Normandiya Çıkarması

Normandiya çıkarması hakkında özet bilgi

Normandiya çıkarmaları (kod adı Neptün Operasyonu), II. Dünya Savaşı sırasında Müttefikler'in Overlord Harekâtı kapsamındaki, D-Day (Büyük Gün) olarak adlandırdıkları Haziran 1944 Salı günü gerçekleştirilen Normandiya saldırısıdır. Tarihteki en büyük çıkarma olan operasyon, Alman işgali altındaki Kuzeybatı Avrupa'yı Nazi kontrolünden kurtarmaya başladı ve Müttefikler'in Batı Cephesindeki zaferine katkıda bulundu.

Operasyonun planlama aşaması 1943'te başladı. İstilaya yol açan aylar boyunca Müttefikler, kod adı Bodyguard (Muhafız) Operasyonu olan, Almanları başlıca Müttefik çıkarmalarının tarih ve yerleri konusunda yanlış yönlendirmek için büyük bir askeri aldatma gerçekleştirdi. Büyük Gün'ün (D-Day) hava koşulları idealden uzaktı, lakin çıkarmanın ertelenmesi en az iki haftalık gecikme anlamına geliyordu ki harekâtı planlayanlar için Ay'ın evresi, gelgitler ve günün saati gibi gereklilikler her ayın yalnızca bir kaç günü uygun bulunuyordu. Adolf Hitler, Müttefik işgaline karşı Atlantik Duvar'ı boyunca tahkimatı geliştirmeleri için Alman güçlerinin komutasına Mareşal Erwin Rommel'i getirdi.

24.000 Amerikan, İngiliz ve Kanadalı hava indirme tümenlerinin gece yarısından hemen sonraki çıkarması, amfibi çıkarmalarla birlikte geniş hava ve donanma bombardımanı ve hava saldırılarıyla beraber gerçekleşti. Müttefik piyade ve zırhlı tümenleri, saat 06: 30'da Fransa sahillerine çıkarma yapmaya başladı. 80 km uzunluğundaki geniş Normandiya sahillerindeki hedefler beş bölüme ayrılmıştı: Utah, Omaha, Gold, Juno ve Sword. Özellikle Utah ve Omaha'da güçlü rüzgarlar, çıkarma gemilerini istenilen pozisyonlarının doğusuna savurdu. Askerler, sahillere yukarıdan bakacak şekilde yerleştirilmiş makineli tüfek mevzilerinin ateşi altında karaya çıkarıldı. Kıyının mayınlı ve tahta kazıklar, metal tripodlar ve dikenli tellerle kaplı olması, sahili bunlardan temizlemekle görevli birliklerin işlerini zorlaştırıp tehlikeli hale getiriyordu. Yüksek kayalıklarla bezeli Omaha, en büyük zaiyatın verildiği cepheydi. Gold, Juno ve Sword cephelerinde ise evden eve gerçekleşen çarpışmalarla, tahkim edilmiş bir çok kasaba temizlenmiş ve Gold cephesinde iki büyük silah mevzisi özel tanklar kullanılarak devre dışı bırakılmıştı.

Müttefikler çıkarmanın ilk gününde hedeflerinin hiçbirine ulaşamadılar. Carentan, St. Lô ve Bayeux bölgeleri Almanların elinde kaldı ve Caen, en önemli bölgelerden biri, 21 Temmuz'a kadar ele geçirilemedi. İlk gün sadece Juno ve Gold sahillerindeki birlikler birbirine bağlanırken tüm beş sahil çıkarma birliği 12 Haziran'a kadar birbirine bağlanamadı. Yine de operasyon, sonraki aylarda Müttefikler'in kademeli olarak genişlediği bir dayanak noktası kazandı. Büyük Gün'de (D-Day) Alman zaiyatlarının 4.000 ile 9.000 arasında olduğu tahmin edilirken Müttefikler'in zaiyatı 4.414'ü ölü olmak üzere en az 10.000'di. Günümüzde bölgedeki müzeler, anıtlar ve savaş mezarlıkları her yıl birçok ziyaretçiye ev sahipliği yapıyor.

Normandiya çıkarması tarihi

27 Mayıs ve 4 Haziran 1940 tarihleri arasında Fransa'nın kuzey kıyısında sıkışan 338.000'den fazla İngiliz Keşif Gücü (BEF) ve Fransız Ordusu birlikleri, Dunkirk tahliyesinde kurtarıldı. Haziran 1941'de Alman Ordusu Sovyetler Birliği'ni istila ettikten sonra, Sovyet lideri Joseph Stalin Batı Avrupa'da ikinci bir cephe açılması için baskı yapmaya başladı. Mayıs 1942'nin sonlarında Sovyetler Birliği ve Birleşik Devletler, "1942'de Avrupa'da ikinci bir cephe açma aciliyeti konusunda tam bir anlayış sağlandı"şeklinde ortak bir duyuruda bulundu. Lakin, İngiliz Başbakanı Winston Churchill, Amerikalı Başkan Franklin D. Roosevelt'i, Amerikan yardımıyla bile Müttefikler'in böylesi bir faaliyet için yeterli gücü olmadığını belirterek, sözü edilen istilayı ertelemeye ikna etti.

Batı Müttefikleri, Fransa'ya derhal geri dönmek yerine, İngiliz birliklerinin hali hazırda mevkilendiği Akdeniz operasyonlarında sahne aldı. 1943 ortalarında, Kuzey Afrika'daki sefer başarıya ulaşmıştı. Müttefikler daha sonra Temmuz 1943'te Sicilya istilasına başladı ve daha sonra İtalya'yı aynı yılın Eylül ayında işgal etti. Aynı zamanda Sovyet kuvvetleri saldırıya geçmiş ve Stalingrad Savaşı'nda büyük bir zafer kazanmışlardı. Ertesi yıl için planlanan bir kanallar arası istila girişiminde bulunma kararı, Mayıs 1943'te Washington'daki Trident Konferansı'nda alındı. İlk planlama, halihazırda çoğu Akdeniz ve Pasifik'te bulunan mevcut çıkarma teknelerinin sayısı ile sınırlandırıldı. Kasım 1943'teki Tahran Konferansı'nda Roosevelt ve Churchill, Stalin'e, uzun süredir ertelenen ikinci cepheyi Mayıs 1944'de açacakları sözünü verdi.

Çıkarmalar için dört bölge düşünülmüştür: Bretonya, Cotentin Yarımadası, Normandiya ve Pas de Calais. Bretonya ve Cotentin'in yarım ada olmalarından dolayı Almanlar Müttefikler'in ilerlemesini nispeten dar bir alanda kesebilirdi ki bu sebeple bu bölgeler reddedildi. Pas de Calais'in Kıta Avrupası'nın İngiltere'ye en yakın noktası olması nedeniyle, Almanlar bu bölgeyi ilk çıkarma bölgesi yapılması en muhtemel bölge olduğunu düşünüp burayı en ağır şekilde güçlendirdi. Fakat bu, bölgenin sayısız nehir ve kanalla sarılı olmasından dolayı geniş bir operasyon için çok az fırsat tanıdığı halde, Normandiya'daki geniş bir cepheye yapılacak çıkarma, Cherbourg ve Bretonya'nın daha batısındaki kıyı limanlarına, Paris'e ve en sonunda Almanya içlerine yapılacak bir kara saldırısı için eşzamanlı tehditlere izin verecekti . Dolayısıyla Normandiya, çıkarma bölgesi olarak seçildi. Normandiya sahilinin en ciddi dezavantajı olan liman imkanlarının eksikliği, yapay 'Dut (Mulberry)' limanlarının geliştirilmesi yoluyla aşılabilirdi. Normandiya seferi sırasında deniz setlerinin ölçeklendirilmesi ve sahilde yakın destek ihtiyacı gibi beklenen durumlarla ilgilenmesi için, "Hobart's Funnies" adında bir dizi özelleştirilmiş tank üretilmişti.

