Hristiyan

Hristiyan, Hristiyanlığı izleyen ve ona bağlı olan kişidir. Hristiyanlık Hz. İsa'nın hayatına ve öğretilerine dayanan tek tanrılı İbrahimi bir dindir. Hristiyan Yunanca bir kelime olan Christos'tan türemiştir. 

Hristiyanlığın bazen çelişen çeşitli yorumları olsa da, İsa'nın benzersiz bir öneme sahip olduğu düşüncesinde birleşirler. "Hristiyan" terimi, Hristiyanlık ile ilişkili bütün her şeyi tanımlamak için bir sıfat olarak  ya da "her şey muhteşem ve iyi tıpkı İsa gibi" atasözü anlamında kullanılır.

2011 Pew Araştırma Merkezi anketine göre 1910'da dünyada yaklaşık 600 milyon Hristiyan vardı ve bu sayı 2010 yılında artış göstererek  2.2 milyar oldu. 2050 yılında Hristiyan nüfusun 3 milyonu aşması bekleniyor. 2012 Pew Araştırma Merkezinin araştırmasına göre Hristiyanlığa doğru eğilimler devam ederse 2050'de dünyanın en büyük dini olacak.

Bugün tüm Hristiyanların %37'si Amerika'da, %26'sı Avrupa'da, %24'ü Sahraaltı Afrika'da, %13'ü Asya ve Pasifikte,%1'i Orta Doğu ve Kuzey Afrika'da yaşıyor. Dünyadaki Hristiyanların yarısını Katolikler, %37'sini Protestanlar, %12'sini ise Ortodoks toplulukları oluşturuyor. Geri kalan Hristiyan grupları kalan yüzdelik dilimi oluşturuyor.158 ülkede ve bölgede nüfusun çoğunluğunu Hristiyanlar oluşturuyor. 200 milyon Hristiyan ise azınlık olarak hayatını devam ettiriyor.

Hristiyan kelimesinin kökeni

Yunanca Mesih'in takipçisi anlamına gelen "hristiyan" kelimesi kutsal olanı ifade eden "christos" kelimesinden gelir. Yunan Septuagint (Tevratın bilinen en eski yunanca tercümesi)'te "christos" İbraniceyi tercüme etmek için kullanıldı ve kutsal olan anlamına geliyordu. Diğer Avrupa dillerinde Hristiyanlığı ifade eden kelimeler de Yunancadır ( Fransızca Chrétien - İspanyolca cristiano gibi).

Hristiyan kelimesinin ilk kullanımı

Barnabas Antakya'ya Paul'u getirip öğrencilere bir yıl eğitim verdikten sonra, terimin ilk kaydedilen kullanımı Yeni Ahit'te "Elçilerin İşleri 11:26"da bulunmaktadır. Metinde şöyle deniyor : "... Antakya'daki öğrencilere ilk Hristiyanlar deniliyordu." Terimin ikinci kullanımı "Elçilerin İşleri 26:28"de geçmekte. Burada 2. Herod Agrippa Havari Pavlus'a cevaben "Beni neredeyse Hristiyan olmaya ikna ettiniz" dedi. Dönemin üçüncü ve son göndermesi Yeni Ahit "1.Petrus 4:16"da "İman edenlere hitaben: Bir kimse Hristiyan kelimesinden utanmasın ya da acı çekmesin izin verin bu isim tanrıyı yüceltsin" şeklindedir.

Kenneth Samuel Wuest üç orjinal yeni ahit ayetinin tümünün Roma İmparatorunu tanımayan İsa'nın takipçilerine atıfta bulunmak için Hristiyan teriminde aldanıcı bir unsur bulunduğunu kabul etti. Birisi onlara Hristiyan ismini verdi. Antakya şehri o dönemde takma isimler konusunda bir üne sahipti. Bununla birlikte 2.Peter'in bu dönemde açıkça desteklenmesi Hz. İsa'nın tercih edilmesini sağladı ve Hristiyan terimi 1.Peter Ignetius ve Polycarp'tan kilise başkanlarının standart ifadesi haline geldi.

Hristiyan olmayan edebiyattaki en erken dönemler arasında Hristiyan kabilesi, Tracy ile yazışmalarda küçükleri Pliny ve birinci yüzyıl sonlarına doğru yazan Taciturdur. Tarihte kaba ir isimle yaygın olarak Hristiyanlar diye adlandırılan Hristiyanları İmparator Neron'un Romayı Ateşe vermesindeki günah keçisi olarak tanımlar.

