Gurbetçi

Gurbetçi ne demek?

Gurbetçi (İngilizce expatriate olan kelime, genellikle expat olarak kısaltılır), göçmen sıfatıyla vatandaşlığının dışındaki bir ülkede geçici veya kalıcı olarak ikamet eden kişidir. Sözcük, Latince ex (dışından) ve patria ("ülke, anavatan") terimlerinden gelmektedir.

Genel kullanımda, bu terim çoğu zaman şirketler tarafından yurt dışına gönderilen profesyoneller veya vasıflı işçiler bağlamında kullanılır.

Gurbet (yabancı ülkeye yerleşme), aynı zamanda sürgün veya vatandaşlık haklarından mahrum olmak veya bağlılıktan feragat anlamlarına da gelebilir. 1868 tarihli ABD Gurbet Yasası'nın önsözünde, "yabancı ülkeye yerleşme hakkı, tüm insanların; yaşam hakkının, özgürlük ve mutlu olma haklarının ayrılmaz bir parçası olan, yaratılıştan gelen doğal bir hakkıdır" şeklinde bir ifade bulunmaktadır. Erken Nazi Almanyası, çoğunlukla tüm ailelerini sürgün ederek Albert Einstein, Oskar Maria Graf, Willy Brandt ve Thomas Mann gibi pek çok muhalifi vatandaşlıktan yoksun bırakmıştı. 

Gurbetçiler

19. yüzyılda ve 20. yüzyılın başlarında, belki de binlerce Amerikalı, Avrupa kültür merkezlerine, özellikle Münih ve Paris'e göç ettiler. Örneğin, yazar Henry James, İngiltere'yi kendi  evi olarak benimserken, Ernest Hemingway de Paris'de yaşıyordu.

20. yüzyılın sonundaki küresel pazarlar, banliyöde yaşamanın ve kısa dönemli görev atamalarının giderek daha yaygın hale geldiği yerlerde ve genellikle şirketler tarafından geleneksel gurbetçiliği tamamlamak için kullanılan farklı bir gurbetçi tipi yarattı.

Yönetim araştırmacıları, gurbetçi olma girişiminin işverenlerden değil, bireylerden kaynaklandığı durumları, kendi kendine başlatılan gurbet (self-initiated expatriation,SIE) olarak tanımlıyorlar. Ayrıca, yabancı çok uluslu şirketler tarafından yurt dışında görevlendirilmekten ziyade, uzak ülkelerdeki yerel şirketler tarafından atanan yurt dışındaki yöneticilerin farklı bir gurbetçi olgusu vardır. Örneğin gelişmekte olan piyasalardaki bazı yerel şirketler, bir süre önce bir takım Batılı yöneticileri işe aldılar.

Gurbetçilerdeki devam eden kaymanın (yön değiştirmenin) ölçülmesi genellikle zor olmuştur ve mevcut rakamlar genellikle ekonomiyle ilgili göçmenleri içermektedir. BM istatistiklerine göre, 2013 yılı itibariyle dünya nüfusunun %3,2'si olan 232 milyondan fazla kişi kendi ülkesinin dışında yaşıyordu.

Gurbetçilerin akını açısından en popüler gurbetçi destinasyonları arasında Avrupa'dan Almanya, Belçika, Fransa, İspanya ve Rusya gibi ülkeler;  Kuzey Amerika'dan Kanada ve ABD; Asya'dan Birleşik Arap Emirlikleri, Kuveyt ve Umman, Singapur ve Hong Kong; ayrıca Avustralya ve Yeni Zelanda'nın yanı sıra Afrika'nın en popüler gurbet bölgesi olan Güney Afrika bulunmaktadır.

Dubai'de nüfus ağırlıklı olarak Hindistan, Pakistan, Bangladeş, Filipinler ve Batı dünyasından gelen yabancı pasaport sahiplerinden oluşmaktadır. Nüfusun sadece %20'si ülkenin kendi vatandaşlarından oluşmaktadır. Singapur'da çok sayıda gurbetçi bulunmaktadır ve bu metropol şehrinin nüfusunun neredeyse %40'ı başka bir ülke doğumlu işçilerden, profesyonellerden ve öğrencilerden oluşmaktadır.

Gurbetçiler genelde kendi ülkelerinde ya da ikamet ettikleri ülkelerde offshore yatırımı yaparak çok çeşitli finansal ürünlerden oluşan geniş kapsamlı finansal avantajlara erişebilirler ya da vergi avantajlarından faydalanabilirler.

Bazen, diğerleri "göçmen" olarak adlandırılırken neden bazı kişilerin, özellikle de Batı Amerikalıların "gurbetçiler" olarak adlandırıldığı konusunda tartışmalar ortaya çıkmaktadır.

