınıfın bunu yapmak için çocuklarını başarılı vatandaşlara dönüştürmek amacıyla neredeyse bir sistem geliştirdiğini belirtti. İddiaya göre, Amerikan orta sınıfında sınıflandırılanlar, eğitime büyük önem veriyorlar ve orta sınıf hayatı kurmanın başlıca faktörlerinden biri olarak eğitimde başarıya değer vereceklerdir. Sözde, anne-babalar kaliteli eğitimin önemi ve hayatın ilerleyen döneminde başarı üzerindeki etkisi üzerine güçlü bir vurgu yaparlar. Doob, orta sınıf vatandaşlarının gözünden eğitimi anlayabilmenin en iyi yolunun daha önce belirtilen toplumsal üreme süreci yoluyla olacağına inanıyor; çünkü orta sınıf ebeveynlerin orta sınıfın başarılı üyeleri olmak adına kendi yavrularını yetiştirdiklerini söylüyor. Orta sınıf üyeleri, çocuklarını yetişkin dünyaya hazırlamak için mevcut sermaye kaynağını bilinçli olarak kullanıyorlar.

Orta sınıf çocukluk, en çok anne-babanın sıcaklığını, desteğini ve kontrolünü bir araya getiren otoriter bir ebeveynlik yaklaşımı ile karakterize edilir. Ebeveynler sınırları belirleyen bazı kurallar koyarlar. Genel olarak bu yaklaşım daha büyük bir güven duygusu, güvenlik ve kendine güven yaratır. Her orta sınıf aile böyle spesifik, ancak geniş olan bir tanıma uymasa da bu ebeveynlik tarzı, çocuk yetiştirmeye yönelik orta sınıf tutumunu büyük ölçüde yansıtır. Ebeveynin çocuğun hayatında etkin bir rol oynadığı nispeten pozitif bir ebeveyn/çocuk ilişkisini içeren bir ortamda eğitilir. Çocuğu düzgün bir şekilde çalışkan orta sınıf vatandaşlar olarak şekillendirmek adına duygusal destek ve rehberlik için yanlarında bulunmaya özen gösterirler. 

Otoriter ebeveynlik tarzına ek olarak, orta sınıf ebeveynler çocuklarına değerli sermaye kaynakları sağlarlar. Çocuklarının kendilerini etkili bir şekilde ifade etmeyi öğrenmeleri için çok zaman harcayarak çocuklarını kültürel sermaye ile donatırlar.

Orta sınıf çocukların ebeveynleri, konu çocuklarının eğitimine gelince diğer ebeveynler ve öğretmenlerden tavsiye almak için uğraştıklarından sosyal sermayelerini kullanırlar. Bazı ebeveynler, davranışları ve notları hakkında düzenli raporlar isteyerek çocuğun öğretmenleriyle düzenli iletişim kurarlar. Sorunlar ortaya çıktığında, orta sınıf ebeveynler "çocuklarının bu tür hizmetlere ihtiyacı olduğunu düşündükleri zaman profesyonellerin yardımlarını sağlamak"ta çabuk davranırlar.

Orta sınıf ebeveynlerin çocuklarının okul eğitimine katılımı, bunun önemini kabul ettiklerini vurgulamaktadır. Hatta bazıları, orta sınıfın daha iyi eğitim görmüş bir ulusun anahtarı olduğunu iddia edecektir.

Doob bize "orta sınıf insanların, sınıfının çeşitli üyelerinden bilgi ve nüfuza açık katılımcılar" olduğunu hatırlatıyor. Doob'un bununla demek istediği, orta sınıf üyelerinin, bu tür ağlara erişimi olmayan ya da bunu aramak için yeterince kendine güveni olmayan alt sınıf bireylerinden çok daha muhtemel olarak diğer orta sınıf ailelerinden gelecek yardıma erişmelerinin mümkün olmasıdır.

Profesyonel yönetim sınıfı

1977'de Barbara Ehrenreich ve daha sonra kocası John, Birleşik Devletler'de "üretim araçlarına sahip olmayan ve kapitalist kültür ve kapitalist sınıf ilişkilerinin üremesi olan emeğin toplumsal bölünmesinde büyük işleve sahip ücretli zihinsel işçiler ..." olarak yeni bir Marksist sınıf tanımladılar. Ehrenreichs bu grubu "profesyonel yönetim sınıfı" olarak adlandırdı. Bu orta sınıf profesyoneller grubu, akademisyenler, öğretmenler, sosyal hizmet uzmanları, mühendisler, yöneticiler, hemşireler ve orta düzey yöneticiler gibi örnek mesleklerle eğitim ve öğretimleri (genellikle işletme nitelikleri ve üniversite dereceleri) yoluyla diğer sosyal sınıflardan ayrılırlar. Ehrenreichs, tanımlarını, André Gorz, Serge Mallet ve diğerlerinin ''yeni çalışma sınıfı'' araştırmalarından geliştirildi. Bu sınıf, eğitimlerine ve kendilerinin orta sınıf olduklarına dair algılarına rağmen, çalışma sınıfının birer parçasıydılar; çünkü üretim araçlarına sahip değillerdi ve bir parça sermaye üretmek için ödeme yapılan ücretli kimselerdi. Profesyonel-yönetim sınıfı, yüksek rütbe ve maaş arar ve ülkesinin ortalamasının üstünde gelir elde etme eğilimindedir.