Nasıralılar

Yeni Ahitte bulunan ve Hristiyanlar için kullanılan bir başka isim de "Nasıralı"dır. MS 331 civarında Eusebius İsa'nın Nasar adı altında bir Nasıralı olarak adlandırıldığını kaydederken daha önceki yüzyıllarda da Hristiyanlara Nasıralılar deniyordu. Nasıralının İbranice karşılığı "Notzrim" Babil Talmud'da Hristiyanlar için halen kullanılan modern bir terimdir.

Hristiyan kelimesinin anlamı

Hristiyan kime denir ?

Dünyada kendilerini Hristiyan olarak adlandıranlar arasında  birçok inanç ve uygulama bulunmaktadır. Mezhepler Hristiyanlığın ortak bir tanımında hemfikir değildir. Örneğin, Timothy Beal, Birleşik Devletler'de Hristiyan olarak tanımlananlar arasında inançların farklılığını şöyle dile getirmektedir:

Her ne kadar bunların hepsinin tarihsel kökenleri Hristiyan dini ve geleneğine dayansa da çoğu kendini Hristiyan olarak görse de birçoğu diğer mezhepteki insanları Hristiyan olarak tanımlamaz. Örneğin, çoğu tutucu ve vaftizciler (Hristiyan Fundamentalism) Mormon Kilisesini veya Hristiyan Bilimini Hristiyan olarak kabul etmez. Aslında, kendini Hristiyan olarak tanımlayan Amerikalıların neredeyse yüzde 77'si, herhangi bir toplu birlikten uzakta olan çeşitli Hristiyan dallarını oluştururlar.

Linda Woodhead "Her neyi kabul etseler de en azından İsa'nın sonsuz önemi konusunda hemfikirler" diyerek Hristiyanlar için ortak inanç dizisi sunmaya çalışır. Felsefe düşünürü Michael Martin'in Hristiyanlığa karşı olgu kitabında tanrı inancını içeren bir dizi oluşturmak için Hristiyan Tarihinin 3 temel inancını değerlendirdi. Bunlar : İsa'nın Tarihselliği, İsa'nın vücut buluşu, İsa aracılığıyla kurtuluş ve etik bir rol model olarak İsa şeklindedir.

İbranice terimler

İsa Mesih tanımlanması Yahudilik tarafından kabul edilmemektedir. İbranice olarak bir Hristiyan için terim נוּצְרי (Notzri- "Nazarene"), bugün İsa'nın kuzey İsrail'de Nasıra'nın Galile köyünden geldiği gerçeğinden kaynaklanan Talmudik bir terimdir. Mesih Yahudiliği taraftarları çağdaş İbranice olarak Yehudim Meshihi'im- "Mesih Yahudileri" olarak anılır.

Arapça terimler

Arapça konuşulan kültürlerde, Hristiyanlar için yaygın olarak iki kelime kullanılır: Nasrani (نصراني), çoğul Nasara (نصارى) genellikle Süryani (Aramice) aracılığıyla Nasıra'dan türetildiği anlaşılmaktadır; Masīḥī (مسيحي), Mesih'in takipçileri demektir. Nasara terimi , Temmuz 2014'te Musul'un Irak ve Şam İslam Devletinin eline geçmesinden sonra popülarite kazanmıştır.

Eğer bir ayrım yapmak gerekirse, Nasrani Hristiyan kültüründen olan insanlara, Masihi ise İsa'ya iman edenler anlamına gelir. Bazı ülkelerde Nasrani, genel olarak Müslüman olmayan Batılılar için kullanılır. 

Bazen Hristiyanlar için özellikle politik bir bağlamda kullanılan bir başka Arapça kelime Salibi Haçlılar anlamına gelmekte ve negatif bir çağrışım içermektedir. Bununla birlikte Salibi modern bir terimdir; Tarihsel olarak Müslüman yazarlar, Avrupa Hristiyan Haçlılarını "Arapça Al-Faranj veya Alfranj (Firestone)" ve Firinjiha "(Filistin) olarak tanımladılar". Bu sözler Frenklerden gelmektedir ve Ali İbnal-Athir tarafından yazılan Al-Kamil fi al Tarikh eserinde görülmektedir .