Müttefikler, istilayı 1 Mayıs 1944'te başlatmayı planladı. Planın ilk taslağı, Ağustos 1943'te Quebec Konferansı'nda kabul edildi. General Dwight D. Eisenhower, Müttefik Seferi Kuvvetler Yüksek Karargâhı'nın (SHAEF) komutanı olarak atandı. General Bernard Montgomery, istilaya dahil olan tüm kara kuvvetlerini kapsayan 21. Ordu Grubunun komutanı olarak seçildi. 31 Aralık 1943 tarihinde, Eisenhower ve Montgomery, iki bölüğün daha desteklediği üç bölüğün amfibik çıkarmalarını öneren planı ilk defa gördüler. Daha geniş bir ön cepheye izin vermesi ve Cherbourg'un ele geçirilmesini hızlandırmak için, iki general hemen ön cephenin boyutunun havadan inecek üç tümenle birlikte beş tümene genişletilmesi konusunda ısrarcı oldu. Genişletilmiş operasyon için ekstra çıkarma teknesi edinilmesi veya üretilmesi ihtiyacı, istilanın Haziran ayına ertelenmesi gerektiği anlamına geliyor. Er geç, Normandiya Savaşı'na 22 Amerikalı, 12 İngiliz, 3 Kanadalı, 1 Polonyalı ve 1 Fransız, toplamda bir milyondan fazla asker, hepsi baştan başa İngiliz emrinde olmak üzere atanmış olacaktı.

Normandiya operasyonları

Overlord Operasyonu, Kıta üzerinde büyük çaplı bir yerleşim birimi kurulmasına adanmış isimdi. Birinci aşama olan amfibi istila ve güvenli bir zemin oluşturulması ise Neptün Operasyonu olarak kodlandı. Başarılı bir istilayı güvence altına almak için gereken hava üstünlüğünü elde etmek amacıyla, Müttefikler kod adı Pointblank (Aşikâr) Operasyonuyla, Alman uçak üretimini, yakıt kaynaklarını ve hava sahalarını hedef alan bir bombardıman seferi düzenledi. Almanların istilanın zamanlaması ve yerini öğrenmesinini önlemek amacıyla istilaya kadarki zamanda, Bodyguard (Koruma) Operasyonu kod adlı ayrıntılı aldatma planlarına girişildi.

Orne Nehri köprülerini ve Carentan'ın batısındaki batı kanadını güvence altına almak için çıkarma aşaması, doğu kanadındaki Caen yakınlarındaki hava operasyonlarıyla beraber gerçekleştirilecekti. Utah ve Omaha sahillerindeki çıkarmaya atanan Amerikalılar, ilk gün Carentan ve St. Lô'yü ele geçirmeye kalkıştıktan sonra Cotentin Yarımadası ikiye bölüp nihayet Cherbourg'daki liman tesislerini ele geçirmeye kalkışacaktı. Juno sahilindeki İngilizler ile Golden ve Sword sahillerindeki Kanadalılar, Amerikan kanadını koruyacak ve Caen yakınlarında havaalanları kurmayı deneyeceklerdi. Güvenli bir tutunma bölgesi sağlanacak ve ilk üç hafta içinde Avranches-Falaise hattının kuzeyindeki tüm bölgeyi zapt etme girişiminde bulunulacaktı. Montgomery, tüm Müttefik güçleri Seine Nehrine ulaşana kadar sürecek doksan günlük bir savaş tasavvur etti.

Aldatma planları

Bodyguard Operasyonu çatısı altında Müttefikler, Almanları çıkarma tarihi ve yeri hakkında aldatmaya yönelik çeşitli yan operasyonlar gerçekleştirdi. Fortitude Kuzey'i de içeren Operasyon Fortitude (Cesaret), sahte radyo trafiğini kullanarak Almanları, sözde Amiral George S. Patton'a bağlı, Kent ve Sussex'te konuşlandırılmış sahte bir Öncü Birleşik Devletler Ordusu Birliği'nin Norveç ve Fortitude Güney'e saldırı beklemelerine yol açmayı da içeren büyük bir yanlış bilgilendirme harekatıydı. Fortitude Güney, Almanların ana saldırının Calais'de gerçekleşeceğine inanmalarını sağlamaya yönelikti. 21. Ordu Bölüğü'nden gelen orijinal radyo mesajları ilk olarak sabit hat üzerinden Kent'e gönderildi ve daha sonra Almanlara, Müttefik birliklerinin çoğunun orada konuşlandırıldığı izlenimi verildi. Patton 6 Temmuz'a kadar İngiltere'de konuşlandırılmış, böylece Almanları Calais'te ikinci bir saldırı olacağı yönünde aldatmaya devam etmiştir.

Fransız sahilindeki Alman radar istasyonlarının çoğu çıkarma hazırlıkları sırasında yok edildi. Buna ek olarak, işgalden önceki gece, küçük bir Özel Hava Servisi (SAS) pilot birliği, Le Havre ve Isigny'ye, paraşütçü izlenimi veren sahte mankenler mevzilendirdi. Bu mankenler, Almanları ek bir havadan çıkarma gerçekleştiğine inanmaya itti. Aynı gece, Taxable (Vergilendirilebilir) Operasyonu'nda, Kraliyet Hava Kuvvetleri (RAF) 617. Filosu, Alman radar operatörleri tarafından yanlışlıkla Le Havre yakınlarındaki bir donanma konvoyu olarak yorumlanan metal folyo ve cam kırıkları bıraktı. İlizyon, uçak savar balonu çeken bir grup küçük tekneyle desteklenmişti. Benzer bir aldatma, Pas de Calais bölgesindeki Boulogne-sur-Mer yakınlarında, Glimmer (Parıltı) Operasyonu'nda Kraliyet Hava Kuvvetleri (RAF) 218. Filosu tarafından yapıldı.

Normandiya çıkarması ve hava şartları

Saldırıyı planlayanlar Ay'ın evresini, gelgitleri ve günün saatini de içeren, her ayın yalnızca bir kaç günü geçerli olan tatmin edici bir grup koşul belirledi. Pilotlar için aydınlanma sağladığı ve en yüksek gelgite sebep olduğu için dolunay cazip görülüyordu. Müttefikler çıkarmaları, şafaktan hemen önce, alçak ve yüksek gelgit arası gelgit başlangıcına zamanlamışlardı. Bu, sahildeki engellerin görünürlüğünü artıracak ve askerlerin açıkta maruz kalacağı süreyi en aza indirecekti. Eisenhower tereddütle saldırı tarihi olarak 5 Haziran'ı seçmişti. Lakin, 4 Haziran'da koşullar iniş için uygun değildi. Zira yüksek rüzgarlar ve çalkantılı denizler uçakların iniş ve kalkışını imkansız hale getirirken alçak bulutlar uçakların hedeflerini bulmalarını engelliyordu.

Kraliyet Hava Kuvvetleri (RAF) birlik komutanı James Stagg, 4 Haziran akşamı Eisenhower ile bir araya geldi. Kendisi ve kendisinin meteoroloji ekibi, hava durumunun istilanın 6 Haziran'da başlaması için yeterince iyileşeceğini öngördü. Gerekli gelgit koşullarıyla (lâkin istenilen dolunay olmadan) bir sonraki tarih ancak iki hafta sonra 18-20 Haziran tarihleri arasında olacaktı. İstilanın ertelenmesi, halihazırda Kanal'dan geçmek için orada bulunan asker ve gemilerin geri çağrılmasını gerektirecekti ve işgal planlarının tespit edilme ihtimalini artıracaktı. Diğer kıdemli komutanlarla çokça tartışmanın ardınan Eisenhower, işgalin ayın 6'sında başlamasına karar verdi. 19-22 Haziran tarihleri arasında büyük bir fırtına Normandiya sahillerini dövdü ki bu çıkarmayı imkansız hale getirebilirdi.

Atlantik'teki Müttefik kontrolü, Alman meteorologlarının hava durumu konusunda Müttefiklerden daha az bilgiye sahip oldukları anlamına geliyordu. Paris'teki Luftwaffe (Alman Hava Kuvvetleri) meteoroloji merkezi iki hafta boyunca fırtına olacağını öngördüğünden çoğu Wehrmacht (Alman Kara Kuvvetleri) komutanı görevlerini Rennes'deki savaş eğlencelerine katılmak için bırakırlarken pek çok askere de çarşı izni verildi. Mareşal Erwin Rommel karısının doğum gününü kutlamak ve daha fazla Panzer (Alman tankı) edinebilmek amacıyla Hitler'le buluşmak için Almanya'ya döndü.