Küresel büyüme

The Economist, Şubat 2009'da, gelişmekte olan ülkelerdeki hızlı büyümenin bir sonucu olarak dünya nüfusunun yarısından fazlasının artık orta sınıfa mensup olduğunu açıkladı. Orta sınıfın makul miktarda ihtiyari gelire sahip olduğunu ve dolayısıyla yoksullar gibi boğaz tokluğuna çalışmadıklarını ve orta sınıfın, insanların temel gıda ve barınak için ödeme yaptıktan sonra kabaca gelirlerinin yaklaşık üçte birini takdirî harcamalara bıraktıkları bir noktada başladığını belirtti. Bu, kişilerin tüketim mallarını satın almalarına, sağlık bakımlarını iyileştirmelerine ve çocuklarının eğitimlerini sağlamalarına imkan veriyor. Ortaya çıkan orta sınıfın çoğu, gelişmekte olan ülkelerin standartlarına göre orta sınıf olan insanlardan oluşuyor, ancak para gelirleri gelişmiş ülkelerin düzeyine uymadığı için zengin ülkelerin orta sınıf standartlarına göre orta sınıf değillerdir, ancak gelirlerinin yüzdesi ihtiyari olanınki ile aynıdır. Bu tanıma göre, Asya'daki orta sınıf insanların sayısı, 2007 veya 2008 yıllarında Batı'da olanları aşmıştır.

Economist'in yazısı, birçok gelişmekte olan ülkede orta sınıfın aşamalı olarak büyümediğine, patlayarak büyüdüğüne dikkat çekti. Hızlı bir büyüme, halkın çoğunluğunun sola eğik çan şeklindeki bir eğrinin ortasına düştüğü gerçeğinden kaynaklanmaktadır ve popülasyon eğrisinin zirve noktası orta sınıfa giren eşiği kestiği zaman, orta sınıftaki insanların sayısı muazzam şekilde büyür. Buna ek olarak, eğri eşiği kestiğinde, bu seviyedeki gelir diğer aralıktaki gelirlerden daha hızlı büyüdüğü için, ekonomik zorlamalar eğrideki şişkinliğin artmasına neden olur. Milyonlarca yoksulun orta sınıfa girmeye başlaması, yoksul ülkelerin, ucuz mallar için dünya pazarlarının dışında kendilerine paha biçmeden önce, uluslararası ticaret yoluyla ucuz iş gücünden en yüksek düzeyde fayda sağladıkları zamandır. Bu ayrıca, geçimlik çiftçilerin marjinal çiftlikleri fabrikalarda çalışmak için terk etmelerinden ötürü meydana gelen hızlı kentleşme dönemidir ve ücretleri uluslararası seviyelere gelmeden önce ekonomik verimliliklerinde birkaç kat artışla sonuçlanır. Bu aşamaya orta sınıf nüfusunun %15'den %62'ye yükseldiği zaman olan 1990 ile 2005 yılları arasında Çin'de ulaşıldı ve şimdi tam bu aşamaya Hindistan'da ulaşılmaktadır.

The Economist, yoksulluk sınırındaki artışın birkaç on yıl boyunca devam etmesi gerektiğini ve küresel orta sınıfın şimdi ve 2030 yılları arasında muazzam bir şekilde büyüyeceğini öngördü. Hızlı büyümeye dayanan akademisyenler, küresel orta sınıfın sürdürülebilir kalkınmanın itici gücü olmasını bekliyorlar. Ancak bu varsayım tartışmalıdır.

Amerikan orta sınıfının, nüfusun yaklaşık % 45'i olduğu tahmin edildiği için, The Economist'in makalesi Amerikan orta sınıfının boyutunu dünya ortalamasının altına koyuyordu. Bu farklılık, The Economist'in ve diğer pek çok modelin tanımlamaları arasındaki olağanüstü farklılık yüzündendir.

2010'da OECD tarafından hazırlanan bir çalışma, 1,8 milyar insanın artık küresel orta sınıfın üyesi olduğunu tahmin ediyordu. Şu anda 10.000 $ ila 100.000 $ aralığında bir varlığa sahip orta sınıfa mensup bir milyar yetişkin bulunmaktadır. Ekim 2014'de yayınlanan Credit Suisse'nin 2014 Küresel Varlık Raporu, bir milyar yetişkinin 10.000 dolar ila 100.000 dolar arasındaki bir servetle orta sınıfa mensup olduğunu değerlendirdi.

