NATO Üyeleri
NATO hakkında bilgi
Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü NATO, Kuzey Amerika ve Avrupa'dan 29 üye devletin katılımıyla oluşan uluslararası bir ittifaktır. Kuzey Atlantik Antlaşması'nın imzalanmasıyla beraber 4 Nisan 1949'da kurulmuştur. Anlaşmanın beşinci maddesinde, üye ülkelerden birine silahlı saldırı yapıldığında tüm üyelere saldırı yapılmış gibi değerlendirilmesi ve diğer üyelerin saldırıya uğrayan üye ülkeye, gerekirse silahlı kuvvetlerle destek vereceği belirtilmiştir.
29 üye ülkenin ikisi Kuzey Amerika'da (Kanada ve Amerika Birleşik Devletleri), 27 ülke ise Avrupa'da ve Türkiye ise Avrasya'da yer alır. Kendi ordusu olmayan İzlanda (ancak sahil güvenlik birimi ve NATO operasyonları için küçük bir sivil uzman birliği var) dışında tüm üyelerin askeri birlikleri mevcuttur. NATO üyelerinin üçü nükleer silaha sahip devletlerdir: Fransa, Birleşik Krallık ve Birleşik Devletler. 12 ülke, NATO'nun kurucu üyesidir ve 18 Şubat 1952'den 6 Mayıs 1955'e kadar üç ülke daha üye olmuştur ve dördüncü yeni bir ülke de 30 Mayıs 1982'de üyeler arasına katılmıştır. Soğuk Savaş'ın sona ermesinin ardından, 12 Mart 1999 ile 5 Haziran 2017 tarihleri arasında, 13 yeni ülke daha NATO'ya katılmıştır (Varşova Paktı eski üyelerinden 10 ve eski Yugoslav Cumhuriyeti'nden 3 ülke olmak üzere).
Kuruluş ve üyelikteki değişiklikler
NATO'nun, 1949'da kuruluşundan itibaren yedi kez meydana gelen genişlemeyle, yeni üyeler birliğe katıldı ve 2017'den bu yana NATO'nun 29 üyesi bulunmaktadır. Belçika, Kanada, Danimarka, Fransa, İzlanda, İtalya, Lüksemburg, Hollanda, Norveç, Portekiz, Birleşik Krallık ve Amerika Birleşik Devletleri NATO'nun kuruluşunda yer alan on iki ülkeydi. 1952'de Yunanistan ve Türkiye, daha sonra Batı Almanya (1955) ve İspanya (1982) ittifaka katıldı. 1990'da Almanya'nın yeniden birleşmesi ile NATO, Doğu Almanya ülkesini dahil edecek şekilde genişletildi. 1994 ve 1997 yılları arasında Barış için Ortaklık, Akdeniz Diyaloğu girişimi ve Avrupa-Atlantik Ortaklık Konseyi gibi NATO ülkeleri ve komşularını bağlayan daha geniş kapsamlı bölgesel işbirliği toplantıları düzenlendi. 1997'de, üç eski Varşova Paktı ülkesi olan Macaristan, Çek Cumhuriyeti ve Polonya, NATO üyeliğine kabul edildi. Bu dördüncü genişlemeden sonra, 1999 yılında, Vilnius Grubu olarak adlandırılan Baltık Devletleri ve yedi Doğu Avrupa ülkesi 2000 yılının Mayıs ayında birleşerek NATO üyeliği için bir lobi oluşturdu. Bu ülkelerden yedisi 2004 yılındaki beşinci bir genişleme toplantısıyla birliğe katıldı. Adriyatik Devletleri Arnavutluk ve Hırvatistan, 2009'daki altıncı genişlemeyle ve Karadağ, 2017'de birliğe katıldı.
Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Donald Trump, 2016 seçim kampanyası sırasında örgütten çekilme niyetini belirtti. Ancak kısa bir süre önce de 5. maddenin ihlali durumunda, Birleşik Devletler'in müttefiklerini koruyacağını beyan etti.