Alman savaş düzeni

Nazi Almanyası, Fransa ve Düşük (Nazi Almanyası'nın ırsi açıdan düşük olarak nitelendirdiği) Ülkeler'de emre hazır 50 tümen ile birlikte Danimarka ve Norveç'te konuşlandırılmış 18 tümen daha bulundurmaktaydı. Almanya'da ise 15 tümen formasyon aşamasındaydı. Savaş boyunca özellikle Doğu Cephesinde meydana gelen zayiat, Almanların artık savaşabilir gençlerden oluşan bir askeri havuza sahip olmadığı anlamına geliyordu. Alman askerleri artık Müttefik askerlerine göre ortalama altı yıl daha yaşlıydı. Normandiya bölgesindeki Ostlegionen (Doğu lejyonları), Rusya, Moğolistan ve diğer ülkelerdeki askere alınmış er ve gönüllülerden oluşuyordu. Genellikle ele geçirilen güvenilmez ekipmanlarla donatılmış olmakla birlikte motorlu taşımadan da yoksunlardı. Çoğu Alman birliği güç kaybetmişti.

Alman Başkomutanı: Adolf Hitler
Oberbefehlshaber West (Batı Üst Komutanı, OB Batı): Mareşal Gerd von Rundstedt
Batı Panzer Birliği: General Leo Geyr von Schweppenburg
B Grubu Ordusu: Mareşal Erwin Rommel
7. Ordu: General Oberst Friedrich Dollmann
84. Kolordu: General der Artillerie Erich Marcks

Cotentin Yarımadası

Utah Sahillerine saldıran Müttefik kuvvetleri, Cotentin Yarımadası'nda konuşlandırılmış aşağıdaki Alman Birlikleri'yle karşı karşıya kalmıştır:

Amiral Karl-Wilhelm von Schlieben emrindeki 12.320 askerden oluşan çoğu Ostlegionen (Sovyet savaş esirleri, Gürcü ve Polonyalılar'dan askere alınmış olanlar) 709. Statik Piyade Bölüğü, 729. Özel Birlikler
739. Özel Birlikler
919. Özel Birlikler

Grandcamps Sektörü

Omaha Beach'e saldıran Amerikalıların savaştığı birlikler:

General Liutet Dietrich Kraiss emrindeki, Rommel tarafından 15 Mart'ta oluşturulmuş tam donanımlı 12.000 askerden ve ayrıca iki alayla takviye edilen 352. Piyade Bölüğü
914. Özel Birlikler
915. Özel Birlikler(yedek olarak)
916. Özel Birlikler
726. Piyade Alayı (716. Piyade Bölüğü'nden)
352. Topçu Alayı

Gold ve Juno'daki Müttefik kuvvetler, 352. Piyade Bölüğü'nün şu unsurlarıyla yüzleşti:

914. Özel Birlikler
915. Özel Birlikler
916. Özel Birlikler
352. Topçu Alayı

Caen'deki kuvvetler

Gold, Juno ve Sword sahillerine saldıran Müttefik kuvvetler aşağıdaki Alman birlikleriyle yüzleşti:

Amiral Wilhelm Richter'in emrindeki 716. Statik Piyade Tümeni (7.000 kişilik birlikler, bölük oldukça az donanımlıydı.)
736. Piyade Alayı
1716. Topçu Alayı
Tümgeneral Edgar Feuchtinger emrindeki 21. Panzer Birliği (Caen'in güneyinde), 146 tank ve 50 saldırı silahı ile birlikte destek piyade ve topçu içeriyordu.
100. Panzer Alayı
125. Panzer-Özel Kuvvetler Alayı
192. Panzer-Özel Kuvvetler Alayı
155. Panzer-Topçu Alayı

Atlantik Duvarı

1942'de Aziz Nazaire ve Dieppe baskınları ile paniğe kapılan Hitler, İspanya'dan Norveç'e kadar Atlantik kıyılarında beklenilen Müttefik işgaline karşı korunmak amacıyla tahkimatların inşa edilmesini emretmişti. 300.000 askerin mevzilendiği 15.000 top platformu tasavvur etmişti, ancak özellikle beton ve insan gücündeki kıtlıklar, sağlam noktaların çoğunun asla inşa edilmediği anlamına geliyordu. İşgalin tahmin edildiği yer olan Pas des Calais, ağır silahlarla savunuluyordu. Normandiya bölgesinde ise en iyi güçlendirmeler, Cherbourg ve Saint-Malo'daki liman tesislerinde yoğunlaşmıştı. Rommel, Hollanda'dan Cherbourg'a uzanan beklenilen işgalin yanı sıra daha ileri cephelerin güçlendirilmesini denetlemekle görevlendirilmesinin yanı sıra 7. ve 15. Orduları da içeren yeni kurulmuş B Grubu Ordusu'nu yönetmesi emredildi. Bu grubun rezervleri arasında 2., 21. ve 116. Panzer Tümenleri de vardı.

Rommel, Normandiya kıyısının işgalin muhtemel bir çıkarma noktası olabileceğine inandığından sahil boyunca kapsamlı savunma yapılarının inşasını emretti. Kıyı boyunca stratejik noktalardaki beton silah mevzilerine ek olarak, çıkarma araçlarının yakınlaşmasını geciktirmek ve tankların hareketini engellemek için sahillere ahşap kazıklar, metal tripodlar, mayınlar ve büyük anti-tank ketleri yerleştirilmesini emretti. Müttefik piyadelerinin sahilde açıkta kalacakları süreyi azaltmak için gelgitlerin yükseldiği zamanda çıkarma yapacaklarını düşünerek, bu engellerin çoğunun suyun yükseldiği alana yerleştirilmesini emretti. Dikenli teller, bubi tuzakları ve toprak örtüsünün kaldırılması, piyadelerin yaklaşmasını tehlikeli hale getirdi. Rommel'in emriyle sahildeki mayın miktarı üç katına çıkarılmıştı. Almanya üzerindeki Müttefikler'in hava saldırıları, Luftwaffe'yi (Alman Hava Kuvvetleri) sakat bırakmış ve Batı Avrupa'da hava üstünlüğünü sağlamıştı. Bu nedenle Rommel, etkili bir hava desteği ümit edemeyeceğini biliyordu. Luftwaffe'nin Normandiya üzerinde toplayabileceği 815 uçağa karşın, Müttefikler 9.543 uçak toplayabiliyordu. Rommel, havadan çıkarmaları engellemek için çayır ve tarlalara kurulmak üzere, Rommelspargel (Rommel'in Kuşkonmazı) olarak bilinen bubi tuzaklı kazıklar ayarladı.

Zırhlı birlikler

Rommel, Almanya'nın işgalini durdurmak için en iyi şansının kıyıda olduğuna inanıyordu. Hareketli rezervlerin, özellikle de tankların mümkün olduğunca kıyıya yakın olmasını istedi. Rundstedt, Geyr ve diğer üst düzey komutanlar itiraz etti. İşgalin sahillerde durdurulamayacağına inandılar. Geyr, Panzer formasyonlarını Paris ve Rouen çevresinde merkezi bir noktada yoğunlaştırmak ve yalnızca Müttefiklerin ana çıkarma üsleri belirlendiğinde harekete geçirmek üzerine kurulu geleneksel bir prensibi savundu. Ayrıca, İtalyan Seferi'nde, sahil yakınlarında bulunan zırhlı birliklerin donanma bombardımanı nedeniyle zarar gördüğünü de belirtti. Rommel'e göre ise, Müttefikler'in hava üstünlüğü nedeniyle, işgalin başlamasının ardından tankların büyük ölçekli bir manevra yapması mümkün olmayacaktı. Hitler, Geyr'in emrine üç Panzer tümeni verirken Rommel'e de üç rezervin daha operasyonel kontrolünü vermek üzere nihai kararını verdi. Hitler, kendisinin direkt emirleri olmadan kullanılmamak üzere dört ayrı tümeni de stratejik rezerv olarak şahsi kontrolüne aldı.

