Kukla Devlet

Kukla devlet ne demek?

Kukla devlet, mecazi anlamda bir kullanımdır ve sözde bağımsız olarak görünse de harici bir güce bağımlı olan bir devleti ifade eder. Sözde bağımsızdır fakat finansal açılardan yabancı bir devlet ya da harici bir güç tarafından yönetilir.

Kukla devletler, dışarıdan bakıldığında; ülkenin adı, bayrağı, marşı, anayasası, hukuk kuralları ve arması gibi devlete ait unsurları barındırmakla beraber, aslında başka bir devlet tarafından finanse edilen bir yürütme organı olarak işlev görür. Kukla devletleri uluslararası hukukta meşru olarak tanınmazlar.

Kukla devlet teriminin kökeni

Orta Çağ'da, kralların yetkilendirdiği asiller tarafından yönetilen dere beylikleri vardı. 1648'deki Vestfalya Antlaşması'ndan beri, toprak sahibi soylulardan ziyade o toprak üzerinde yaşayan halklarla bağdaşan bir bağımsızlık olgusuna dayanan bir ulus kavramı ortaya çıktı. Terim, mecazi anlamda kullanılır ve bir devletin, başka bir devlet tarafından yönetilmesinin; iplerle kukla oynatmasına benzetilerek ortaya çıkmıştır. "Kukla devlet" terimi ilk olarak 1884 yılında Mısır Hidivliği için kullanılmıştır.

19. Yüzyıl'da kukla devletler

Batavian Cumhuriyeti Hollanda'da Fransız devrim muhafızları tarafından kurulmuştur.
İtalya'da, Napolyon dönemi Fransa'nın yardımıyla ve teşvikiyle 18. yüzyılın sonu ve 19. yüzyılın başında cumhuriyetler kurulmuştur.
1836'da Meksika'nın Teksas eyaletinde yaşamalarına izin verilen Amerika vatandaşları, Meksika hükumetine karşı ayaklanarak Amerika destekli Teksas Cumhuriyeti'ni kurdular. 10 yıldan kısa (14 Mayıs 1836'dan 29 Aralık 1845'e kadar) ömrü olan bu cumhuriyet daha sonra Amerika Birleşik Devletleri'ne dahil edildi. Bununla birlikte, Ağustos 1837'de Amerika Birleşik Devletleri Teksas bakanı Memucan Hunt, Jr, ilk resmi ilhak önerisini Van Buren hükumetine yaptı (Amerika tarafından parlamentoyu engelleyerek Meksika'yı ele geçirmeye yönelik ilk girişimler 1819 yılına ve ayrılıkçıların bölgeye yerleştiği 1826 yıllarına dayanır).
1895 yılında Japonya, Çin'e haraç veren konumdaki Kore'ye resmi bağımsızlık verdi ve Japonya tarafından ilhak edilmesinin önünü açtı.
İngiltere, 1896 yılında Zanzibar'da bir devlet kurdu.

1.Dünya Savaşı ve kukla devletler

Polonya Krallığı (1916-1918) - İttifak Devletleri birlikleri 1915 yılında Rusya yönetimindeki Polonya Meclisini işgal etti ve 1916'da Alman İmparatorluğu ve Avusturya-Macaristan, işgal altındaki toprakları daha kolay sömürmek ve Polonyalıları Ruslara karşı daha kolay seferber edebilmek için bir Polonya Monarşisi kurdu. 1918'de devlet bağımsızlığa kavuştu ve yeni kurulan devlet, uluslararası tanınan İkinci Polonya Cumhuriyeti'nin omurgasını meydana getirdi.
Litvanya Krallığı (1918) - Rusya'nın yenilgisinden sonra Almanlar bir Litvanya krallığı kurdular. Ancak Almanya'nın yenilgisiyle beraber bağımsız bir cumhuriyete dönüştü.
Kurlandiya ve Semigalya Dükalığı (1918) - 1915 yılında Alman İmparatorluk kuvvetleri Rusya'nın Kurlandiya Valiliğini işgal etti ve Brest-Litovsk Antlaşmasıyla, doğu cephesindeki savaş sona erdi, bu nedenle bu bölgedeki etnik Baltık Almanları, Almanya krallığı himayesinde, Ober Ost'a bağlı bir Dükalık kurdu ve askeri bir yönetimden sivil bir yönetime geçti. Bu devlet Baltık Devleti Dükalığı ve Alman işgali altındaki Rus İmparatorluğu toprakları olan Livonia ve Estonya ile birleştirilerek Birleşmiş Baltık Dükalığı kuruldu.
Finlandiya Krallığı (1918) - Çarlık idaresinin sona ermesinden sonra Finlandiya'da kurulan kısa ömürlü bir monarşi.
Belarus Halk Cumhuriyeti - Alman işgali altındaki Belarus topraklarında kurulan kısa ömürlü devlet. 1918-1919 yılları arasında, Almanya'ya bağlı işbirlikçi hükumet olarak varlık gösterdi.
Güneybatı Kafkasya Geçici Ulusal Hükumeti ve Batı Trakya Geçici Hükumeti, Osmanlı İmparatorluğu'nun bu bölgelerde topraklarını kaybetmesinden sonra Trakya ve Kafkasya'daki Türk azınlıkların kurduğu geçici cumhuriyetlerdir. Her ikisi de, Osmanlı İstihbarat Teşkilatı olan Teşkilatı Mahsusa'nın eseriydi ve yapı olarak çok benziyorlardı.

