Kargo

Kargo nedir?

Ekonomide kargo ya da navlun, gemi, tekne ya da uçak ile taşınan (genellikle ticari kazanç için) mallar ya da ürünlerdir. Ancak bu terim artık tren, kamyonet, kamyon ya da konteyner ile taşınanlar da dahil olmak üzere her türlü yükü kapsayacak şekilde genişletilmiştir. Kargo terimi, aynı zamanda soğuk zincirdeki mallar için de kullanılır. Çünkü bozulabilir stok, soğuk hava deposunda veya benzeri diğer iklim kontrollü bir tesiste tutulduğu zaman bile her zaman nihai bir son kullanıma doğru transit halindedir.

İçerdiği malların birim yüklemesini kolaylaştırmak için yeniden kullanılabilir taşıyıcılar olarak tasarlanan çok modlu konteyner üniteleri, özellikle nakliye hatları ve lojistik operatörleri yoluyla kargo olarak da adlandırılır. Benzer şekilde, uçak ULD kutuları da içerdiği eşyaların ilişkili ambalaj listesiyle birlikte kargo olarak belgelendirilir. Boş konteynerler sevk edilirken her bir ünite bir kargo olarak belgelendirilir ve mallar içine yüklendiğinde, içerikler konteyner haline getirilmiş kargo olarak adlandırılır.

Nakliye türleri

Denizyolu taşımacılığı

Liman terminalleri çok çeşitli deniz taşımacılığına sahiptir.

• Otomobiller birçok limanda yüklenir ve genellikle bu iş için özel olarak yapılmış Ro-Ro gemilerinde taşınır.
  
• Dökme yük kargosu, tipik olarak paletler üzerine istiflenmiş malzemedir ve yük rampası üzerindeki veya geminin kendi üzerindeki vinçler vasıtasıyla gemi ambarına kaldırılır. Konteyner taşımacılığı arttıkça dökme yük kargosunun hacmi çarpıcı bir şekilde düştü. Konteynerlerdeki dökme yük ve navlunu korumanın bir yolu, istif tahtası ve saman torbaları kullanmaktır.
• Tuz, yağ, iç yağı ve hurda metal gibi dökme yük kargosu, genellikle paletlerde veya konteynerlerde olmayan emtia olarak tanımlanır. Bu kargo türü, ağır yük kargosu ve proje kargosu şeklindeki tek tek parçalar gibi ele alınmaz. Örneğin, alüminyum oksit, tahıl, alçı taşı, kütükler ve odun talaşı dökme yüklerdir.
• Neo (yeni) dökme yük, sayılmayan dökme yüklerin aksine, yüklenirken ve boşaltılırken sayılan birimleri kapsar ancak bu birimler konteynere yüklenmezler.
• Konteynerler, dünya çapında birçok limanda en büyük ve en hızlı büyüyen kargo kategorisidir. Konteynerli kargo, otomobil parçaları, makine ve imalat bileşenleri ile ayakkabı ve oyuncaklardan dondurulmuş et ve deniz ürünlerine kadar her şeyi içerir.
• Proje yükü ve ağır yük kargosu, imalat ekipmanları, klima, fabrika bileşenleri, jeneratörler, rüzgar türbinleri, askeri teçhizat ve bir kabın içine sığamayacak kadar büyük veya çok ağır olan neredeyse tüm diğer büyük boy veya aşırı ağır yükleri içerir.

Havayolu taşımacılığı

Hava taşımacılığı olarak bilinen hava kargosu, firmalar tarafından yükleyicilerden toplanmakta ve müşterilere teslim edilmektedir. Uçaklar ilk kez 1911 yılında postaları kargo olarak taşımak için kullanıldı. Sonunda üreticiler diğer yük türleri için de uçak tasarlamaya başladı.

Boeing 747 ve daha büyük bir An-124 gibi kargo taşımacılığı için uygun birçok ticari uçak bulunmaktadır. Bunlar, kasıtlı olarak bir kargo uçağına kolayca dönüştürülebilecek şekilde inşa edilmiştir. Bu büyük uçaklar, ünite yük cihazları [unit load devices (ULD'ler) olarak bilinen, konteynerli kargo gemilerine çok benzeyen hızlı yükleme konteynerleri kullanmaktadır. ULD'ler uçağın ön bölümünde bulunur.

Çoğu ülke, lojistik ihtiyaçlar için C-17 Globemaster III gibi çok sayıda askeri kargo uçağına sahiptir ve bu uçakları kullanmaktadır.

Saab 340A gibi bir kargo uçağına dönüştürülen popüler ticari uçaklar, kısa/orta mesafeli operasyonlarda yüksek kazanç ve gelir elde etmek üzere tasarlanmıştır.