Üyelik tarihine göre Nato üye ülkeleri
Üyelik tarihi | Üye ülkeler | Genişleme |
---|---|---|
24 Ağustos 1949 | ![]() | Kurucular |
![]() | ||
![]() | ||
![]() | ||
![]() | ||
![]() | ||
![]() | ||
![]() | ||
![]() | ||
![]() | ||
![]() | ||
![]() | ||
18 Şubat 1952 | ![]() | İlk |
![]() | ||
6 Mayıs 1955 | ![]() | İkinci |
30 Mayıs 1982 | ![]() | Üçüncü |
12 Mart 1999 | ![]() | Dördüncü |
![]() | ||
![]() | ||
29 Mart 2004 | ![]() | Beşinci |
![]() | ||
![]() | ||
![]() | ||
![]() | ||
![]() | ||
![]() | ||
1 Nisan 2009 | ![]() | Altıncı |
![]() | ||
5 Haziran 2017 | ![]() | Yedinci |
NATO ülkeleri askeri personel sayısı
Ülke | Aktif personel | Yedek personel | Genel toplam |
---|---|---|---|
![]() | 8500 | 5000 | 13500 |
![]() | 24500 | 100500 | 125000 |
![]() | 35000 | 302500 | 337500 |
![]() | 68000 | 27000 | 95000 |
![]() | 18000 | 180000 | 198000 |
![]() | 21057 | 2359 | 23416 |
![]() | 20003 | 63000 | 83003 |
![]() | 6425 | 60000 | 63209 |
![]() | 222215 | 100.000 | 322215 |
![]() | 180676 | 145000 | 325676 |
![]() | 180000 | 280.000 | 460000 |
![]() | 29700 | 8400 | 38100 |
![]() | 210 | 170 | 380 |
![]() | 180000 | 41867 | 220867 |
![]() | 6000 | 11000 | 17000 |
![]() | 15839 | 4550 | 20389 |
![]() | 1057 | 278 | 1335 |
![]() | 1950 | 400 | 2350 |
![]() | 47660 | 57200 | 104860 |
![]() | 26200 | 56200 | 82400 |
![]() | 120,000 | 515000 | 635000 |
![]() | 44900 | 210930 | 255830 |
![]() | 73350 | 79900 | 153250 |
![]() | 16000 | 16000 | |
![]() | 7300 | 1500 | 8801 |
![]() | 123000 | 16200 | 139200 |
![]() | 620473 | 429000 | 1041900 |
![]() | 205851 | 181720 | 387571 |
![]() | 1469532 | 990000 | 2459532 |
![]() | 3673000 | 3745000 | 8420000 |
Askeri harcamalar
Birleşik Devletler'in örgüt için harcamaları, örgüte bağlı diğer üyelerin hepsinin harcamalarının toplamından daha fazladır. Donald Trump'ınABD Başkanlığına seçilmesinden hemen sonra NATO ile ilgili yaptığı eleştiri, Amerika ve Avrupa'daki siyasilerin farklı tepkilerine neden oldu. Bazıları eleştiriyi komik bulurken, bazı politikacılar üzerinde panik etkisi oluşturdu. Pew Araştırma Merkezi'nin, üye devletlerinde yaptığı 2016 anketinde, çoğu ülkenin NATO'ya bakışı pozitifti fakat ülkelerin birçoğu, yapılan NATO askeri harcamalarının mevcut oranlarda kalmasını tercih etti. Herhangi bir NATO üyesi ile Rusya arasında meydana gelebilecek ciddi bir askeri çatışmaya, ülkelerinin NATO'ya destek verip vermemesi gerektiği hususunda görüş ayrılıkları ortaya çıktı. Sadece ABD ve Kanada'da halkın %50'den fazlası, bu desteğe olumlu baktığını beyan etti.
Ülke | Nüfus (2016 tahmini) | GSYİH (nominal) (2015, milyon ABD doları) | Askeri harcamalar (2015, milyon ABD doları) | Askeri harcamalar (2016, GSYH'nın yüzdesi) | Savunma harcamaları, (2014, kişi başına US $) | Konuşlandırılabilir asker sayısı (2016) |
---|---|---|---|---|---|---|
![]() | 3038594 | 11543 | 155 | 1.21 | 42.2 | 7.000 |
![]() | 11409077 | 454687 | 4953 | 0.85 | 468 | 29.000 |
![]() | 7144653 | 48957 | 797 | 1.35 | 116 | 31,000 |
![]() | 35362905 | 1552386 | 17210 | 0.99 | 492 | 65.000 |
![]() | 4313707 | 48850 | 904 | 1.23 | 204 | 15.000 |
![]() | 10644842 | 181858 | 2099 | 1.04 | 189 | 22.000 |
![]() | 5593785 | 294951 | 4130 | 1.14 | 796 | 16.000 |
![]() | 1258545 | 22704 | 546 | 2.16 | 392 | 6000 |
![]() | 66836154 | 2421560 | 49747 | 1,78 | 964 | 207.000 |
![]() | 80722792 | 3413483 | 47046 | 1.19 | 562 | 180.000 |
![]() | 10773253 | 195320 | 6104 | 2.38 | 479 | 106.000 |
![]() | 9874784 | 120636 | 1225 | 1.01 | 118 | 18.000 |
![]() | 335878 | 16718 | 4.5 | 14.2 | 0 | |
![]() | 62007540 | 1815757 | 28460 | 1.11 | 506 | 182.000 |
![]() | 1965686 | 27048 | 341 | 1.45 | 150 | 5000 |
![]() | 2854235 | 41267 | 566 | 1.49 | 126 | 13.000 |
![]() | 582291 | 57423 | 362 | 0.44 | 594 | 900 |
![]() | 623000 | 3.900 | 43 | 1.2 | 60 | 1950 |
![]() | 17016967 | 738419 | 10476 | 1.17 | 600 | 41,000 |
![]() | 5265158 | 389482 | 7377 | 1.54 | 1328 | 20,000 |
![]() | 38523261 | 474893 | 12603 | 2 | 275 | 103000 |
![]() | 10833816 | 199077 | 4380 | 1,38 | 396 | 31,000 |
![]() | 21599736 | 177315 | 2980 | 1.48 | 118 | 70,000 |
![]() | 5445802 | 86629 | 1164 | 1.16 | 180 | 13.000 |
![]() | 1978029 | 42768 | 489 | 0.94 | 233 | 7.000 |
![]() | 48563476 | 1199715 | 16929 | 0.91 | 270 | 121000 |
![]() | 80274604 | 733642 | 17669 | 1.56 | 298 | 411000 |
![]() | 64430428 | 2849345 | 59730 | 2.21 | 952 | 161000 |
![]() | 323995528 | 16348875 | 595472 | 3.61 | 1891 | 1305000 |
![]() | 932645526 | 36211501 | 904913 | 2.9 | 934 | 3515000 |