03 June 2023, Saturday
Tercüme Editörü
Wikiyours makaleleri İngilizce makalelerin Türkçe'ye çevrilmiş halleridir. İngilizce bilen herkes makale sahibi olabilir ve yaptığı çeviri miktarınca para kazanır.
Çeviri Yapmak İçin Makale Seçiniz
Makale yazmak için
bir kategori seçin
Düzeltme Öner

NATO Üyeleri

İçindekiler
  1. NATO hakkında bilgi
  2. Kuruluş ve üyelikteki değişiklikler
  3. Üyelik tarihine göre Nato üye ülkeleri
  4. NATO ülkeleri askeri personel sayısı
  5. Askeri harcamalar

NATO hakkında bilgi

Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü NATO, Kuzey Amerika ve Avrupa'dan 29 üye devletin katılımıyla oluşan uluslararası bir ittifaktır. Kuzey Atlantik Antlaşması'nın imzalanmasıyla beraber 4 Nisan 1949'da kurulmuştur. Anlaşmanın beşinci maddesinde, üye ülkelerden birine silahlı saldırı yapıldığında tüm üyelere saldırı yapılmış gibi değerlendirilmesi ve diğer üyelerin saldırıya uğrayan üye ülkeye, gerekirse silahlı kuvvetlerle destek vereceği belirtilmiştir.

29 üye ülkenin ikisi Kuzey Amerika'da (Kanada ve Amerika Birleşik Devletleri), 27 ülke ise Avrupa'da ve Türkiye ise Avrasya'da yer alır. Kendi ordusu olmayan İzlanda (ancak sahil güvenlik birimi ve NATO operasyonları için küçük bir sivil uzman birliği var) dışında tüm üyelerin askeri birlikleri mevcuttur. NATO üyelerinin üçü nükleer silaha sahip devletlerdir: Fransa, Birleşik Krallık ve Birleşik Devletler. 12 ülke, NATO'nun kurucu üyesidir ve 18 Şubat 1952'den 6 Mayıs 1955'e kadar üç ülke daha üye olmuştur ve dördüncü yeni bir ülke de 30 Mayıs 1982'de üyeler arasına katılmıştır. Soğuk Savaş'ın sona ermesinin ardından, 12 Mart 1999 ile 5 Haziran 2017 tarihleri arasında, 13 yeni ülke daha NATO'ya katılmıştır (Varşova Paktı eski üyelerinden 10 ve eski Yugoslav Cumhuriyeti'nden 3  ülke olmak üzere).

Kuruluş ve üyelikteki değişiklikler

NATO'nun, 1949'da kuruluşundan itibaren yedi kez meydana gelen genişlemeyle, yeni üyeler birliğe katıldı ve 2017'den bu yana NATO'nun 29 üyesi bulunmaktadır. Belçika, Kanada, Danimarka, Fransa, İzlanda, İtalya, Lüksemburg, Hollanda, Norveç, Portekiz, Birleşik Krallık ve Amerika Birleşik Devletleri NATO'nun kuruluşunda yer alan on iki ülkeydi. 1952'de Yunanistan ve Türkiye, daha sonra Batı Almanya (1955) ve İspanya (1982) ittifaka katıldı. 1990'da Almanya'nın yeniden birleşmesi ile NATO, Doğu Almanya ülkesini dahil edecek şekilde genişletildi. 1994 ve 1997 yılları arasında Barış için Ortaklık, Akdeniz Diyaloğu girişimi ve Avrupa-Atlantik Ortaklık Konseyi gibi NATO ülkeleri ve komşularını bağlayan daha geniş kapsamlı bölgesel işbirliği toplantıları düzenlendi. 1997'de, üç eski Varşova Paktı ülkesi olan Macaristan, Çek Cumhuriyeti ve Polonya, NATO üyeliğine kabul edildi. Bu dördüncü genişlemeden sonra, 1999 yılında, Vilnius Grubu olarak adlandırılan Baltık Devletleri ve yedi Doğu Avrupa ülkesi 2000 yılının Mayıs ayında birleşerek NATO üyeliği için bir lobi oluşturdu. Bu ülkelerden yedisi 2004 yılındaki beşinci bir genişleme toplantısıyla birliğe katıldı. Adriyatik Devletleri Arnavutluk ve Hırvatistan, 2009'daki altıncı genişlemeyle ve Karadağ, 2017'de birliğe katıldı.

Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Donald Trump, 2016 seçim kampanyası sırasında örgütten çekilme niyetini belirtti. Ancak kısa bir süre önce de 5. maddenin ihlali durumunda, Birleşik Devletler'in müttefiklerini koruyacağını beyan etti.