Sovyetler Birliği'nin kukla devletleri

Ukrayna'da kurulan kukla devletler

Odessa Sovyet Cumhuriyeti (1917-1918)
Tavrida Sovyet Cumhuriyeti (1917-1918)
Donetsk-Krivoy Rog Sovyet Cumhuriyeti (1917-1918)
Ukrayna Sovyetler Birliği (1917-1918)
Kırım Sosyalist Sovyet Cumhuriyeti (1919)
Galiçya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti (1920)
Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti (1919-1941)

Belarus'ta kurulan kukla devletler

Beyaz Rusya Sosyalist Sovyet Cumhuriyeti (1919)
Litvanya-Belearus Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti (1919)
Beyaz Rusya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti (1920-1941)

Orta Avrupa'da kurulan kukla devletler

Slovak Sovyet Cumhuriyeti (1919)
Macar Sovyet Cumhuriyeti (1919)

Litvanya'da kurulan kukla devletler

Litvanya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti (1918-19) (1918-1919)
Litvanya-Belarus Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti (1919)

Letonya'da kurulan kukla devletler

Letonya Hükumet Konseyi (1917)
Letonya Sosyalist Sovyet Cumhuriyeti (1918-1920)

Estonya'da kurulan kukla devletler

Estonya Emekçiler Komünü (1918-1919)

Finlandiya'da kurulan kukla devletler

Finlandiya Sosyalist İşçi Cumhuriyeti (1918)

Güney Rusya'da kurulan kukla devletler

Karadeniz Sovyet Cumhuriyeti (1918)
Kuban Sovyet Cumhuriyeti (1918)
Kuban-Karadeniz Sovyet Cumhuriyeti (1918)
Stavropol Sovyet Cumhuriyeti (1918)
Terek Sovyet Cumhuriyeti (1918)
Kuzey Kafkas Sovyet Cumhuriyeti (1918)

Kafkasya ve Caspiy'de kurulan kukla devletler

Moğolistan Sovyet Cumhuriyeti (1919)
Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti (1920-1991)
İran Sosyalist Sovyet Cumhuriyeti (1920-1921)
Güney Kafkasya Sosyalist Federatif Sovyet Cumhuriyeti (1922-1936)
Ermeni Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti (1920-1991)
Gürcü Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti (1921-1991)
Sosyalist Abhazya Cumhuriyeti (1921-1931)

Türkistan'da kurulan kukla devletler

Buhara Sovyet Halk Cumhuriyeti (1920-1925)
Harezm Sovyet Halk Cumhuriyeti (1920-1925)

Rusya'nın Uzak Doğusunda kurulan kukla devletler

Doğu Rusya Varoşları (1920)
Uzak doğu Cumhuriyeti (1920-1922)
Tıva Halk Cumhuriyeti (1921-1944)

Sovyet Rusya'nın Gerçekleşmemiş Cumhuriyetleri

Moldova'da kurulamayan kukla devlet

Sürgündeki Besarabya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti (1919)

Polonya'da kurulamayan kukla devlet

Polrevkom (1920)

Japon İmparatorluğu'nun kukla devletleri

Japonya'nın imparatorluk döneminde ve özellikle Pasifik Savaşı sırasında (II. Dünya Savaşı'nın Pasifik cephesi olarak kabul edilir), Japon İmparatorluk rejimi bir dizi bağımlı devlet kurdu.