Demiryolu taşımacılığı

Trenler, nakliye limanlarından gelen çok sayıda konteynerleri taşıyabilir. Trenler aynı zamanda su, çimento, tahıl, çelik, odun ve kömürün taşınması için de kullanılır. Çok miktarda taşıyabildikleri için ve de genellikle hedefe giden doğrudan bir rotaya sahip oldukları için kullanılırlar. Doğru koşullar altında, demir yolu ile yük taşımacılığı, özellikle toplu veya uzun mesafelerde taşınırken, kara yolu ile taşımacılıktan daha ekonomik ve enerji verimlidir.

Demir yolu taşımacılığının temel dezavantajı, esnekliğinin olmamasıdır. Bu nedenle demir yolu, yük taşımacılığının çoğunu kara yolu taşımacılığına kaptırdı. Demir yolu taşımacılığı, genellikle bir ulaşım modundan diğerine aktarılacağı için aktarma maliyetlerine tabidir. Konteynerle taşımacılık gibi uygulamalar bu masrafları en aza indirmeyi hedeflemektedir. Demir yoluna yapılan özel toplu taşıma tesisleri ile, çimento veya tahıl gibi  dökme yükler bir noktadan bir noktaya nakledilirken demir yolu taşımacılık modu en uygun ve tercih edilen seçenek olarak kalır.

Birçok hükümet şu anda nakliye firmalarını, çevresel faydaları nedeniyle trenleri daha sık kullanmaya teşvik etmeye çalışmaktadır.

Karayolu taşımacılığı

Parcelforce, FedEx ve R+L Carriers gibi birçok firma, her türlü kargoyu karayoluyla taşımaktadır. Mektuplardan, evlere ve kargo konteynerlerine kadar her şeyin teslimatını yapan bu firmalar, hızlıdırlar ve bazen teslimatı aynı gün yapmaktadırlar.

Kara yolu kargosuna iyi bir örnek, süpermarketler raflarını mallarla doldurmak üzere günlük teslimatlar talep ettiği için, gıdadır. Perakendeciler ve her türlü imalatçı, ister tam boyutlu yarı kamyonlar isterse daha küçük teslimat kamyonetleri olsun, teslimat kamyonlarına güvenirler. Bu daha küçük kara yolu taşımacılığı şirketleri, ürünlerini sevk etmek için en iyi güzergâh ve fiyatlar için sürekli çaba gösterirler. Gerçekten de, küçük işletmeler tarafından taşınan ticari yük seviyesi sağlıklı bir ekonomik kalkınmanın iyi bir barometresidir. Çünkü paket ve postaları taşıyan kuryeler de dahil olmak üzere kelimenin tam anlamıyla her şeyi taşıyan ve nakleden bu tür araçlardır. Çevrenizde kargo taşımak için kullanılan araçların farklı tür ve ağırlıkta olanlarını görebilirsiniz.

Kargo türleri

Yük, genellikle nakliye edilmeden önce çeşitli gönderi kategorilerinde düzenlenir. Bir öğenin kategorisi aşağıdakiler tarafından belirlenir:

• Taşınan ürünün türü. Örneğin, su ısıtıcısı 'ev eşyaları' kategorisine uyabilir.
  
• Hem madde boyutu hem de miktar bakımından ne kadar büyük bir gönderi olduğu.
• Teslim edilecek maddenin ne kadar süreyle transit geçeceği.

Gönderiler genellikle ev eşyaları, ekspres kargo, paket ve yük gönderileri olarak kategorize edilir:

• Ev eşyaları, mobilya, sanatsal eşyalar ve benzeri eşyaları içerir.
  
• Zarflar gibi çok küçük ölçekli iş veya kişisel eşyalar, bir gecelik ekspres posta olarak kabul edilir ve mektup gönderilerini ifade eder. Bu gönderiler nadiren birkaç kilogram veya librenin üstünde olup, neredeyse her zaman taşıyıcının kendi ambalajında ​​dolaşmaktadır. Hızlı gönderiler neredeyse her zaman belli bir mesafeyi havayolu ile katetmektedir. Bir zarf, bir gecede ABD'de kıyı şeridinden kıyı şeridine geçebilir veya gönderen tarafından seçilen hizmet seçeneklerine ve fiyatlarına bağlı olarak bu birkaç gün sürebilir.
• Küçük kutular gibi daha büyük ürünler parseller veya yer gönderileri olarak kabul edilir. Bu gönderiler nadiren 50 kg'dan (110 libre) fazla olup, tek bir parçanın ağırlığı 70 kg'dan (154 libre) fazla değildir. Parsel gönderiler her zaman kutunun içinde, bazen göndericinin ambalajında ​​ve bazen de taşıyıcı tarafından sağlanan ambalajlarda bulunur. Servis seviyeleri yine değişkendir fakat çoğu yerden sevkıyat günde 800 ila 1.100 kilometre (497 ila 684 mil) arasında değişecektir. Paketin çıktığı yere bağlı olarak, yaklaşık dört gün içinde Amerika Birleşik Devletleri'nde bir kıyıdan diğerine gidebilir. Parsel gönderileri nadiren havayoluyla dolaşır ve genellikle kara yolu ve demir yolu ile hareket eder. Parseller, iş dünyasından tüketiciye (B2C) gönderilerin çoğunu temsil eder.
• HHG'nin ötesinde, ekspres ve parsel gönderileri hareketi, nakliye sevkıyatları olarak adlandırılır.