Pew Araştırma Merkezi tarafından yapılan bir araştırmaya göre, 2011 yılında dünya nüfusunun %16'sı "üst-orta gelir" ve "üst gelir" olarak belirlendi.

Rusya'da orta sınıf

2012'de, Rusya'daki orta sınıfın, tüm nüfusun %15'i kadar olduğu tahmin edildi. Sürdürülebilir büyüme nedeniyle kriz öncesi düzey aşıldı. 2015 yılında Rus Bilimler Akademisi'nin araştırması, Rus nüfusunun %15'inin "kesin olarak orta sınıf" olduğunu, yaklaşık %25'inin ise "eşik üzerinde" olduğunu değerlendirdi.

Çin'de orta sınıf

Çin Sosyal Bilimler Akademisi (CASS) tarafından yapılan bir araştırmada, 18.000 $ ile 36.000 $ arasında değişen değerlerdeki varlıklara sahip hane halkı ile Çinlilerin %19'unun 2003 yılında orta sınıf olduğu tahmin edildi.

Hindistan'da orta sınıf

Alman Kalkınma Enstitüsü tarafından 2012'de yapılan bir araştırmaya göre, Hindistan'daki orta sınıf 2012 yılında nüfusun %8'ini oluşturuyordu.

Afrika'da orta sınıf

Standard Bank'ın ekonomisti Simon Freemantle'nin hazırladığı 2014 tarihli bir araştırmaya göre, ankete katılan 11 Afrika ülkesinde toplam 15,3 milyon hane orta sınıfa mensuptur. Bunlara Angola, Etiyopya, Gana, Kenya, Mozambik, Nijerya, Güney Sudan, Sudan, Tanzanya, Uganda ve Zambiya dahildir. Güney Afrika'da, Irk İlişkileri Enstitüsü tarafından 2015 yılında yapılan bir rapor, Güney Afrikalıların %10 ila %20'sinin çeşitli kriterlere dayanan orta sınıf olduğunu tahmin etti. Daha önce yapılan bir araştırma, 2008 yılında Güney Afrikalıların %21,3'ünün orta sınıfa üye olduklarını tahmin etmişti.

EIU Canback tarafından yapılan bir araştırma, Afrikalıların %90'ının günde 10 dolarlık bir gelirin altına düştüğünü gösteriyor. Günlük 10 ila 20 $ gelire sahip orta sınıftaki Afrikalıların oranı 2004 ile 2014 yılları arasında %4,4'den sadece %6,2'ye yükseldi. Aynı dönemde, "üst orta" gelir oranı (günde 20 $ ila 50 $) % 1,4'den % 2,3'e yükseldi.

Alman Kalkınma Enstitüsü tarafından hazırlanan 2014 tarihli bir araştırmaya göre, Sahra altı Afrika'nın orta sınıfı 1990 ile 2010 yılları arasında 14 milyondan 31 milyon kişiye yükseldi.

Latin Amerika'da orta sınıf

Dünya Bankası tarafından yapılan bir araştırmaya göre, orta sınıf olan Latin Amerikalıların sayısı 2003 ve 2009 yılları arasında 103 milyondan 152 milyona yükseldi.

Ülke / BölgeOrta sınıf
(%)
Üst sınıf
(%)
Alt sınıf
(%)
 Avustralya66,114.219.7
 Singapur62.316.021.7
 Belçika62.112.325.6
 İtalya59.78.631.7
 Japonya59.59.131.4
 Tayvan59.415.225.4
 Birleşik Krallık57.412.230.4
 Norveç56.412.231.4
 Birleşik Arap Emirlikleri56.47.835.8
 İspanya55.83.840.4
 Hollanda54.17.438.5
 İrlanda50.37.442.3
 Yeni Zelanda50.321.927.8
 Fransa49.212.538.3
 Kanada47,810.541.7
 Yunanistan47.22.850.0
 Finlandiya45.64.450.0
 Portekiz44.62.752.7
 Kore44.62.952,5
  İsviçre44.514.041.5
 Hong Kong44.45.150.5
 Avusturya44.07.948.1
 İsrail42.53.753.8
 Almanya42.47.650.0
 Danimarka39.510.550.0
 İsveç39.411.549.1
 Amerika Birleşik Devletleri37.712.350.0
 Suudi Arabistan33.12.164.8
 Çek Cumhuriyeti26.51.671.9
 Şili22.31.576.2
 Polonya19.31.079.7
 Meksika17.11.081.9
 Malezya16.71.282.1
 Kolombiya15.30.983.8
 Güney Afrika13.71.185.2
 Çin10.70.688.7
 Peru10.30.888.9
 Türkiye9.90.889.3
 Brezilya8.10.691.3
 Mısır5.00.494.6
 Filipinler4.80.494.8
 Endonezya4.40.695,0
 Rusya4.10.595.4
 Arjantin4.00.395.7
 Tayland3.70.396.0
 Hindistan3.00.296.8