"The Journal of Global Mobility (Global Hareketlilik Dergisi): Gurbetçi yönetimi araştırma merkezi" 2013 yılında oluşturulmuştur ve özel olarak gurbetçi araştırmalarında çalışmaktadır.

İşçi gurbetçiler

Küresel hareketliliğin artması, insan kaynakları departmanlarından gelecek daha fazla ilgiyi gerektirir. Uluslararası olarak görevlendirilen personelin maaşları, genellikle standart bir maaşı ve sağlık, eğitim masrafları ve konut gibi parasal olmayan teşviklerle desteklenen geçim ve/veya yoksulluk/yaşam kalitesi ödenekleri gibi parasal faydayı içermektedir. Bazı şirketler, nispeten pahalı uluslararası okullardaki gurbetçi çocukların eğitim masraflarını tamamen karşılarken, genellikle daha küçük şirketler olan diğerleri, aileleri yerel eğitim seçeneklerini bulmaya teşvik ederler. Gurbetçilerine ne gibi faydalar sağlanacağına karar vermek için kuruluşlar tarafından kullanılan üç yaklaşım bulunmaktadır. Bu yaklaşımlar; destinasyona dayalı yaklaşım, bilanço yaklaşımı veya uluslararası karargah yaklaşımıdır.

Anavatana erken geri dönüşün başlıca nedenlerinden birinin bir eşin veya diğer aile bireylerinin uyum yetersizliğinden kaynaklandığı göz önüne alındığında, uluslararası şirketler genelde karar verme sürecinin erken bir aşamasındaki eşleri içeren, şirket çapında bir politika ve koçluk sistemine sahiptirler.

Araştırma, bir gurbetçi eşin uyum sorununun gurbetçi için olumsuz sonuçlar doğurabileceğini, ancak eşin gurbetçiyi destekleyen olumlu bir kaynak olarak da işlev yapabileceğini göstermiştir (Lauring & Selmer, 2010).

Gurbetçilerin faydaları

Uluslararası şirket iştiraklerinin (yan kuruluşlarının) kadrosunu oluşturmak için, gurbetçi çalışanları kullanmanın çeşitli avantajları vardır. Bu avantajlar, uluslararası iştiraklerin daha yakın kontrol ve koordinasyonuna izin vermek ve daha geniş bir küresel perspektif sağlamaktır. İşverenler ayrıca, iştiraklerin yönetimle ilgili ve günlük olan işlevleri üzerinde daha fazla şirket denetimi yapmak isteyebilirler. Bu nedenle gurbetçiler ek denetim sağlarlar. Ayrıca gurbetçiler mevcut iştiraklerin diğer dış pazarlarında daha iyi uzmanlık sağlayabilirler. Gurbetçiler, şirketlerin küresel operasyonları hakkında daha iyi bir anlayış geliştirmişlerdir ve yerel çalışanların şirket hedeflerini belirlemelerine ve bu hedefleri gerçekleştirmelerine yardımcı olabilmektedirler. Gurbetçiler aynı zamanda yeni yönetimin eğitimi ve geliştirilmesinde kritik bir rol oynamaktadırlar. Esasen gurbetçiler, bağlı kuruluşun (iştirakin) stratejik kontrolünü sağlayan araç olarak hizmet ederler.

Gurbetçi çalışanların zararları

Bir gurbetçinin istihdamında yaşanan dezavantajlar, yüksek transfer masraflarını, yerel hükümet kısıtlamalarıyla karşılaşma ihtimalini ve muhtemel dış çevreye uyum sorununun ortaya çıkmasını içerir. Ek olarak, gurbetçilerin kullanımı ile ilişkili diğer sorunlar arasında, uluslararası uyumu sağlayamama ve bir çalışanın ve bütün ailenin yurt dışına taşınmasının yüksek maliyeti bulunmaktadır. Bir gurbetçinin ailesi ile birlikte eğitilmesi, ücretinin ödenmesi ve taşınmasının maliyeti çok yüksektir. Yüksek maaşa ek olarak, gurbetçinin çocuklarının yaşam masrafları ve pahalı uluslararası okullardaki eğitim masrafları da karşılanmaktadır.

Belki gurbetçileri kullanmanın en büyük dezavantajı, gurbetçilerin başarısız olmaları olasılığıdır. Gurbetçi başarısızlığı, bir gurbetçinin uluslararası görevini tamamlamadan önce kendi ülkesine dönmesiyle veya görevini tamamlamadan önce işinden istifa etmesiyle oluşur. Uyum eğitimine rağmen, gurbetçinin yeni ülkeye uyum sağlayacağının ve burada sosyalleşeceğinin garantisi yoktur. Aslında bir araştırma, çok uluslu şirket yöneticilerinin %69'unun, %20 ila 40'lık bir gurbetçi başarısızlığı oranı gösterdiğini tespit etmiştir.