Müttefik kuvvetlerin birlikleri

Komutan, SHAEF: General Dwight D. Eisenhower

Komutan, 21. Ordu Grubu: General Bernard Montgomery

Amerikan birlikleri

Komutan, Birinci Ordu (Birleşik Devletler): Korgeneral Omar Bradley

Birinci Ordu, 15.600'ü hava tümenlerinden olmak üzere toplamda 73.000 askerden oluşan birlik.

Utah Sahili

Tümgeneral J. Lawton Collins'in komutasındaki 7. Kolordu
4. Piyade Tümeni: Tümgeneral Raymond O. Barton
82. Hava Tümeni: Tümgeneral Matthew Ridgway
90. Piyade Tümeni: Tuğgeneral Jay W. MacKelvie
101. Hava Tümeni: Tümgeneral Maxwell D. Taylor

Omaha Sahili

Tümgeneral Leonard T. Gerow'un komutasındaki 34,250 askerden oluşan 5. Kolordu
1. Piyade Tümeni: Tümgeneral Clarence R. Huebner
29. Piyade Tümeni: Tümgeneral Charles H. Gerhardt

İngiltere ve Kanada birlikleri

İkinci Ordu Komutanı (İngiltere ve Kanada): Korgeneral Sör Miles Dempsey

Genel olarak, İkinci Ordu birliği, 61.715'i İngiliz olmak üzere toplamda 83.115 askerden oluşuyordu. Nominal olarak İngiliz hava ve donanma destek birimleri çok sayıda, Müttefik milletlerden gelen personel içeriyordu. Ayrıca RAF (Kraliyet Hava Kuvvetleri) filosu da neredeyse tamamen okyanus ötesinden gelen mürettebatla donanmıştı. Örneğin operasyona, Kraliyet Avustralya Hava Kuvvetleri Komutanlığı'nın (RAAF) devamlı filosu, dokuz adet XV lojistik filosu ile RAF birimlerine ve RN (Kraliyet Donanması) savaş gemilerine gönderilen yüzlerce personel destek veriyordu. RAF, işgale katılan uçakların üçte ikisini sağladı.

Gold Sahili

Korgeneral Gerard Bucknall'ın Komutasındaki 30. Kolordu
50. (Nortambriyalı) Piyade Tümeni: Tümgeneral D. A. H. Graham

Juno Sahili

İngiliz 1. Kolordusu, Korgeneral John Crocker tarafından komuta edildi.
3. Kanada Tümeni: Tümgeneral Rod Keller

Sword Sahili

İngiliz Korgeneral John Crocker komutasında 1. İngliz Kolordusu
3. Piyade Tümeni: Tümgeneral Tom Rennie
6. Hava Tümeni: Tümgeneral R. N. Gale
79. Zırhlı Tümeni: Tümgeneral Percy Hobart, İkinci Ordu bölgesindeki tüm sahillerde çıkarmaya destek veren özel zırhlı araç ihtiyacını temin etti.

Fransız direnişiyle koordinasyon

Londra merkezli 'État-major des Forces Française de l'Intérieur (Fransız İç Kuvvetleri) vasıtasıyla İngiliz Özel Harekat Yönetimi, Fransız Direnişi tarafından uygulanacak büyük bir sabotaj harekâtı düzenledi. Müttefikler, Direniş'in yapması için, Büyük Gün'de (D-Day) harekete geçecek dört plan geliştirdiler:

Vert (Yeşil) Plan, demir yolu sistemini sabote etmek amaçlı 15 günlük bir operasyondu.
Bleu (Mavi) Plan, elektrik tesislerini yok etmekle ilgiliydi.
Tortue (Kaplumbağa) Planı, Normandiya'daki Mihver kuvvetlerine katılabilecek potansiyel takviye düşman kuvvetlerini hedef alan bir geciktirme operasyonuydu.
Violet (Mor) Plan, yeraltı telefon ve telem (bir çeşit telgraf aygıtı) kablolarını kesmekle ilgiliydi.

Direniş, BBC'nin Fransız servisindeki haber personeli tarafından Londra'dan iletilen bu görevleri yerine getirmek üzere harekete geçirildi. Önemli olan bir kaçını maskelemek amacıyla şiir dizeleri, edebiyattan alıntılar veya rastgele cümleler halinde iletilen bu haberler düzenli olarak gönderildi. Çıkarmadan önceki haftalar boyunca bu haber ve anlamları listeler halinde direniş gruplarına dağıtıldı. 5 Haziran'daki radyo aktivitesinde bir artış, Alman istihbaratı tarafından, bir istilanın yakın ya da sürmekte olduğu anlamına gelmek üzere doğru biçimde yorumlandı. Lâkin, daha önce yapılan yanlış uyarı ve bilgilerin sebep olduğu lakaytlık nedeniyle çoğu birlik, bu uyarıları dikkate almadı.

Kontrgerilla Enformasyon Analiz Merkezi'nin 1965 raporu, Fransız Direnişi'nin sabotaj çalışmalarının sonuçlarını şöyle anlatıyor: "6 Haziran'da, Güneydoğu'da 52 lokomotif yok edilmiş ve demir yolu hattı, 500'den fazla yerde kesilmişti. Normandiya, 7 Haziran itibarıyla izole edilmiş idi."

Donanma savaşları

İşgal sırasındaki donanma operasyonları, tarihçi Correlli Barnett tarafından "zaptedilemeyecek bir planlama başyapıtı" olarak tanımlandı. Genel komutada, dört yıl önce Dunkirk tahliyesi sırasında Dover'da tümamiral olarak görev yapmış İngiliz Amiral Sör Bertram Ramsay vardı. Ayrıca, 1942'deki Kuzey Afrika işgalinin ve takip eden yılda Sicilya işgaline birlik taşımış iki filodan birinin donanma planlamasından sorumluydu.

İşgal filosu, 6.939 gemiyi oluşturan sekiz farklı donanmadan alındı: 1.213 savaş gemisi, çeşitli tiplerde 4.126 çıkarma teknesi, 736 yardımcı gemi ve 864 ticari gemi. Filonun büyük çoğunluğu, 892 savaş gemisi ve 3.261 çıkarma teknesi sağlayan İngiltere tarafından tedarik edildi. 195.700 donanma personeli dahil edildi. İşgal filosu, Amerikan bölgelerini destekleyen Batı Donanma Görev Gücü (Amiral Alan G. Kirk komutasında) ile İngiliz ve Kanadalı bölgeleri destekleyen Doğu Donanma Görev Gücü (Amiral Sör Philip Vian komutasında) olarak ikiye bölündü. Filonun kullanımına açık beş zırhlı savaş gemisi, 20 kruvazör, 65 mürettebat ve iki monitor (Amerikan, buharlı savaş gemisi) mevcuttu. Büyük Gün'de (D-Day) bölgedeki Alman gemileri arasında üç torpido teknesi, 29 hızlı atak gemisi, 36 R botu ve 36 mayın temizleme gemisi ile devriye botları bulunuyordu. Almanlar da ayrıca birden çok U-bot (Alman denizaltısı) mevcuttu ve bölgeye yaklaşan tüm yollar aşırı derecede mayınlıydı.

Donanma kayıpları

Saat 05: 10'da, dört Alman torpido gemisi Doğu Görev Gücü'ne ulaştı ve Norveçli destroyer HNoMS Svenner'ı Sword sahilinde batırdı, ancak HMS Varşova ve Ramillies savaş gemilerini ıskaladı. Saldırıdan sonra Alman gemileri, filoyu Le Havre'deki uzun menzilli bataryadan korumak için RAF tarafından döşenen duman perdesine doğru dönüp doğuya kaçtı. Müttefikler'in mayınlar yüzünden verdikleri kayıplar arasında Utah'tan USS Corry ve 173 fit'lik bir devriye gemisi olanUSS PC-1261 yer aldı. Buna ek olarak, birçok çıkarma teknesi kayboldu.

Normandiya bombardımanı

Normandiya bombardımanı gece yarısı, 2.200'den fazla İngiliz, Kanada ve Amerikalı bombardıman uçağının sahil boyunca ve iç kısımdaki hedeflere saldırmasıyla başladı. Kıyı bombardıman saldırısı Omaha'da büyük oranda etkisizdi, zira düşük irtifadaki bulutlar, hedefleri saptamayı zorlaştırıyordu. Kendi birliklerine saldırıp kayıp verme endişesinden ötürü bombardıman uçaklarının çoğu , saldırılarını çok uzun süre erteledi ve sahildeki savunmaları vurmak konusunda başarısız oldular. Almanlar'da Büyük Gün'de (D-Day), Normandiya ve Düşük Ülkeler'de 570 uçak, Almanya'da ise 964 uçak daha konuşluydu.

