03 June 2023, Saturday
Tercüme Editörü
Wikiyours makaleleri İngilizce makalelerin Türkçe'ye çevrilmiş halleridir. İngilizce bilen herkes makale sahibi olabilir ve yaptığı çeviri miktarınca para kazanır.
Çeviri Yapmak İçin Makale Seçiniz
Makale yazmak için
bir kategori seçin
Düzeltme Öner

Doğu Asya

İçindekiler
  1. Doğu Asya neresi?
  2. Doğu Asya nüfusu
  3. Doğu Asya tarihçesi
  4. Birleşmiş Milletler İstatistik Bölümü
  5. Doğu Asya bölgesi
  6. Doğu Asya kültürü
  7. Doğu Asya'da büyük şehirler

Doğu Asya neresi?

Doğu Asya, coğrafi veya etnik ve kültürel anlamda tanımlanabilen, Asya alt kıtasının doğu bölgeleridir. Coğrafi ve jeopolitik olarak, Hong Kong ve Makao (Çin), Moğolistan, Tayvan, Kuzey ve Güney Kore ve Japonya'yı kapsar. Yüz ölçümü yaklaşık 12.000.000 km2'dir. (4.600.000 mil kare), Asya kıtasının yaklaşık %28'ini kapsar ve Avrupa'nın neredeyse iki katı büyüklüğündedir.

Doğu Asya nüfusu

Doğu Asya'da 1,5 milyardan fazla insan yaşamaktadır. Asya'daki toplam nüfusun yaklaşık %38'i, dünyadaki toplam nüfusun ise %22'si ya da beşte birinden fazlası Doğu Asya'da yaşamaktadır. Bölgedeki sahil şeridi ve nehir kıyıları, dünyanın en kalabalık yerleşim alanları olmasına rağmen, Moğolistan ve Batı Çin gibi denize kıyısı olmayan ülke ve bölgelerdeki nüfus dağılımı çok seyrektir. Moğolistan, en düşük nüfus yoğunluğuna sahip olan ülkedir. Bölgenin genel nüfus yoğunluğu kilometrekare başına 133 kişi (340/ mil kare) ile kilometrekare başına 45 (120/ mil kare) kişinin düştüğü dünya ortalamasından yaklaşık üç kat daha azdır.

Tarihsel olarak, Doğu Asya'daki toplumlar Çin kültürünün etkisi altında kalmıştır ve Doğu Asya dillerindeki kelime hazneleri ve alfabeler, Klasik Çince ve Çin alfabesinden türemiştir. Başlıca dinler arasında Budizm (çoğunlukla Mahayana), Konfüçyüsçülük veya Neo-Konfüçyüsçülük, Taoizm, Çin ve Tayvan'daki Çin halk dinleri, Japonya'daki Şinto Dini, Kore'deki Kore Şamanizmi yer alır. Şamanizm, Kuzey Doğu Asya'daki Moğollar ve diğer yerli halklar arasında da yaygındır. Doğu Asya takvimlerinin çoğunun kaynağı Çin takvimidir.

Doğu Asya tarihçesi

Çin hanedanları uzun bir süre boyunca, kültürel, ticari, keşif ve askeri alanlarda, bölge üzerinde hakimiyet kurdular. Denizaşırı Kore ve Japonya'dan, erken krallıklar döneminde gönderilen haraç kayıtları belgelerde yer alır. Çin ile diğer bölgesel Hanedanlar ile Krallıklar arasında, önemli düzeyde kültürel ve dini etkileşimler de meydana gelmiştir.

Batı dünyasıyla kurulan bağlar güçlenmeye başladığında, Çin'in gücü azalmaya başladı. Aynı dönemde, Japonya bir ulus devleti olarak güç kazandı. II. Dünya Savaşı boyunca Kore, Tayvan, Doğu Çin, Hong Kong ve Vietnam'ın büyük bir kısmı Japonya'nın kontrolü altındaydı. Japonya'nın savaştaki yenilgisinden sonra, Kore yarımadası bağımsızlığa kavuşurken; Çin İç Savaşının kaybeden tarafı Tayvan, fiilen Çin Halk Cumhuriyeti'ne bağlı bir cumhuriyet oldu.

Birleşmiş Milletler İstatistik Bölümü

Birleşmiş Milletler İstatistik Bölümü'nün, Doğu Asya tanımını istatistiksel bağlamda yapılmakla beraber, Çin (Anakara Çin, Hong Kong, Makao dahil) Moğolistan, Japonya, Tayvan, Kuzey Kore ve Güney Kore ülkelerinin tamamını kapsayan diğer yaygın Doğu Asya tanımları da mevcuttur.