Kolili paletli parsiyel yük taşıma

Yük gönderilerinin çoğunluğunu ve işyerinden işyerine (B2B) gönderilerin çoğunluğunu temsil eden kamyon yükünden (LTL) daha az kargo, yük sevkıyatının ilk kategorisidir. LTL gönderilerine sıklıkla motorlu yük de denir ve söz konusu taşıyıcılara motorlu taşıyıcılar denmektedir.

LTL gönderileri, 50 ila 7.000 kg aralığında olup, çoğunlukla 2,5 ila 8,5 m arasında değişmektedir. LTL yükünün ortalama tek parçası 600 kg'dır ve standart palet boyutundadır. Uzun yük ve/veya büyük yük, aşırı uzunluk ve kübik kapasite sürşarjlarına (yeni fiyat basma) tabidir.

LTL'de kullanılan römorklar 8,53 ila 16,15 m arasında değişebilir. Şehir teslimatları için standart olarak genellikle 4,63 m'dir. Sıkı ve yerleşim ortamlarında en çok 8,53 m römork kullanılır.

Gönderiler genellikle paletlenir, karışık yük ortamı için gerilerek (daraltılır) sarılır ve paketlenir. LTL nakliyecileri, ekspres veya parselden farklı olarak kendi ambalajlarını sağlamalıdır. Taşıyıcılar herhangi bir paketleme malzemesi veya yardım sağlamazlar. Bununla birlikte, koşullar kasalamayı ya da başka sağlam bir paketlemeyi gerektirebilir.

Hava kargo

Hava kargosu gönderileri, boyut ve ambalajlama gereksinimleri açısından LTL sevkıyatlarına çok benzer. Bununla birlikte, hava kargosu gönderilerinin saatte 800 km'den daha hızlı hareket etmesi gerekmektedir. Havayolu gönderileri doğrudan taşıyıcılarla, aracılar vasıtasıyla veya internet üzerinden pazar hizmetleri ile rezerve edilebilir. Gönderiler standart LTL'den daha hızlı hareket ederken, hava kargosu gönderileri daima havayoluyla hareket etmezler.

Kamyon yükü taşımacılığı

Birleşik Devletler'de yaklaşık 7.000 kg'dan daha büyük gönderiler genellikle kamyon yükü (TL) olarak sınıflandırılır. Bunun nedeni, büyük bir gönderinin daha küçük bir LTL römorkunda yer paylaşımı yapması yerine tek bir daha büyük römorkun özel kullanımını sağlamak için daha verimli ve ekonomik olmasıdır.

Federal Köprü Brüt Ağırlık Formülüne göre, yüklü bir kamyonun (traktör ve römork, 5 akslı teçhizat) toplam ağırlığı ABD'de 36.287 kg'yi aşamaz. Sıradan koşullarda, uzun mesafeli ekipmanların ağırlığı yaklaşık 15.000 kg olacak ve yaklaşık 20.000 kg nakliye kapasitesi bırakılacaktır. Benzer şekilde bir yük normal olarak 14.63 m veya 16.15 m uzunluğunda, 2,6 m genişliğinde, 2.7 m yüksekliğinde ve her yerden  4,11 m yükseklikte olan römorkta bulunan alanla sınırlıdır.

Ekspres, parsel ve LTL gönderileri her zaman tek bir ekipmandaki diğer gönderilerle karıştırılır ve nakliye sırasında genellikle birden çok ekipman arasında yeniden yüklenir. Ancak TL gönderiler genellikle bir römorktaki tek gönderi olarak dolaşır. Aslında, TL gönderiler genellikle teslim alındığı gibi aynı römorkla teslim edilir.

Kargo ücretleri

Çoğu zaman, bir LTL göndericisi doğrudan bir nakliye şirketi ile sözleşme yapmak yerine, bir nakliye komisyoncusundan (broker) veya internetten faydalanarak veya başka aracı kullanarak tasarruf sağlayabilir. Komisyoncular pazarda alışveriş yapabilir ve daha küçük göndericilerin doğrudan elde edebildiklerinden daha düşük oranları elde edebilirler. LTL pazarında, genellikle küçük bir nakliyeciye taşıyıcı tarafından %5 ila %30 oranlarında indirim sunulan yerlerde, aracılar %50 ila %80 indirim almaktadır. Aracılar, DOT tarafından lisanslanır ve sigorta belgesi sunma şartları vardır.