Mayın tarama gemileri gece yarısından hemen sonra işgal filosu için kanalları temizlemeye başladı ve şafak söktükten hemen sonra düşmanla karşılaşmadan işini bitirdi. Batı Görev Gücü; Arkansas, Nevada ve Teksas savaş gemileri, 8 kruvazör, 28 destroyer ve bir monitorden (Amerikan, buharlı savaş gemisi) oluşuyordu. Doğu Görev Gücü ise; Ramillies ve Warspite savaş gemileri ile monitor Roberts, 12 kruvazör ve 37 destroyer içeriyordu. Sahilin arkasındaki alanların donanma bombardımanı saat 05: 45'te başladı. Birliklerin, 06: 30'da (İngiliz sahillerinden bir saat önce) Utah ve Omaha'ya çıkarma yapmaları planlandığı için bu alanlar, saldırı birlikleri sahile inmeye başlamadan önce sadece 40 dakika boyunca donanma bombardımanı gördü. Bazı çıkarma tekneleri, yakın destek ateşi sağlamak için modifiye edilmişti. Normandiya çıkarmaları için özel olarak tasarlanmış otomatik tahrikli amfibik Duplex-Drive tankları (DD tankları), koruma ateşi sağlamak için piyadelerden kısa süre önce karaya çıkacaktı. Lâkin, bu tanklardan birkaçı ancak birliklerin çıkarmaları sırasında sahile varabildi ve Özellikle Omaha'da, bir çoğu kıyıya ulaşamadan battı.

Normandiya çıkartmaları

Havadan operasyonlar

Amfibi çıkarmaların başarısı, sahildeki kemeri genişletmek için yeteri kadar güçlü bir kuvvetin birikmesine izin verecek güvenli bir alanın kurulmasına bağlıydı. Kıyıya yeterli güç gelmeden, amfibi kuvvetler, özellikle düşmanın güçlü karşı saldırılarına karşı savunmasızdı. Bu kritik sürede, düşmanların karşı saldırı organize edip başlatma yeteneğini yavaşlatmak veya ortadan kaldırmak amacıyla, özellikle doğu ve batı kanadındaki çıkarma bölgelerindeki köprüler, yol geçişleri ve arazi otoriteleri gibi temel hedefleri ele geçirmek için hava operasyonları kullanıldı. Kumsalların biraz arkasındaki havadan çıkarmalar, amfibik kuvvetlerin sahilden çıkmasını kolaylaştırmak ve bazı durumlarda, Alman kıyı savunma bataryalarını etkisiz hale getirerek sahildeki alanı daha hızlı genişletmek amacıyla yapıldı.

Birleşik Devletler'in 82 ve 101. Hava Tümenleri, Almanlar tarafından kasıtlı olarak sular altında bırakılmış dar geçitleri ele geçirip kontrol etme umuduyla Utah Sahili'nin batısındaki hedeflere atandılar. Müttefik istihbaratı tarafından, Alman 91. Piyade Tümeni'nin Mayıs ayının ortalarında varacağı bilgisi, amaçlanan havadan çıkarma noktalarının doğuya doğru güneye kayması gerektiği anlamına geliyordu. Doğu kanadındaki İngiliz 6. Hava Tümeni, Caen Kanalı ve River Orne üzerindeki köprüleri sağlam bir şekilde ele geçirmek, Dives'a 6 mil (9,7 km) uzaklıktaki beş köprüyü yok etmek ve Sword Sahili'ne bakan Merville Silah Bataryası'nı yok etmekle görevlendirildi. İngiliz SAS Tugayı'ndaki bağımsız Fransız paraşütçüler, 5 Haziran'dan Ağustos'a kadar, Bretonya'daki Dingson, Samwest ve Cooney Operasyonları'na atandı.

BBC muhabiri Robert Barr, paraşütçülerin uçaklarına bindikleri sahneyi şu şekilde betimlemiştir:

Yüzleri kakao ile karartılmış, kılıflı bıçaklar ayak bileklerine ve Tommy (Amerikan otomatik tüfeği) silahları bellerine sarılıydı. Fişeklik ve el bombaları, tomar tomar halat, kazma sulpları, kürekler ve kauçuk botlar etraflarına asılıydı. Uçakta okumak için yanına gazete alan genç gibi bir kaç kişisel ıvır zıvır ... Sanki bunu daha önce yapmışlar gibi, hazırlanışlarında kolay ve tanıdık bir iz vardı. Yani, evet, daha önce sık sık böyle hazırlanıp uçmuşlardı, hatta bazıları yirmi, otuz, kırk defa yapmıştı bunu, ama daha önce hiç tam anlamıyla böyle olmamıştı. Bu her birinin ilk çarpışma atlayışıydı.

Amerikan havadan inişler

Amerikan hava çıkarmaları, keşif uçaklarının saat 00.15'te dönmesiyle başladı. Yoğun bulut örtüsü nedeniyle navigasyon zordu ve sonuç olarak her beş paraşüt çıkarma noktasından yalnızca biri radar sinyalleri ve Aldis lambalarıyla (sinyal feneri) işaretlenebilmişti. ABD'nin 82. ve 101. Hava Tümenleri'ndaki 13.000'den fazla paraşütçü, 4. Askeri Nakliye Komutanlığı'nın Douglas C-47 Skytrain'leri tarafından teslim edildi. İşgal filosunun üzerinde uçmaktan kaçınmak için uçaklar batıdan, Cotentin Yarımadası'nın üzerinden gelip ve Utah Sahili'nden çıktılar.

101. Hava Tümeni'ne bağlı, 01:30 civarında indirilmeye başlanan paraşütçüler, Utah Sahili'nin arkasındaki yolların kontrol altına alınması ve Douve Nehri üzerindeki yol ve köprüleri tahrip etmekle görevliydiler. C-47'ler (askeri kargo uçağı), kalın bulut örtüsü nedeniyle sıkı bir formasyonda uçamadılar ve bir çok paraşütçü hedeflenen iniş bölgelerinden uzaklara bırakıldı. Birçok uçak alçaktan uçtuğu için hem mitralyöz hem de uçaksavar ateşine maruz kaldılar. Bazı paraşütçüler, paraşütlerinin açılmaya vakti olmadığı için yere çakılarak, diğerleriyse su altındaki alanlarda boğularak öldü. Taarruz birliklerin toplanması, gerek telsiz yokluğundan gerekse çit, taş duvar ve bataklıklarla dolu çalılıklardan ötürü zorluydu. Bazı birlikler, öğleden sonrasına kadar hedeflerine ulaşmadılar ki sahilden çıkan 4. Piyade Tümeni tarafından yolların çoğu çoktan temizlenmişti bile.

82. Hava Tümeni birlikleri, Merderet Nehri üzerindeki iki köprüyü ele geçirmek ve Douve üzerindeki iki köprüyü yok etmek öncelikli amacı ile 02: 30'a doğru bölgeye ulaşmaya başladı. Nehrin doğu tarafında, paraşütçülerin yüzde 75'i kendi çıkarma bölgesine veya yakınlarına indikten sonra, iki saat içinde Sainte-Mère-Église'deki (İşgalde kurtarılan ilk şehir) önemli kavşak noktalarını ele geçirip ve batı kanadını koruma çalışmalarına başladır. Keşif uçaklarının çıkarma bölgelerini doğru şekilde işaretlemeyi başaramamaları nedeniyle, Merderet'in batı yakasına indirilen iki alay, hedef böleye yalnızca yüzde dört oranındaki başarılı çıkarma nedeniyle son derece dağılmıştı. Bir çoğu bataklıklara indirilip hayatını kaybetti. Paraşütçüler, genellikle farklı birliklerin çeşitli rütbede askerden oluşan, küçük gruplara bölünmüş ve en yakınlarındaki hedeflerde toplanmaya çalışmışlardır. La Fière'deki Merderet Nehri köprüsünü zaptettikleri halde ellerinde tutmayı başaramadılar ve kavşaktaki çatışma günlerce devam etti.