Asya terimleri

En yaygın Farsça sözcük Arapça Masīhī'dir (مسیحی). Diğer bir deyişle, "Nazarene" Süryanice'de Nasrānī (نصرانی) ve Orta Farsça Tarsāg'da "korku, saygı" anlamına gelen tars'tan türetilen "Hristiyan" anlamındadır.

Süryanice terim olan Nasraniyi (Nazarene)  Hindistan'ın Kerala kentindeki Aziz Thomas tarafından Hristiyanlara bağlanmıştır. Hint alt kıtasında, Hristiyanlar kendilerine Isaai derler (Hintçe: ईसाई, Urduca: عیسائی) ve kendilerin ifade ettikleri bu kelime ile diğer din adamları tarafından da bilinirler. Bu Mesih ile ilişkilidir ve kelimenin tam anlamıyla 'İsa'nın takipçileri' anlamına gelir.

Geçmişte, Malezyalılar Portekizce Serani'yi Arapça Nasrani'den türetti, ancak bu terim şimdi Malezya'da yaşayan etnik bir grubun Avrupalı yerleşimcilerin soyundan gelenleri ifade eder.

Çince olarak kelimenin tam anlamı "Mesih takipçisi" dir (pinyin: jīdū tú). Şu anda Mandarin Çincesinde Jīdū olarak telaffuz edilen iki karakter, aslen Kantoncadan Latince olarak "Christus" un temsilciliği olan Jīdū (基督) olarak telaffuz edildi. Vietnam'da aynı iki karakter Cơ đốc olarak okunuyor ve "Hristiyanlığın takipçisi" anlamına gelen Cơ đốc giáo'dur.

Japonya'da, Kirishitan terimi, Portekizce cristão'dan gelen Edo dönemi belgelerinde 吉利 支丹, 切 支丹, ve modern Japon tarihlerinde "キ リ シ タ ン" olarak yazılmış ve dini Tokugawamutlak iradesi tarafından yasaklanmadan önce 16. ve 17. yüzyıllarda Roma Katoliklerine atıfta bulunmuştur. Günümüzde, Hristiyanlara Standart Japonca'da "キ リスト 教徒", "Kirisuto-kyōto" ya da İngilizce'den türetilen "Hristiyanlık kurisuchan" terimleri kullanılıyor.

Korecede Hâlâ Hristiyan için "Kiddok-kyo-do" kelimesini kullanıyor, ancak Hristyanlığın Yunanca biçimi olan Christ şu anda Mesih'e atıfta bulunulan eski Çin-Korece Kidok'u değiştirdi.

Rusça terimleri

Modern Doğu Avrupa ve Orta Avrasya bölgesi (Rusya, Ukrayna ve eski Sovyet Bloğunun diğer ülkeleri) kendi topraklarında Hristiyanlık ve Hristiyan cemaatlerin tarihine sahiptir. Antik zamanlarda, İsa'nın doğumundan sonraki ilk yüzyıllarda bu bölge İskit bölgesi olarak adlandırılıyordu ve İskitlerin coğrafi bölgesinde Hristiyanlar yaşıyorlardı. Daha sonra bu bölgede ilk devletlerin resmen Hristiyanlığı kabul ettiklerini görüldü. Başlangıçta Ermenistan (MS 301) ve Gürcistan (MS 337), daha sonra Bulgaristan (MS 864) ve Büyük Rus Prensliği (MS 988).

Bazı bölgelerdeki insanlar kendilerini Hristiyanlar (Rus: христиане, крестьяне) ve Ruslar (Rusça: русские) olarak ilan etti. Her iki terim de güçlü Hristiyan çağrışımları içeriyordu. "Крестиане" (khrest'yanye) terimi zamanla "Hristiyanlığın ilk inananları" (bölgenin nüfusunun ana kısmı) anlamına gelen "христиане" terimini elde etmesi de ilginçtir. Khristianye ( крестьяне) dini anlamını korudu ve "русские" (russkiye) terimi, bölgenin tarihini ve gelişimini kuvvetle etkileyen ortak Hristiyan inancına ve diline dayanan heterojen Rus ulusunun temsilcileri anlamına geldi. Bölgede ilk zamanlardan itibaren "Pravoslav inancı" (Rusça: православная вера - Ortodoks inanç) veya "Rus inancı" (Rusça: русская вера) terimi neredeyse orijinal "Hristiyan inancı" (христианская, крестьянская вера) olarak bilinir hale geldi. Ayrıca bazı bağlamlarda "kazak" terimi ("Rus": козак, казак - "özgür adam", Tanrı'nın iradesine göre), "özgür" Hristiyanları bozkır kökeni ve Rus dilini belirtmek için kullanılmıştır.