Sözde Egemen Devletler

Manchukuo (1932-1945), son Çin İmparatoru Puyi önderliğinde Mançurya'da kuruldu.
Mengjiang, Moğol Askeri Hükumeti, Ekim 1937'de Moğol Birleşik Özerk Hükumeti olarak değiştirildiğinde, İç Moğolistan'da 12 Mayıs 1936'da kurulmuştur. 1 Eylül 1939'da, Çin Hanedanı devletleri olan Güney Chahar Özerk Devleti ve Kuzey Shanxi Özerk Yönetimi; Moğol Özerk Devleti ile birleştirilerek yeni bir Mengjiang Birleşik Özerk Devleti kuruldu ve bu devletlerin hepsine De Wang başkanlık etti.
Doğu Hebei Özerk Konseyi - 1935-1938 yılları arasında kuzeydoğu Çin'de kurulan bir devlet.
Dadao Devleti (Şanghay 1937-1940) - Şanghay'da kurulan kısa ömürlü bir rejim.
Çin Cumhuriyeti Reform Devleti - İlk rejim Nanjing Savaşı'ndan sonra Nanjing'de kuruldu. Daha sonra Geçici Çin Hükumeti'ne dahil oldu.
Geçici Çin Devleti 14 Aralık 1937 - 30 Mart 1940 - 30 Mart 1940'da, Nanjing Milliyetçi Hükumeti'ne dahil edilmiştir.
Nanjing Milliyetçi Hükumeti (30 Mart 1940 - 1945) - Wang Jingwei önderliğinde Nanjing'de kuruldu.
Burma (Burma, 1942-1945) - Devlet Başkanı: Ba Maw.
İkinci Filipin Cumhuriyeti (1943-1945) - José P. Laurel başkanlığındaki devlet.
Geçici Bağımsız Hindistan Devleti (1943-1945), Japonya'nın Güneydoğu Asya topraklarında bulunan sürgündeki Hintliler ve askeri personelin sorumlusu Subhas Chandra Bose tarafından, Ekim 1943'te Singapur'da kuruldu. Devlet Hint bölgesinde meydana gelebilecek, olası Hint saldırılarına karşı önlem amaçlı kuruldu. Bağımsızlığın ilan edilmesinden sonraki Hint topraklarında, devlet Kohima (sonradan Japon-INA birliklerinin eline geçti), Manipur (sonradan Japon-INA ve 15.ordu birliklerinin eline geçti) ile Andaman ve Nikobar adalarını denetim altına aldı.
Vietnam İmparatorluğu (Mart-Ağustos 1945) - Fransa'dan bağımsızlığının ilan edilmesinden sonra, İmparator Bảo Đại'nin kurup başbakanlığa Tran Trong Kim'i atadığı rejim.
Kamboçya Krallığı (Kamboçya, Mart-Ağustos 1945) - Fransa'dan bağımsızlığının ilan edilmesinden donra, Kral Norodom Sihanouk'un kurup başbakanlığa Son Ngoc Thanh'ı atadığı rejim.
Laos Krallığı - Fransa'dan bağımsızlığının ilan edilmesinden donra, Kral Sisavang Vong'un kurduğu rejim.

Japonya'nın başarısız olduğu kukla devlet girişimleri

Japonya diğer bazı bağımlı devletleri kurma girişiminde bulunmuştur.

Geçici Priamurye Devleti, hiçbir zaman planlama aşamalarının ötesine geçmedi. Japonların yanı sıra, Almanlar bu devletin kurulmasını destekledi.
1945'te İkinci Dünya Savaşı'nın sona ermesiyle, Japonya, Hollanda Doğu Hint Adaları'na (Endonezya) bağımsızlık vermeyi planladı. Bu planlar, Japonlar 15 Ağustos 1945'te teslim olmasıyla beraber suya düştü.

Nazi Almanyası'nın ve İtalya'nın kukla devletleri

II. Dünya Savaşı sırasında Almanya ve İtalya'nın hakimiyeti altındaki Avrupa devletleri "kukla devletler" olarak tanımlandı. İşgal altındaki Avrupa'da resmi kontrol yöntemleri büyük farklılıklar gösteriyordu. Bu devletler çeşitli kategorilere ayrılır.

Almanya ve İtalya'nın beraber kurduğu kukla devletler

Macaristan Ulusal Birlik Devleti (1944-1945) - Ok Haçlı Parti (Arrow Cross Party) tarafından desteklenen, Nazi yanlısı başbakan Minister Ferenc Szálasi önderliğinde kurulan Alman kukla rejimiydi. Arrow Cross, Alman yanlısı, Yahudi karşıtı bir Faşist partiydi. Almanlar, Hitler'in başlattığı Panzerfaust Harekatıyla, Macaristan kral naibi Amiral Miklós Horthy'yi devirerek ev hapsinde tuttu ve yerine Szálasi getirildi. Horthy'e el çektirilip yerine Szálasi getirildi. Szálasi, Budapeşte düştükten ve Macaristan tamamen harap edildikten sonra bile savaşmaya devam etti.