Planörlerle gelen takviye birlikler, saat 04:00 civarında bölgeye vardılar (Chicago ve Detroit Görevleri). Sonrasında 21: 00'da (Keokuk ve Elmira Görevleri) ek birlikler ve ağır teçhizat getirdiler. Paraşütçüler gibi, birçokları düşme bölgelerinden uzağa indi. Hedefe inenler bile, Jeep gibi ağır kargoların iniş sırasında kayması sonucu ahşap gövdeye çarpması ve bazı durumlarda da planörde bulunan personelin ezilmesi gibi zorluklar deneyimlediler.

24 saat sonra, 101. Hava Tümeni'nden 2.500 ve 82. Hava Tümeni'nden 2.000 asker, indirilen askerlerin aşağı yukarı üçte biri, birliklerinin kontrolüne girmişti. Bu geniş yayılma, Almanların kafasını karıştırma ve karşı saldırı birliklerini bölme etkisine sahipti. 7. Ordu, saat 01: 20'de paraşüt inişlerine ilişkin bir bildirim almasına rağmen Rundstedt, başlarda, büyük bir işgal altında olduklarına inanmadı. İşgalden bir hafta önce Normandiya sahilindeki radar istasyonlarının tahrip edilmesi, Almanların yaklaşan filoyu saat 02:00'a kadar tespit etmediği anlamına geliyordu.

İngiliz ve Kanada havadan inişler

Büyük Gün'ün (D-Day) ilk Müttefik harekâtı Deadstick Operasyonu, saat 00:16'da Caen Kanal'ı üzerindeki Pegasus Köprüsü'ne ve Orne üzerindeki, sonradan Horsa Köprüsü olarak adlandırılan köprüye yapılan planör saldırısıydı. Her iki köprü, 5. Paraşüt Tugayı ve 7. (Hafif Piyade) Paraşüt Taburu üyeleri tarafından, az kayıp ile hızlı bir şekilde ele geçirildi. Dives Nehri üzerindeki beş köprü 3. Paraşüt Tugayı tarafından neredeyse hiç zorlanmadan yok edildi. O esnada, sonraki paraşütçüler için radyofar ve aydınlatma kurmakla görevli keşif uçakları (Ranville'deki iniş bölgesini temizlemek için saat 00:50'de ulaşması planlanıyordu), rotalarından uzaklaştırıldıkları için seyrüsefer yardımlarını doğuda çok uzak noktalara kurmak zorunda kaldılar. Yine doğuda çok uzak noktalara saparak hedeflenilen çıkarma noktalarından uzaklara inen çoğu paraşütçüden bazılarının birlikleriyle yeniden bir araya gelmeleri saatler, hatta günler sürdü. Üçüncü planör dalgasıyla beraber saat 03:30'da, Tümgeneral Richard Gale, antitank silahları ve jip gibi teçhizatın yanı sıra, başlangıçta sadece ilk inen birlikler tarafından karşı konulmaya çalışılan karşı saldırılara karşı alanın korunmasına yardımcı olmak için bir takım askerlerle birlikte alana vardı. Saat 02.00'da Alman 716. Piyade Tümeni komutanı, Feuchtinger'a, 21. Panzer Tümeni'ni karşı saldırı pozisyonuna getirmesini emretti. Lâkin bölük zırhlı rezervin parçası olduğu için Feuchtinger, pozisyon almadan önce OKW'den izin talep etmek zorunda kaldı. Feuchtinger neredeyse saat 09:00'a kadar emir almadı. Ancak, beklediği sırada kendi inisiyatifiyle Orne'nin doğusunda İngiliz kuvvetleri ile savaşmak için bir saldırı grubu (tanklar da dahil) toparladı.

Merville'deki düşman bataryasını ortadan kaldırmakla görevli 9. Tabur'un 600 üyesinden yalnızca 160 asker buluşma noktasına vardı. Operasyonun sorumlusu olan Yarbay Terence Otway, işgal filosu ve Sword Sahili'ne gelen askerlerin üzerine ateş açmasını engellemek için, saat 06:00'ya kadar mevzinin yok edilmesi gerektiğinden, sayılarına rağmen operasyona devam etme kararı aldı. Merville Silah Bataryası Çarpışması'nda, Müttefik kuvvetler silahları plastik patlayıcılar ile, 75 kayıp vererek devre dışı bıraktı. Mevzinin, tahmin edilenin aksine 150 mm ağır kıyı toplarından ziyade 75 mm'lik toplar içerdiği tespit edildi. Otway'in geri kalan kuvveti, 1. Kanada Paraşüt Taburu'nun birkaç üyesinin yardımıyla geri çekildi.

Bu harekâtla birlikte, İngiliz 6. Hava Tümeni'nin Büyük Gün (D-Day) hedeflerinin sonuncusu da kazanılmıştır. Tümen, saat 12: 00'de Sword Sahili'ne inen 1. Özel Hizmet Tugayı komandoları ve Mallard Operasyonu'nda saat 21: 00'de planörlerle gelen 6. Hava Tugayı ile takviye edildi.

Utah sahili

Utah Sahili, 919. Çakır Alayı'nın iki taburu tarafından savunulan bölgedeydi. Saat 06:30'da, 4. Piyade Tümeni'nin 8. Piyade Alayı üyeleri, bölgeye ilk çıkan askerlerdi. Çıkarma tekneleri güçlü hava akımlarıyla güneye doğru itilmiş ve kendilerini, planlanan çıkarma bölgesinden yaklaşık 2,000 yard (1.8 km) uzakta buldular. Yakınlarda iki yerine bir mukavemet noktası olmasından ve 9. Bombardıman Komutanlığı'na bağlı bombardıman uçaklarının bölgedeki savunmaları emredilenden daha alçak irtifadan vurarak bu savunmalara hatrı sayılır ölçüde hasar vermesinden ötürü, bu bölgenin daha iyi bir çıkarma noktası olduğu ortaya çıktı. Buna ek olarak, güçlü akımlar sualtı engellerin çoğunu kıyıdan uzaklaştırmıştı. Karaya ayak basan ilk kidemli subay olan, 4. Piyade Tümeni'nin yardımcı komutanı, Tuğgeneral Theodore Roosevelt Jr., "savaşı tam buradan başlatın"emrini verdikten sonra diğer çıkarmaların yeniden yönlendirilmesi emrini de verdi.

İlk saldırı taburlarının ardından onları 28 adet DG tankı ile, sahildeki engelleri kaldırmak ve sahilin hemen arkasındaki bölgeyi engel ve mayınlardan temizlemekle görevli mühendis ve yıkım ekipleri izledi. Birlikler ve tankların erişimini hızlandırmak adına deniz setlerinin arasındaki boşluklar patlatıldı. Muharebe ekipleri, tek bir yolda yürümek yerine su altında kalan arazilerin arasından çıkan bi kaç piyadeyle birlikte, saat 09:00 civarında sahilden çıkmaya başladı. Tanksavar silahlarla donatılmış 919. Çakır Alayı'nın unsurlarıyla gün boyunca çatışmalara girdiler. Bölgedeki ana müstahkem mevki ve güneye doğru 1,300 yard (1,2 km) uzaklıktaki mevkiler öğle saatlerinde devre dışı bırakıldı. 4. Piyade Tümeni, Utah Sahili'ndeki Büyük Gün (D-Day) amaçlarını, güneye doğru çok uzak bir noktaya çıkarma yaptıklarından ötürü tam olarak karşılayamadılar ama yalnızca 197 kayıp vererek 21.000 asker çıkarmayı başardılar.

Pointe du Hoc

Pointe du Hoc, Utah ve Omaha arasında bulunan önemli bir burun, Yarbay James Rudder komutasında olan 2. Muhafız Taburu'nun 200 askerine verilmişti. Görevleri, 30 metrelik kayalıkları kanca, halat ve merdivenlerle tırmanıp, tepedeki kıyı topçusunu yok etmekti. Kayalıklar, Alman 352. Piyade Tümeni ve Fransız işbirlikçileri tarafından yukarıdan ateş ederek savunuldu. Müttefik destroyer gemileri Satterlee ve Talybont, ateş desteği verdi. Kayalıkları tırmanan muhafız taburları, topların zaten geri çekildiğini keşfetti. Silahları korumasız ancak kullanıma hazır olarak, bölgenin yaklaşık 550 metre (600 yd) güneyindeki bir bağda bulup patlayıcılarla devre dışı bıraktılar.