Kamyon yükü (TL) taşıyıcıları genellikle kilometre veya mil başına bir ücret tahsil etmektedir. Oran, mesafeye, teslimatın coğrafi konumuna, sevkıyatı yapılan ürüne, gerekli ekipman türüne ve gerekli servis süresine bağlı olarak değişir. TL gönderiler genellikle yukarıdaki LTL gönderileri için açıklananlara benzer çok çeşitli ek ücret alırlar. TL pazarında, LTL pazarına göre binlerce küçük taşıyıcı var. Bu nedenle, taşıma aracılarının veya komisyoncuların kullanımı son derece yaygındır.

Bir diğer maliyet tasarrufu yöntemi, taşıyıcının terminallerinde alımları veya teslimatları kolaylaştırmaktır. Bunu yaparak, göndericiler, normal olarak  konuttan teslim alma/teslim etme veya bildirimler/randevular için ücretlendirilebilecek herhangi bir eklenti ücretinden kaçınırlar. Taşıyıcılar veya aracılar, çıkış yeri ve/veya varış yeri için en yakın nakliye terminalinin adresini ve telefon numarasını göndericilere sağlayabilirler.

Nakliye uzmanları, birçok taşıyıcı, komisyoncu ve internet pazarı alanından örnekleme oranları sunarak hizmet ve maliyetlerini optimize eder. Farklı sağlayıcılardan oranlar elde ederken, göndericiler teklif edilen fiyatlamada geniş bir yelpazede yer bulabilir. Birleşik Devletler'de bir gönderici bir komisyoncu, bir nakliye şirketi veya başka bir nakliye aracısı kullanıyorsa, göndericinin, taşıyıcının Federal İşletme Yetkisinin bir kopyasını alması sıktır. Federal Hukuk tarafından, Federal Kara yolu İdaresi tarafından lisanslanması için navlun komisyoncuları ve aracıları da talep edilmektedir. Deneyimli göndericiler lisanssız komisyonculardan ve nakliye şirketlerinden kaçınırlar. Çünkü komisyoncular bir Federal İşletme Lisansı almadan yasaların dışında çalışıyorlarsa, bir sorun olması durumunda göndericinin hiçbir koruması yoktur. Ayrıca, göndericiler normalde komisyoncunun sigorta belgesinin bir kopyasını ve sevkıyat için geçerli herhangi bir özel sigortayı istemektedir.

Kargoda güvenlik

Hükümetler, bir ülkeye güvenlik riskleri getirebileceği için kargo sevkıyatıyla çok ilgilidir. Bu nedenle birçok hükümet, bir gümrük ajansı tarafından yönetilen, terörizm ve diğer suçların riskini en aza indirgemek için kargo işlemlerine ilişkin uygulanan kurallar ve yönetmelikler çıkardı. Hükümetler özellikle bir ülkenin sınırları içerisine giren kargoyla ilgilenmektedir.

Birleşik Devletler kargoyu güvenceye almada liderlerden biri olmuştur. Kargo, ulusal güvenlik için bir endişe olarak görülmektedir. 11 Eylül terörist saldırılarından sonra, bu büyük miktarda kargonun güvenliği her yıl ABD limanlarına 6 milyondan fazla konteyner gemisinin girmesi üzerinden vurgulandı. Bu tehdide karşı en son verilen ABD Hükümeti cevabı CSI ( Container Security Initiative): Konteyner Güvenliği Girişimi'dir. CSI, dünyanın dört bir yanından Birleşik Devletler'e gönderilen konteynerli kargonun güvenliğini artırmaya yardımcı olmak için tasarlanmış bir programdır. Avrupa'da, AB tarafından finanse edilen bir dizi projenin devam ettiği bu konu üzerinde yoğunlaşmıştır.

Kargoda yük sabitleme

Çeşitli nakliye modlarında yükün dengelenmesi ve emniyet altına alınması için birçok farklı yol ve malzeme bulunmaktadır. Çelik bağlama ve plastik/ahşap tıkama ve destekleme gibi klasik yük emniyet yöntemleri ve malzemeleri yıllarca kullanılmıştır ve halen yaygın olarak kullanılmaktadır. Halihazırdaki yük sabitleme yöntemleri,  polyester çemberleme ve bağlama, sentetik cırt bantlar ve hava yastığı veya şişirilebilir yastık olarak da bilinen hava boşaltma torbaları gibi çeşitli başka seçenekleri sunmaktadır.