Dini olmayan diğer kullanımlar

Nominal olarak "Hristiyan" toplumlar Hristiyan terimini bir vatandaşlık ifadesi ya da" bizim gibi insanlar "anlamında kullanmışlardır. Bu bağlamda, dindar veya etnik azınlıklar, "bizim" grubumuza dahil olmayan ana-akım üyeleri - hatta tamamen laik (daha önceki Hristiyan) toplumda bile olsa, "Hristiyanlar" veya "siz Hristiyanlar"ı gevşekçe kısaltma terimleri olarak kullanabilirler.

Hristiyanların demografik bilgileri

21. yüzyılın başlarından itibaren Hristiyanlığın yaklaşık 2.4 milyar üyesi vardır. İnanç, dünya nüfusunun yaklaşık üçte birini temsil eder ve dünyadaki en büyük dindir. Hristiyanlar yaklaşık 100 yıldır dünya nüfusunun yüzde 33'ünü oluşturuyor. En büyük Hristiyan mezhebi, tüm Hristiyanların yarısını temsil eden 1.17 milyar taraftarla Roma Katolik Kilisesi'dir.

Hristiyanlık, %70'in Hristiyan olduğu Batı dünyasının egemen dini olarak kalmaktadır. 2011 Pew Araştırma Merkezi araştırmasına göre, Avrupalıların % 76.2'si, Okyanusya'da % 73.3'ü ve Amerika'da % 86'sı (Latin Amerika'da % 90 ve Kuzey Amerika'da % 77.4) kendilerini Hristiyanlar olarak tanımladılar.

2012 Pew Araştırma Merkezi araştırmasına göre, mevcut eğilimler devam ederse, Hristiyanlık 2050 yılına kadar dünyanın en büyük dini olmaya devam edecek. 2050 yılında Hristiyan nüfusun 3 milyarı aşması bekleniyor. Müslümanların kadın başına ortalama 3.1 çocuk ile tüm dini grupların en yüksek oranına sahiptir. Hristiyanlar ikinci sırada, kadın başına 2.7 çocuk. Hristiyan nüfus artışlarının nedeni olarak yüksek doğum oranları ve dönüşümler gösteriliyordu. 2015 yılında yapılan bir araştırma, yaklaşık 10.2 milyon Müslümanın Hristiyanlığa geçtiğini ortaya koymuştur. Hristiyanlık Afrika, Asya, Latin Amerika, Müslüman dünyası ve Okyanusya'da büyüyor.

(Pew Araştırma Merkezi, 2011)

Bölge	Hristiyanlar	% Hristiyan
Avrupa	558.260,000	75,2
Latin Amerika-Karayipler	531.280,000	90,0
Sahra Altı Afrika	517.340,000	62,9
Asya Pasifik	286.950,000	7,1
Kuzey Amerika	266.630,000	77,4
Orta Doğu–Kuzey Afrika	12.710.000	3,7
Dünya geneli	2.173.180.000	31,5

Meşhur Hristiyanlar

Hristiyanlar, bilim, sanat, siyaset, edebiyat ve ticaret gibi geniş ve çeşitli alanlarda sayısız katkıda bulunmuştur. 100 Yıllık Nobel Ödüllerine göre, 1901-2000 yılları arasında verilen Nobel ödülleri üzerine yapılan bir incelemede ödüllerin % 65.4'ü Hristiyanlığın farklı mezheplerine sahip kişilere verilmiştir.

Doğu Hristiyanlar (özellikle Nestorian Hristiyanlar), felsefe, bilim, teoloji ve tıp alanlarında ilerlemişlerdi. Yunan filozoflarının eserlerini Süryanice'ye ve daha sonra Arapça'ya çevirerek Emeviler ve Abbasiler döneminde Arap İslam Medeniyetine katkıda bulunmuşlardır.