O anda izole edilmiş olan muhafız birlikleri, Alman 914. Çakır Alayı'nın sayısız karşı saldısını defetti. Bölgedeki askerler tecrit edilirken ve bazıları esir alındı. Büyük Gün'ün ertesindeki günün şafak vaktinde, Rudder'ın savaşabilecek sadece 90 adamı vardı. 743 Tank Taburu ve diğer üyelerin geldiği ertesi güne kadar rahatlayamadılar. O zamana kadar, Rudder'ın adamlarının cephanesi tükendiği için ele geçirilen Alman silahlarını kullanıyorlardı. Bu yüzden, Alman silahlarının ayırt edici bir ses çıkarması sebebiyle askerlerin düşmanla karıştırılması sonucu, saldırıda birkaç kişi öldürüldü. Savaşın bitiminde muhafız birlikleri 135 ölü ve yaralı verirken Alman zaiyatı 50 ölü ve 40 rehindi. Bilinmeyen sayıda Fransız işbirlikçisi idam edildi.

Omaha sahili

En ağır savunulan sahil Omaha'ya, 1. ve 29. Piyade Tümenleri atandı. Beklenenin aksine, tek bir alay yerine 352. Piyade Tümeni'nin tümü ile karşı karşıya kaldılar. Güçlü akıntılar, birçok çıkarma teknesini ya hedeflenen konumlarından doğuya savurdu ya da gecikmelerine neden oldu. Amerikan bombardıman uçakları, çıkarma tekneklerini vurma korkusuyla yüklerini bırakmayı erteledi. Bu da, askerler sahile çıktığında, Omaha'daki çoğu sahil engelinin zarar görmemesine sebep oldu. Çıkarma teknelerinin çoğu kum tepelerinde karaya otururken, askerler sahile gitmek için ateş altında 50-100 m boyunca boynuna kadar suda ilerlemek zorunda kaldılar. Dalgalı denizlere rağmen, 741. Tank Taburu'nun iki bölüğünün DD tankları kıyıdan 4,600 m uzağa bırakılması sonucu 32 tankın 27'si, 33 mürettabatla birlikte su alıp battı. Sahilde devre dışı bırakılmış bazı tanklar cephaneleri bitene kadar koruma ateşi sağlarken bazıları da yükselen gelgit tarafından gömüldü.

Askerler yukarıdaki uçurumdan ateşe maruz kaldıklarından yaklaşık 2.000 kişi öldü. Sahili engellerden temizleme konusunda yaşanılan sıkıntılar, sahil komutanının kalan araçların 08: 30'a kadar çıkarma yapmalarının durdurulmasını emretmesine sebep oldu. Çıkarmaların devam edebilmesi adına koruma ateşi sağlamak amacıyla bir grup destroyer gemisi hemen hemen yine 08:30 civarında alana ulaştı. Sahilden çıkış sağlayan yalnızca beş büyük oluk vardı ve sıkı korunuyorlardı. Sabahın geç saatlerinde neredeyse ancak 600 kişi daha yüksek bir zemine ulaşabilmişti. Öğle saatine gelindiğinde, topçu ateşi azalıp Almanların cephanesi tükenmeye başladığında Amerikalılar sahillerde bazı patikaları temizleyebildi. Bunun yanı sıra oluklardaki düşman savunmalarını temizlemeye başlamışlardı, böylece araçlar sahilden çıkabildiler. Kıyıdaki ince mevziler sonraki günlerde genişletildi ve Omaha için belirlenen Büyük Gün (D-Day) hedefleri, büyük günden üç gün sonra başarılmış oldu.

Gold sahili

Amerikan sahilleri ve bölgedeki sahillerdeki gelgit aralıklarının farklılığından dolayı Gold sahilindeki ilk çıkarma saat 07:25'e ayarlanmıştı. Güçlü rüzgarlar, çıkarma tekneleri için koşulları zorlaştırırken, amfibik DD tankları planlananın aksine sahilin içlerinde karaya çıkarılmak yerine sahile yakın ya da sahile varıldığında bırakıldı. Longues-sur-Mer bataryasındaki büyük bir mevziye yerleştirilen dört silahtan üçü, 06:20 de kruvazör Ajax ve Argonaut'un doğrudan vuruşlarıyla devre dışı bırakıldı. Dördüncü silah öğleden sonra aralıklarla ateş açmaya devam ettikten sonra garnizonu 7 Haziran'da teslim oldu. Hava saldırıları, mazgalları sahil boyunca tarama ateşi sağlamak için doğuya dönük olan ve denize bakan cephesi kalın bir beton duvarla kaplı müstahkem mevki Le Hamel'i vurmayı başaramadı. 75 mm'lik topu, modifiye edilmiş Kraliyet Mühendisleri Zırhlı Aracı (AVRE)'nin mevkinin deposunun arka girişine büyük bir patlangaç attığı saat 16:00'a kadar hasar vermeye devam etti. La Rivière'de 88 mm'lik bir top içeren ikinci bir mevkii, bir tank tarafından saat 07: 30'da etkisiz hale getirildi.

Bu arada piyadeler, kıyı boyunca yoğun şekilde güçlendirilmiş evleri temizlemeye başlayıp daha iç bölgelerdeki hedeflere yöneldiler. 47. Kraliyet Deniz Kuvvetleri Komandosu, Port-en-Bessin'deki küçük limana doğru ilerleyip ertesi gün Port-en-Bessin Muharebesi'nde ele geçirdi. Başçavuş Stanley Hollis, Mont Fleury'deki makineli tüfek yuvasına saldırırken gösterdiği hareketler üzerine, Büyük Gün'de verilen tek Victoira Cross Madalyası'nı aldı. Batı kanadında ise 1. Tabur, Hampshire Alayı, Arromanches'i ele geçirerek doğu kanadı Juno Sahili'ndeki Kanada güçleri ile temas sağladı. Bayeux, 352. Piyade Tümeni'nin sert direnişi nedeniyle ilk gün ele geçirilemedi. Müttefik kuvvetlerinin Gold Sahili'ndeki kayıplarının 1.000 olduğu tahmin edilmektedir.

Juno sahili

Juno'daki çıkarma, dalgalı denizler yüzünden ertelenmişti. Askerler, kendilerini destekleyici zırhlılardan önce sahile indiği için, karaya çıkarken çok fazla zaiyat yaşandı. Denizaşırı bombardımanının çoğu Alman savunmalarını ıskalamıştı. Sahilden birkaç çıkış oluşturulmuştu, ancak bu gayet zordu. Batı kanadındaki Mike Sahili'nde, sonrasında geçici bir köprü ile kaplanan, terk edilmiş bir AVRE tankı ve çeşitli çalı-çırpı kullanılarak büyük bir krater dolduruldu. Tank, Kraliyet Mühendisleri üyeleri tarafından kaldırıldığı ve restore edildiği 1972 yılına kadar yerinde kaldı. Sahil ve yakınlardaki sokakların çoğu gün boyunca trafikle tıkanmış olduğu için iç bölgelere ilerlemeyi zorlaştırıyordu.

Courseulles-sur-Mer, St. Aubin-sur-Mer ve Bernières-sur-Mer'de 75 mm'lik toplar, makinalı tüfek yuvaları, beton tahkimatı, dikenli tel ve mayınlar bulunan Alman mevzileri vardı. Kasabaların kendileri de evden eve çatışmalarda temizlenmek zorunda kaldı. İç bölgeye 5 km uzaklıktaki Bény-sur-Mer'e giden askerler, yolun, ilerleme kaydedilebilmesi için, devre dışı bırakılması gereken makineli tüfek mevzileri tarafından oldukça korunduğunu keşfettiler. 9. Kanada Piyade Tugayı unsurları, öğleden sonra Carpiquet hava sahasınının görüş alanına ilerledi, ancak bu saatlere gelindiğinde, kendi destek zırhlılarının cephanesi azaldığı için Kanadalılar gece boyunca mevzilendiler. Havaalanı, bölge şiddetli çatışmalara sahne olduğu için bir ay sonrasına kadar ele geçirilemedi. Gece olduğunda, komşu Juno ve Gold mevzileri 19 km genişliğinde ve 10 km derinliğinde bir alanı kapladı. Juno'da 961 asker hayatını kaybetti.