Gurbetçilerin uyum sağlaması

Aile uyumu

Gurbetçi uyumunun en güçlü belirleyicisi, eşin uyum sağlama kabiliyetidir. Eğer eş çalışmıyorsa, çoğunlukla kendi sosyal ağlarının kendi ülkelerinde kalması nedeniyle, yeni bir çevreye uyum sağlaması için daha fazla zamana ihtiyacı vardır. Eşi, gurbetçinin ülke değiştirmesini desteklemek için kariyerinden vazgeçmiş olabilir. Bu da kendi öz değer ve kimlikleri etrafında sorunlara neden olabilir. Çocuklar yeni çevrede kendilerini güvensiz hissetmelerine ve baskılanmalarına neden oldukları için arkadaşlarını kaybedebilirler. Taşındıktan sonra, gurbetçiler sık ​​sık yeni bir işin zorlukları ve daha uzun çalışma saatleri ile karşı karşıya kalırlar. 2012 Küresel Yer Değiştirme Eğilim Anketi Raporu'na göre, eşlerin veya partnerlerin %88'i ülke değiştirmeye direnmişti. Dahası, bunun en yaygın sebepleri, aile kaygıları ve eş ya da partnerin kariyeriydi. Bir olası aile endişesi, kişinin ailesiyle "döngüden (rutinden) çıkması" ve kendi ülkesindeki önemli dönüm noktalarını ve olayları özlemesidir. 

Bireysel Faktörler

Uygun gurbetçilerin seçilmesi ve eğitilmesi sürecinde uyum sağlama ile ilgili birçok bireysel faktör incelenmiştir. Kişisel beceriler, daha önceki uluslararası deneyim ve aile durumu, gurbetçilerin uyum sağlamalarını etkileyen en önemli üç unsurdur.

İş ve Örgütsel Faktörler

Yurtdışı bir görev, çalışanın yabancı bir yere taşındığında şirkette yeni bir iş veya rol elde etmesini içerir. Uyum sağlama ile ilgili önemli bir örgütsel faktör, bireyin organizasyondaki seviyesidir. Bu, gurbetçinin yeni bir iş bulma yöntemini etkiler. Başka bir örgütsel faktör, gurbetçilerin aldığı örgütsel destektir. Ayrıca, şirketten gelen yardım, iş doyumu düzeyleriyle de ilgilidir.

Yabancıların ikamet şekilleri

Kısa vadeli ikametler

Kısa dönemli görevlerin tanımı, iş veya endüstriye bağlı olarak değişebilir. Bununla birlikte, tipik bir kısa dönemli görev, üç aydan bir yıla kadar sürebilir. Bu kısa süreli görevler, genellikle gurbetçinin ailesinin taşınmasını gerektirmez. Bu görevler, proje çalışması, beceri/teknoloji transferi veya problem çözme görevleri gibi görevleri içerir. Kısa vadeli görevler de gurbetçiler için geçici istihdam olma eğilimindedir. Anavatandaki şirket ayrıca, iştiraklerin aksine, çalışanların maaşlarıyla, emekli maaşlarıyla ve sosyal güvenlik durumlarıyla ilgilenme eğiliminde olur.

Nakil Atamaları

Bu tür görevler, bir ülkede yaşayan, ancak başka bir ülkeye iş için seyahat eden çalışanları ilgilendirmektedir. Bu tip işçiler, haftada bir veya iki haftada bir olacak şekilde ev sahibi ülke ile anavatanları arasında seyahat ederler. Tez görevleri, tipik olarak bir işçinin çalışma haftasının çoğunluğunu çalıştığı ülkede geçirmesini gerektirir. İş haftası bittiğinde, bu işçiler hafta sonunu kendi ülkelerinde geçirmek üzere anavatana dönme eğiliminde olurlar.

Uluslararası iş seyahatları

İş amaçlı uluslararası seyahatler yapan yolcular, dünyanın dört bir yanındaki çeşitli yerlere kısa süreli uluslararası iş gezileri düzenleme eğiliminde olan çalışanlardır. Bu tür görevler, diğer gurbetçi görevlerinden daha yapılandırılmış olma eğiliminde olurlar. Bununla birlikte, uluslararası iş seyahati için düzenli bir ritim yoktur ve bu, gurbetçi ailenin stresini arttırabilir. İşletmelerin uluslararası iş gezginlerini kullanmasının bazı yaygın nedenleri; bilgi transferi, müzakereler, toplantılar, konferanslar vb. dir. Ortalama bir uluslararası iş gezgininin gezisi şirkete göre değişiklik gösterebilir, genellikle yaklaşık üç hafta sürer.