Almanya ve İtalya altındaki mevcut devletler

İtalya'nın Himayesindeki Arnavutluk (1940-1943) ve Nazi Almanyası Himayesindeki Arnavutluk (1943-1944) - Arnavutluk Krallığı bir İtalyan himayesi ve kukla rejimi idi. İtalya 1939 yılında Arnavutluk'u işgal etti ve Kral Zog'un yönetimini sona erdirdi. Zog sürgün edildi ve İtalya Kralı III.Victor Emmanuel unvanları arasına Arnavutluk Kralı ibaresini ekledi. Kral Victor Emmanuel ve Arnavutluk Başbakanı ve Devlet Başkanı olan Shefqet Bej Verlaci, İtalyan hamiliğini yönetti. 3 Aralık 1941'de Başbakan ve Devlet Başkanı Shefqet Bej Verlaci yerine Mustafa Merlika Kruja getirildi. 1943'te İtalya savaştan çıkınca, Almanlar Arnavutluk'u işgal etti ve Nazi idaresi altında, sırasıyla İbrahim Bej Biçaku, Mehdi Bej Frashëri ve Rexhep Bej Mitrovica başbakanlığa getirildi.
Vichy Fransası (1942-1944) - Philippe Pétain'in Vichy Fransası rejimi, 1940'tan 1942'ye kadar, sınırlı bir özerkliğe sahipti ve Almanya'ya bağımlıydı. Vichy hükumeti, Fransa kolonilerinin çoğunu ve Fransa'nın boş bölgelerini kontrol etti ve uluslararası alanda tanındı. 1942'de, Vichy hükumeti tarafından yönetilen Fransa'yı Almanlar işgal etti ve hükumetin sahip olduğu uluslararası meşruluğun çoğunu sona erdiren yeni bir yönetim kurdu.
Monako (1943-1945) - 1943'te, İtalyan ordusu Monako'yu istila edip işgal etti ve faşist bir yönetim kurdu. Kısa süre sonra, Mussolini rejiminin İtalya'da çöküşünden sonra, Alman ordusu Monako'yu işgal etti ve Yahudi nüfusu sınır dışı edilmeye başlandı. Aralarında Nazi imha kampında hayatını kaybeden Ballet de l'Opera'nın kurucusu René Blum vardı.

Yeni devletler ulusal amaçları yansıtmak için kuruldu

Slovak Halk Partisi idaresindeki Slovak Cumhuriyeti (1939-1945) - Slovak Cumhuriyeti, Almanya'ya bağımlı bir devletti. Slovak Halk Partisi, Roma Katolik Kilisesine bağlı ruhban bir faşist, milliyetçi hareketti. Monsanor Jozef Tiso, sözde bağımsız Slovakya'nın Cumhurbaşkanı oldu.
Hırvatistan Bağımsız Devleti (1941-1945) - Hırvatistan Bağımsız Devleti (Nezavisna Država Hrvatska veya NDH) Alman ve İtalyan bir kukla rejimi idi. Kağıt üzerinde, Hırvatistan Bağımsız Devleti, Savoie Hanedanı Kral II.Tomislav (Spoleto Dükü Aimone) yönetimindeki bir krallıktı. Ancak, Kral II.Tomislav ve sözde bağımsız bir lider olan Ante Pavelić'in yönetim üzerinde herhangi bir gerçek yetkisi yoktu ve Roma ve Berlin'e itaat ettiler.

Almanya ve İtalya'nın kontrolü altındaki devletler

Yunanistan (1941-1944) - Georgios Tsolakoglou, Konstantinos Logothetopoulos ve Ioannis Rallis idaresindeki Helen Devleti, Mihver Devletleri'nin Yunanistan'ı işgal etmesiyle beraber kurulan, işbirlikçi bir kukla devletti. Almanya, İtalya ve Bulgaristan bu rejimler sırasında farklı zamanlarda Yunanistan'ın farklı bölümlerini işgal ettiler.
Ulusal Kurtuluş Hükumeti (1941-1944) - General Nadiç'in yönetimi ya da bazen Nedić'in Sırbistan'ı olarak bilinen hükumet, Sırbistan'daki Askeri Komuta Bölgesinde faaliyet gösteren bir Alman kukla devletiydi.
Lokot Cumhuriyeti, Rusya (1941-1943) - Konstantin Voskoboinik ve Bronislaw Kaminski yönetimindeki Lokot Cumhuriyeti, Nazi işgali altındaki Rusya'da tamamen Rus yönetimi altında yarı özerk bölgeydi. Cumhuriyet, Oryol ve Kursk idari birimlerinin (oblast) bazı bölgelerini kapsıyordu. Doğrudan Kaminski Tugayı ve Rus Kurtuluş Ordusu'na bağlıydı (Russkaya Osvoboditelnaya Narodnaya Armiya veya RONA).
Belarus Merkezi Konseyi (1943-1944) - Belarus Merkezi Konseyi (Biełaruskaja Centralnaja Rada), 1943-1944 yılları arasında kurulan sözde Beyaz Rusya devletiydi. Nazi Almanyası tarafından kurulan bir işbirlikçi hükumetti.
Quisling Norveç Ulusal Devleti (1942-1945) - Nazi Almanyası tarafından, Alman Krallığı Komiseri Josef Terboven komutasında işgal edilen Norveç'te kurulan Norveç Komiserliği. Norveçli Alman yanlısı faşist Vidkun Quisling, 9 Nisan 1940'daki Alman istilası sırasında Norveç hükumetine karşı bir darbe girişiminde bulunmuştu ancak 1 Şubat 1942'ye kadar Almanlar tarafından, bir yerel hükumette başkanlık görevine getirilmedi.
Hırvatistan Bağımsız Devleti (1941-1945) - Yugoslavya'nın istilasından sonra kurulan Bağımsız Hırvat Devleti, Hırvat faşist lider Ante Pavelić tarafından idare edildi. Hırvatistan ve Bosna-Hersek'in çoğu bölgesini, Sırbistan ve Slovenya'nın bir bölümünü kontrol etti.