Üyelik tarihine göre Nato üye ülkeleri

Üyelik tarihi Üye ülkelerGenişleme
24 Ağustos 1949 BelçikaKurucular
 Kanada
 Danimarka
 Fransa
 İzlanda
 İtalya
 Lüksemburg
 Hollanda
 Norveç
 Portekiz
 Birleşik Krallık
 Amerika Birleşik Devletleri
18 Şubat 1952 Yunanistanİlk
 Türkiye
6 Mayıs 1955 Almanyaİkinci
30 Mayıs 1982 İspanyaÜçüncü
12 Mart 1999 Çek CumhuriyetiDördüncü
 Macaristan
 Polonya
29 Mart 2004 BulgaristanBeşinci
 Estonya
 Letonya
 Litvanya
 Romanya
 Slovakya
 Slovenya
1 Nisan 2009 ArnavutlukAltıncı
 Hırvatistan
5 Haziran 2017 KaradağYedinci


NATO ülkeleri askeri personel sayısı

ÜlkeAktif personelYedek personelGenel toplam
 Arnavutluk8500500013500
 Belçika24500100500125000
 Bulgaristan35000302500337500
 Kanada680002700095000
 Hırvatistan18000180000198000
 Çek Cumhuriyeti21057235923416
 Danimarka200036300083003
 Estonya64256000063209
 Fransa222215100.000322215
 Almanya180676145000325676
 Yunanistan180000280.000460000
 Macaristan29700840038100
 İzlanda210170380
 İtalya18000041867220867
 Letonya60001100017000
 Litvanya15839455020389
 Lüksemburg10572781335
 Karadağ19504002350
 Hollanda4766057200104860
 Norveç262005620082400
 Polonya120,000515000635000
 Portekiz44900210930255830
 Romanya7335079900153250
 Slovakya1600016000
 Slovenya730015008801
 İspanya12300016200139200
 Türkiye6204734290001041900
 Birleşik Krallık205851181720387571
 Amerika Birleşik Devletleri14695329900002459532
 NATO367300037450008420000


Askeri harcamalar

Birleşik Devletler'in örgüt için harcamaları, örgüte bağlı diğer üyelerin hepsinin harcamalarının toplamından daha fazladır. Donald Trump'ınABD Başkanlığına seçilmesinden hemen sonra NATO ile ilgili yaptığı eleştiri, Amerika ve Avrupa'daki siyasilerin farklı tepkilerine neden oldu. Bazıları eleştiriyi komik bulurken, bazı politikacılar üzerinde panik etkisi oluşturdu. Pew Araştırma Merkezi'nin, üye devletlerinde yaptığı 2016 anketinde, çoğu ülkenin NATO'ya bakışı pozitifti fakat ülkelerin birçoğu, yapılan NATO askeri harcamalarının mevcut oranlarda kalmasını tercih etti. Herhangi bir NATO üyesi ile Rusya arasında meydana gelebilecek ciddi bir askeri çatışmaya, ülkelerinin NATO'ya destek verip vermemesi gerektiği hususunda görüş ayrılıkları ortaya çıktı. Sadece ABD ve Kanada'da halkın %50'den fazlası, bu desteğe olumlu baktığını beyan etti.

ÜlkeNüfus
(2016 tahmini)
GSYİH (nominal)
(2015, milyon ABD doları)
Askeri harcamalar
(2015, milyon ABD doları)
Askeri harcamalar
(2016, GSYH'nın yüzdesi) 
Savunma harcamaları,
(2014, kişi başına US $)
Konuşlandırılabilir  asker sayısı 
(2016) 
 Arnavutluk3038594115431551.2142.27.000
 Belçika1140907745468749530.8546829.000
 Bulgaristan7144653489577971.3511631,000
 Kanada353629051552386172100.9949265.000
 Hırvatistan4313707488509041.2320415.000
 Çek Cumhuriyeti1064484218185820991.0418922.000
 Danimarka559378529495141301.1479616.000
 Estonya1258545227045462.163926000
 Fransa668361542421560497471,78964207.000
 Almanya807227923413483470461.19562180.000
 Yunanistan1077325319532061042.38479106.000
 Macaristan987478412063612251.0111818.000
 İzlanda335878167184.5
14.20
 İtalya620075401815757284601.11506182.000
 Letonya1965686270483411.451505000
 Litvanya2854235412675661.4912613.000
 Lüksemburg582291574233620.44594900
 Karadağ6230003.900431.2601950
 Hollanda17016967738419104761.1760041,000
 Norveç526515838948273771.54132820,000
 Polonya38523261474893126032275103000
 Portekiz1083381619907743801,3839631,000
 Romanya2159973617731529801.4811870,000
 Slovakya54458028662911641.1618013.000
 Slovenya1978029427684890.942337.000
 İspanya485634761199715169290.91270121000
 Türkiye80274604733642176691.56298411000
 Birleşik Krallık644304282849345597302.21952161000
 Amerika Birleşik Devletleri323995528163488755954723.6118911305000
 NATO932645526362115019049132.99343515000