Sword sahili

Sword'da, saat 07:30'da karaya çıkmayı başlayan ilk dalgada, piyadeleri korumakla görevli 25 DD tankının 21'i, sağ salim karaya çıkmayı başardı. Sahilin ciddi ölçüde mayınlı ve engellerle dolu olması, sahil temizleme ekiplerinin çalışmalarını zor ve tehlikeli hale getirdi. Rüzgarlı koşullarda gelgit, beklenenden daha hızlı geldi, dolayısıyla zırlıların manevrası yapması zordu. Sahil hızla kalabalıklaştı. Tugay Komutanı Simon Fraser, 15. Lord Lovat ve kendisinin 1. Özel Hizmet Tugayı ikinci dalgayla beraber, Lovat'ın havalecisi Er Bill Millin'in havalesiyle birlikte karaya çıktı. 4. Komando Tugayı unsurları, kıyıdaki bir Alman silah bataryasına arkadan saldırmak üzere Ouistreham boyunca ilerledi. Beton bir gözlem ve kontrol kulesinin baypas edilmesi gerekiyordu lâkin birkaç gün sonrasına kadar ele geçirilemedi. Komutan Philippe Kieffer komutasındaki Fransız birlikleri (Normandiya'ya gelen ilk Fransız askerler), DD tanklarından birinin yardımıyla Riva Bella'daki müstahkem bir mevkiye, ciddi ölçüde tahkim edilmiş bir gazinoya saldırıp temizledi.

Colleville-sur-Mer yakınlarındaki "Morris" müstahkem mevkii, yaklaşık bir saatlik çatışma sonrasında ele geçirildi. 736. Piyade Alayı'nın karargahı olan yakınlardaki "Hillman" müstahkem mevkii, sabah bombardımanından büyük ölçüde hasar görmemiş, büyük ve karmaşık bir savunma mevkiydi. 20: 15'e kadar ele geçirilemedi. 2. Tabur, Kral Shropshire'ın Hafif Piyadeleri, kentin birkaç kilometre içerisine girerek Caen'e ilerlemeye başladı, ancak zırhlı araç desteğinden yoksun oldukları için geri çekilmek zorunda kaldı. Saat 16:00'da, 21. Panzer Tümeni, Sword ve Juno arasında bir karşı saldırı düzenleyerek Kanal'a ulaşmakta neredeyse başarılı oldu. İngiliz 3. Tümen'inin katı direnişiyle karşılaştı ve sonrasında Caen ve Bayeux arasındaki bölgeye yardım etmesi için çağrıldı. Sword Sahili'ndeki Müttefik zayiatının neredeyse 1.000 olduğu tahmin edilir.

Normandiya çıkarması sonuçları

Normandiya Çıkarması, yaklaşık 5.000 çıkarma ve saldırı aracı, 289 eskort gemisi ve 277 mayın temizleme gemisinin katılımıyla tarihin en büyük donanma harekâtıydı. Büyük Gün'nde (D-Day) yaklaşık 160,000 birlik İngiliz Kanalı'nı geçerken, Haziran sonuna kadar 875,000 asker çıkarma yapmıştır. İlk günde Müttefik zaiyatı 4,414'ü ölü olmak üzere en az 10.000'di. Almanlar 1,000 asker kaybetti. Müttefikler'in işgal planları ilk günde, Utah hariç bütün cephe hattının 10'dan 16 km'ye kadar genişletilmesiyle beraber Carentan, St. Lô, Caen ve Bayeux'ün ele geçirilmesini öngörüyordu ki bu hedeflerin hiçbirine ulaşılamadı. Müttefiklerin 97 km uzunluğunda ve 24 km derinliğinde bir cepheye sahip olduğu dönemde, beş köprübaşı 12 Haziran'a kadar bağlanmamıştı. Önemli bir hedef olan Caen, Büyük Gün'ün (D-Day) sonunda hala Alman elinde idi ve 21 Temmuz'a kadar tamamen ele geçirilemedi. Almanlar, savaş gayretleri için gerekli görmedikleri hariç, Fransız sivillerin, Normandiya'daki potansiyel savaş bölgelerini terk etmelerini emretmişti. Büyük Gün ve ertesi gün meydana gelen sivil kayıpların 3.000 kişi olduğu tahmin edilmektedir.

Normandiya'daki zafer birçok faktörden kaynaklanıyordu. Atlantik Duvarı boyunca Alman hazırlıkları yalnızca kısmen tamamlanmıştı ki Büyük Gün'ün hemen öncesinde Rommel, kaynaklar başka yerlere yönlendirildiği için yapının sadece bazı bölgelerde yüzde 18 oranında tamamlandığını bildirmişti. Fortitude Operasyonu'nda yapılan aldatmacalar başarılıydı ve Almanları, büyük bir sahil şeridini savunmaya zorladı. Müttefikler, hava üstünlüğünü elde edip sürdürdüler. Bu, Almanların Britanya'daki hazırlıklar hakkında gözlem yapamadığı ve bombardıman saldırılarıyla müdahale edemediği anlamına geliyordu. Fransa'daki ulaşım altyapısı, Müttefik bombardıman uçakları ve Fransız Direnişi tarafından ciddi şekilde bozuldu, bu da Almanların takviye ve malzeme temin etmesini zorlaştırdı. Açılış bombardımanının bir kısmı ya hedef dışı kaldı ya da herhangi bir etki yaratacak kadar yoğunlaşmadı. Lâkin özelleştirilmiş zırhlılar, Omaha hariç, birliklerin kumsallara çıkarma yaparken yakın bir şekilde topçu desteği sağlayarak gayet iyi çalıştılar. Alman yüksek komutasındaki kararsızlık ve aşırı karmaşık bir komuta yapısı da Müttefiklerin başarılı olmasını sağlayan etkenlerdendi.

Normandiya savaşı anıtları ve turizm

Omaha Beach'te, Mullberry limanının parçaları halen görülebilir durumda olmakla birlikte birkaç sahil engeli halen durmaktadır. Amerikan Ulusal Muhafızları'na yapılmış bir anıt, eski bir Alman müstahkem mevkisinin üzerinde durmaktadır. Pointe du Hoc, 1944'ten bu yana pek değişmedi. Arazi, bomba kraterleri ile kaplı olmakla birlikte çoğu beton korugan hala yerindedir. Colleville-sur-Mer yakınlarında Normandiya Amerikan Mezarlığı ve Anıtı bulunur. Sainte-Marie-du-Mont'de Utah çıkarmalarıyla ilgili bir müze ile, Amerikan uçak pilotu ve mürettebatlarının Sainte-Mère-Église faaliyetlerine adammış bir müze daha vardır. Yakınlarında iki Alman askeri mezarlığı bulunur.

İngiliz 6. Hava birliğinin hedefi olan Pegasus Köprüsü, Normandiya çıkarmalarının en eski harekâtlarının bir parçasıydı. Köprü 1994 yılında benzer bir görünümle değiştirilirken orjinali, yakınlardaki bir müze kompleksinin ev sahipliğindedir. Mulberry Limanı B'nin parçaları halen Arromanches'de denizde otururken, iyi korunmuş Longues-sur-Mer bataryası bu limanın yakınlarındadır. 2003 yılında açılan Juno Sahili Merkezi, Kanada federal ve eyalet hükümetleri, Fransa, ve Kanada gazileri tarafından finanse edildi.

Normandiya çıkarması filmleri

Dizi: Band of Brothers (Kardeşler Takımı), 2001
Film: The Longest Day (En Uzun Gün), 1962
Film: Saving Private Ryan (Er Ryan'ı Kurtarmak), 1998

Normandiya çıkarması oyunları

Medal of Honor: Allied Assault (2002)
Medal of Honor: Frontline (2002)

Normandiya çıkarması kitapları

The Longest Day (1959 book)
Normandiya çıkarmasının perde arkası ( Hans Speidel)