İtalyan Sosyal Cumhuriyeti

İtalyan Sosyal Cumhuriyeti (1943-1945, Salò Cumhuriyeti olarak da bilinir) - General Pietro Badoglio ve Kral Victor Emmanuel III, İtalya'yı Mihver Devletleri'nden çıkardı ve hükumeti, müttefik devletler tarafından fethedilen güney İtalya'ya taşıdı. Buna karşılık, Almanlar kuzey İtalya'yı işgal etti ve İtalyan Sosyalist Cumhuriyeti'ni (Repubblica Sociale Italiana ya da RSI) kurup, İtalyan diktatör Benito Mussolini'yi "Devlet Başkanı" ve "Dış işleri Bakanı" olarak atadılar. İtalyan Sosyalist Cumhuriyeti hükumeti, bir takım bağımsız devlet imtiyazlarına sahip olmasına rağmen, hem ekonomik olarak hem de siyasi olarak Almanya'ya tamamen bağımlıydı.

2. Dünya Savaşı sırasında ve sonrasında kurulan kukla devletler

Sovyetler Birliği kukla devletleri

Tıva Halk Cumhuriyeti ya da Tannu Tuva (1921-1944) 1920'lerde Sovyetler Birliği'nin egemenliği altına girmek adına gerçekleştirilen, yerel ulusalcı devrimlerle beraber Çin'e karşı bağımsızlık kazandı. Tannu Tuva, 1944'de Sovyetler Birliği'ne katıldı.
Moğolistan Cumhuriyeti (1924-1992)
İkinci Doğu Türkistan Cumhuriyeti (1931-1949) - Doğu Türkistan Cumhuriyeti (ETR) olarak bilinen İkinci Doğu Türkistan Cumhuriyeti, kısa ömürlü Sovyet destekli bir ayrılıkçı cumhuriyetti ve günümüz Sincan Uygur Özerk olan Çin Halk Cumhuriyeti Bölgesinde 1940'larda varlık gösterdi.
Finlandiya Demokratik Cumhuriyeti (1939-1940) - Fin Demokratik Cumhuriyeti (Suomen Kansanvaltainen Tasavalta), Kış Savaşı sırasında Finlandiya'nın, Sovyetler Birliği tarafından işgal edilen bölgelerinde kurulan kısa ömürlü bir cumhuriyetti. Finlandiya Demokratik Cumhuriyeti "Terijoki Hükumeti" olarak da biliniyordu (Terijoen hallitus), çünkü Terijoki Sovyetler tarafından ilk ele geçirilen kentti.
Azerbaycan Milli Hükumeti (1940-1946) - İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra İran'ın, Azerbaycan topraklarında kurulan kısa ömürlü bir devlet.
Letonya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti (1940) - Haziran 1940'da Letonya Cumhuriyeti SSCB tarafından işgal edildi ve Temmuz ayında Sovyet iktidarı ilan edildi. Ağustos 1940'da Letonya yasa dışı olarak SSCB tarafından ilhak edildi.
Litvanya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti (1940) - Haziran 1940'da Litvanya Cumhuriyeti SSCB tarafından işgal edildi ve Temmuz ayında Sovyet iktidarı ilan edildi. Ağustos 1940'da Litvanya yasa dışı olarak SSCB tarafından ilhak edildi.
Estonya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti (1940) - Haziran 1940'da Estonya Cumhuriyeti SSCB tarafından işgal edildi ve Temmuz ayında Sovyet iktidarı ilan edildi. Ağustos 1940'da Estonya, SSCB tarafından yasa dışı olarak ilhak edildi.
Polonya Halk Cumhuriyeti (1945-1992) - Polonya Ulusal Kurtuluş Komitesi, Polonya Geçici Hükumeti ve Ulusal Birlik Geçici Hükumeti bünyesinde kurulan savaş dönemi hükumetleri.
Romanya Cumhuriyeti (1945-1992) - Başbakan Petru Groza yönetiminde savaş dönemi Ulusal Cephe (FND) yönetimi. Ulusal Cephe, Romen Komünist Partisi (PCR) önderliğinde idare edildi.
Çekoslovak Sosyalist Cumhuriyeti (1945-1992)
Bulgaristan Halk Cumhuriyeti (1945-1992) - Kimon Georgiev'in (Zveno) başkanlığında kurulan, savaş dönemi komünist yanlısı Ana Vatan Cephesi hükumeti.
Macar Halk Cumhuriyeti (1945-1992) - Başbakan Béla Miklós'un savaş dönemi hükumeti.
Mahabad Cumhuriyeti (22 Ocak 1946 - 15 Ocak 1947) Resmi olarak Kürdistan Cumhuriyeti olarak bilinen ve kuzeybatı İran'ın çeşitli eyaletlerinde ya da İran Kürdistanı olarak bilinen bölgede kurulan; İran sınırları içindeki özerk Kürt cumhuriyetiydi. İran Aralık ayında kontrolü tekrar ele geçirdi ve devlet liderleri Mart 1947'de Mahabad'da idam edildi.
Alman Demokratik Cumhuriyeti (1949-1990)
Afganistan Demokratik Cumhuriyeti (1978-1992)

İkinci Dünya Savaşı sırasında Doğu Cephesinde, Sovyet birlikleri Alman Ordusuna karşı galip geldi ve Sovyetler Birliği tüm Doğu Avrupa'daki komünist devletlerin kurulmasını destekledi. Özellikle Polonya, Romanya, Çekoslovakya, Bulgaristan, Macaristan ve Arnavutluk'taki Halk Cumhuriyetleri, Sovyetler Birliği tarafından yönetildi. Hepsi komünist yanlısı savaş dönemi devletleri olan tüm bu Halk Cumhuriyetleri II. Dünya Savaşı bitene kadar resmi olarak iktidarı ele geçiremedi.

Sovyet müttefik devletleri

Bazı devletler bir zamanlar Sovyetler Birliği ile yakın ilişkiler içindeydi, ancak kukla devletler olarak kabul edilmediler.

Arnavutluk Sosyalist Halk Cumhuriyeti (1945-1961)
Vietnam Sosyalist Cumhuriyeti (1945-1992)
Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti (1945-1992)
Küba Cumhuriyeti (1961-1992)
Yemen Demokratik Halk Cumhuriyeti (1967-1990)
Libya Sosyalist Halk Cemahiriyesi (1969-1992)
Kongo Cumhuriyeti (1970-1992)
Guyana Kooperatif Cumhuriyeti (1970-1992)
Etiyopya Demokratik Halk Cumhuriyeti (1974-1992)
Bangladeş Halk Cumhuriyeti (1975-1992)
Lao Demokratik Halk Cumhuriyeti (1975-1992)
Mozambik Halk Cumhuriyeti (1975-1992)
Angola Halk Cumhuriyeti (1975-1992)
Benin Halk Cumhuriyeti (1975-1992)
Kamboçya Halk Cumhuriyeti (1976-1992)

Birleşik Krallığın kukla devletleri

Mihver Devletlerinin petrol ihtiyacı ve Almanya'nın bu işi çözmek için petrol zengini Orta Doğu'ya doğru yöneliyor olmasından doğan endişe; Irak'ın Birleşik Krallık tarafından ve İran'ın da Birleşik Krallık ve Sovyetler Birliği tarafından işgal edilmesine neden oldu. Hem Irak hem de İran'daki Minver Devletler yanlısı hükumetler lav edildi ve yerlerine Müttefik Devletler taraftarı hükumetler getirildi.

Irak Krallığı (1941-1943) - Irak, Hindistan'a giden yol üzerindeki konumu nedeniyle Birleşik Krallık için önemliydi. Irak ayrıca stratejik petrol rezervlerine sahipti. Ancak, İngiltere'nin savaşın başlangıcındaki zayıflığı nedeniyle Irak, savaş öncesi İgiltere-Irak İttifakından uzak durdu. 1 Nisan 1941'de, Irak'taki Haşimi monarşisi tahttan indirildi ve Rashid Ali tarafından bir Alman yanlısı darbe yapıldı. Rashid Ali rejimi Mihver Devletleri ile görüşmelere başladı ve Vichy Fransası kontrolündeki Suriye üzerinden hızla Musul'a askeri yardımlar gönderildi. Almanlar, çift motorlu savaş uçakları filosu ve orta boy bombardıman uçakları filosu ile destek verdi. İtalyanlar iki katlı savaş uçakları filoları gönderdi. Nisan 1941 ortalarında, 10. Hint Piyade Bölüğünden bir tugay Basra'ya (Sabine Operasyonu) çıktı. 30 Nisan'da, RAF Habbaniya'daki İngiliz güçleri sayıca üstün bir Irak kuvveti tarafından kuşatıldı. 2 Mayıs'ta İngilizler Iraklılara karşı ön hava saldırısı başlattı ve İngiltere-Irak Savaşı başladı. Mayıs ayı sonuna kadar RAF Habbaniya kuşatması hızlandı, Felluce alındı, Bağdat İngiliz kuvvetleri tarafından kuşatıldı ve Alman yanlısı Rashid Ali hükumeti devrildi. Rashid Ali ve taraftarları ülkeden kaçtı. Haşimi Monarşisi (Kral II. Faysal ve Başbakan Nuri Said Paşa) tekrar başa getirildi.
Birleşik Krallık daha sonra Irak'ı 1942'de Mihver Devletlerine karşı savaş ilan etmeye zorladı. İngiliz Milletler Topluluğu birlikleri 26 Ekim 1947'ye kadar Irak'ta kaldı.
İran İmparatorluk Devleti (1941-1943) - İran'daki Alman işçilerinin varlığı, Birleşik Krallık ve Sovyetler Birliğinin İran'ın tarafsızlığını sorgulamasına neden oldu. Buna ek olarak, İran'ın coğrafi konumu Müttefikler için önemliydi. Böylece, Ağustos 1941'de Birleşik Krallık ve Sovyetler Birliği'nin İran'ı işgali başladı (Operation Countenance). Eylül 1941'de İran Şahı Rıza Pehlevi, tahtını terk etmek zorunda kaldı ve sürgüne gönderildi. Yerine oğlu Muhammed Rıza Pehlevi getirildi. Muhammed Rıza Pehlevi, Mihver güçlerine savaş açmaya meyilliydi. Ocak 1942'ye gelindiğinde, İngiltere ve Sovyetler Birliği, savaşın sona ermesinden altı ay sonra İran işgalini sona erdirdi.

Sömürgecilik ve Soğuk Savaş

Bazı durumlarda, sömürge kolonilerden çekilme süreci, koloni güçleri tarafından, sözde bağımsız fakat ekonomik ve politik açıdan dış güçler tarafından yönetilen, yeni koloni devletlerinin kurulmasıyla sonuçlanır. Yeni koloni devletleri (Neo-colonies), normal şartlarda kukla devletler olarak kabul edilmez.

Kongo Krizi

Belçika Kongosu'nun, 1960 yılında Kongo Cumhuriyeti (Léopoldville) olarak bağımsızlık kazanmasından sonra kurulan, kısa ömürlü Katanga Devleti (1960–1963), Belçika'nın çıkarlarına hizmet etti.

Soğuk Savaş sırasında Doğu Asya

1950-1953 Kore Savaşı sırasında, Güney Kore ve ABD Kuzey Kore'nin bir Sovyet kukla devleti olduğunu iddia etti. Aynı zamanda, Güney Kore, Kuzey Kore ve müttefikleri tarafından bir Amerikan kukla devleti olmakla suçlanıyordu. Buna ek olarak, 1951'de Uzak Doğu İlişkilerinden Sorumlu Devlet Sekreter Yardımcısı Dean Rusk, Çin Halk Cumhuriyeti için "Sovyetler Birliği'nin kukla devleti" olduğunu ima eden "Slav Mançukuo" tabirini kullandı. Tıpkı Japonya İmparatorluğu'nun bir kukla devleti olan Mançukuo gibi. Çin'deki komünist hareketin, Sovyetler Birliği'nden büyük ölçüde bağımsız olarak gelişmesine rağmen, bu olgu 1950'lerdeki Amerikan propagandalarında kullanıldı.

Birinci Çinhindi Savaşı'nda ( Fransa-Vietnam Savaşı) Viet Minh'in galibiyetiyle beraber, Cenevre Anlaşması şartlarına göre, Vietnam ulusal seçimler yapılıncaya kadar sadece iki yıl boyunca bölünecekti. Bununla birlikte, Amerikalılar Ngo Dinh Diem ile birlikte Ho Chi Minh ve Komünistlerin seçimi kazanacağından korkuyorlardı. Vietnam ve ABD, Cenevre Anlaşmasını, komünist Kuzey'de özgür ve ülke çapında adil bir demokratik seçim yapmanın imkansız olduğu gerekçesiyle imzalamamış ve daha sonra Vietnam bölünmesi BM gözlemcileri de bu durumu dile getirmiştir. Sonuç olarak, anlaşma şartlarının Güney Vietnam ve ABD için bağlayıcılığı yoktu. 1955'te ABD tarafından desteklenen Vietnam cumhurbaşkanı Ngo Dinh Diem, Vietnam'ın güney yarısında, Vietnam Cumhuriyeti'nin bağımsızlığını ilan etti. Diem, zamanla ülkesindeki ABD varlığından, Kuzey Vietnam ile olan çatışmayı tırmandırdığı gerekçesiyle rahatsız ve şikayetçi olmaya başladı. "Danışmanlar" olarak adlandırılan Amerikan askerleri ülkeye üşüşmeye devam ettikleri için; Diem'in şikayetleri arttı ve bazıları Diem'i geçimsiz bir işbirlikçi ve kendi dizginlerini elinde tutan bir kukla olarak adlandırmaya başladı. Amerika'ya aidiyetten ziyade sorumluluk yüklediği kanısına varılan Diem, 1963'te CIA ve John F. Kennedy'nin suç ortaklığıyla, suikastla öldürüldü.

Vietnam Savaşı sırasında, Güney Vietnam, Asya ve Batı'daki ABD ve diğer komünizm karşıtı devletlerle müttefikken, Kuzey Vietnam, Çin ve özellikle Sovyetler Birliği ile ve diğer sosyalist ve komünist uluslarla müttefikti.

Güney Afrika'nın Bantustanları

1970'ler ve 1980'ler boyunca, bazıları birçok alt bölgeye ayrılmış olan dört etnik Bantustan (bölge), Güney Afrika'dan ayrılmış ve sözde egemenlik tanınmıştı. Sözde bağımsız olan bu devletlerin ikisi (Ciskei ve Transkei) Xhosa halkı; biri Tswana halkı (Bophuthatswana) ve biri de Venda halkı (Venda Cumhuriyeti) için kurulmuştu.

Bu devletlerin temel amacı, Xhosa, Tswana ve Venda halklarını Güney Afrika vatandaşlığından çıkarmaktı (ve böylece demokratik haklarını ellerinden alabilecekleri bir zemin oluşturmak). Dört ülke de 1994 yılında Güney Afrika'ya yeniden dahil oldu.

Soğuk Savaş sonrası kukla devletler

Kuveyt Cumhuriyeti

Kuveyt Cumhuriyeti, Basra Körfezi'nde kurulan kısa ömürlü, Irak yanlısı bir devlettir ve yalnızca 1990'da üç hafta varlık gösterebilmiş ve sonrasında Irak'a dahil olmuştur.

Irak'ta Koalisyon Geçici Yönetimi

Koalisyon Geçici Yönetimi 2003 ve 2004 yılları arasında Irak'ta ABD liderliğindeki bir idare idi.

Kırım Cumhuriyeti

Kırım Cumhuriyeti, 2014'te Rusya'ya dahil edilmeden önce kurulan, kısa ömürlü, Rus yanlısı bir devlettir.

Günümüzde kukla devletler

Ermenistan

Dağlık Karabağ Cumhuriyeti, Ermenistan'ın fiili bir parçası olan idari birimdir. 2015 yılında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Dağlık Karabağ Cumhuriyeti ve yönetiminin, Ermenistan'a verdiği askeri, siyasi, mali ve diğer desteklerle varlığını sürdürdüğü ve bunun sonucunda Dağlık Karabağ ve etrafındaki bölgeler üzerinde etkili bir kontrol uyguladığı hükmüne varmıştır.

Rusya

Abhazya bazen Rusya'ya bağlı bir kukla devlet olarak düşünülür. Abhazya ekonomisi Rusya ile yoğun bir şekilde bütünleşmekte ve Rus rublesini para birimi olarak kullanmaktadır. Abhazya'nın devlet bütçesinin yaklaşık yarısı, Rusya'dan gelen yardımlarla finanse edilmektedir. Abhazların çoğunun Rus pasaportları mevcuttur. Rusya, Karadeniz kıyısında eski bir Sovyet askeri üssü olan Gudauta'daki merkeziyle, Abhazya'da 3.500 kişilik bir birliğe sahiptir. Abhazya Cumhuriyeti sınırları Rus sınır muhafızları tarafından korunur.
Güney Osetya bağımsızlığını ilan etti, ancak bağımsızlığını sürdürme yetisi yalnızca kendi topraklarında konuşlandırılan Rus askerlerine dayanıyor. Güney Osetya, ayrıldığı Rusya ile Gürcistan arasında kalan topraklarında denize kenarı olmadığı için, tüm ihracat ve ithalat ile hava ve kara yolu trafiğini sadece Rusya üzerinden yapabildiği için, ekonomik ve lojistik destek açısından Rusya'ya bağımlıdır. Güney Osetya eski Başbakanı Eduard Kokoity, Güney Osetya'nın Kuzey Osetya ile yeniden birleşerek Rusya Federasyonu'nun bir parçası haline gelmesini arzu ettiğini dile getirmişti.
Transdinyester Moldova Cumhuriyeti - Igor Smirnov tarafından kuruldu ve Vladimir Antyufeyev ve Alexander Lebed tarafından desteklendi.
Donetsk Halk Cumhuriyeti - Alexander Borodai ve Igor Girkin tafaından kuruldu.