Kültürel olarak, Çin, Japonya, Kore, Tayvan ve Vietnam ülkelerinin, Doğu Asya kültürünü oluşturan ülkeler olduğu varsayılır (Doğu Asya kültürel alanı).

Alternatif tanımlar

Bu ülkelerin veya bölgelerin Doğu Asya'ya dahil edilip edilmeyeceği konusunda dünya genelinde tartışmalar mevcuttur.

Vietnam (coğrafi olarak Güneydoğu Asya'nın resmi bir parçası olmakla beraber, kültürel açıdan Doğu Asya kültür alanının bir parçası ve siyasi olarak da, hem Güneydoğu Asya, hem de Doğu Asya ile bağlantılıdır)

Rusya'daki Sibirya bölgesi (Rusya'nın bu bölgesi çoğunlukla Doğu Asya'daki komşularıyla yakın bağlar içermesine rağmen, konumu nedeniyle Kuzey Asya'da yer aldığı düşünülmektedir)

Güney Çin Denizi'ndeki bazı bölgelerde bağımsızlık ile ilgili bir takım sorunlar mevcuttur.

Ticaret ve ekonomide "Doğu Asya" bazen, Güneydoğu Asya Uluslar Birliği'ne bağlı, Çin Halk Cumhuriyeti, Çin Cumhuriyeti (Tayvan), Japonya ve Güney Kore gibi ülkelerin de aralarında yer aldığı, on Güneydoğu Asya ülkesini kapsayan geniş bir coğrafi bölge olarak tanımlanır. Bununla birlikte, bu bağlamda, Güneydoğu Asya Uluslar Birliği ülkelerini ve Doğu Asya'daki ülkeleri kapsayan bölge için "Uzak Doğu" terimi daha yaygın olarak kullanılmaktadır. Bununla birlikte, Uzak doğu tabiri, Avrupa merkezli bir terim olup; bölgenin coğrafi konumunu, Asya üzerindeki yerleşimine değil, Avrupa'ya göre tanımlamaktadır. Alternatif olarak, "Asya Pasifik Bölgesi" terimi çoğu zaman Doğu Asya, Güneydoğu Asya ve Okyanusya bölgelerini tanımlarken kullanılır.

Daha geniş bir "Doğu Asya" tanımını tercih eden gözlemciler, çoğunlukla Güneydoğu Asya terimini, Güneydoğu Asya Uluslar Birliğine (ASEAN) bağlı on ülkeyi tanımlamak ve Kuzeydoğu Asya terimini de Çin, Tayvan, Kore Yarımadası ve Japonya'yı kapsayan bölge için kullanmaktadır. Ekonomik ve diplomatik konularda kullanılan "Doğu Asya" ve "Kuzeydoğu Asya" tabirleri, tarihsel anlamlarıyla çelişmektedir. Dış İlişkiler Konseyi, Kuzeydoğu Asya'yı Japonya ve Kore olarak tanımlamaktadır.

Doğu Asya bölgesi

Doğu Asya demografik bilgileri

Doğu Asya ekonomisi

Doğu Asya ekonomisi, dünyanın en başarılı, gelişmiş ve yüksek teknolojiye sahip ekonomilerinden biridir ve Güney Kore, Tayvan, Çin ve Japonya gibi, gelişmiş sanayi ülkeleriyle, dünyanın en büyük, teknolojik olarak en gelişmiş ve en zengin ekonomilerinin bazılarına ev sahipliği yapmaktadır. Çin'in askeri ve ekonomik süper gücü, 2014 yılında, Amerika Birleşik Devletleri'ni geçerek dünyanın en büyük ekonomisi oldu. Başlıca olumlu faktörler arasında; sanayi ve ticaret için elverişli siyasi-hukuki ortam, çeşitli ve bol doğal kaynaklar, nispeten düşük maliyet, yetenekli ve uyarlanabilir hizmet sektörü yer almaktadır.

Modern toplumlarda, yüksek düzeyde yapısal farklılaşma, işlevsel olarak uzmanlaşma ve iktisadi sistemin hükumetten bağımsız olarak gelişmesi, endüstriyel-ticari büyümeye ve refaha önemli katkıda bulunur. Doğu Asya'da ticari uygulamalar nispeten serbesttir; tüketici ve sermaye ürünlerinin ithalatı üzerine yüzdesel olarak sıfır veya çok düşük oranda gümrük vergileri uygulanmaktadır. Bu durum, maliyetin azalmasını sağlamış ve borsa üzerinde etkili olmuştur. Serbest ve esnek hizmet piyasası ve diğer pazarlar, ticaret ve ekonomi uygulamalarını üst düzeye çıkaran önemli faktörlerdir. Doğu Asya nüfusu oldukça olumlu bir iş etiği sergilemiştir. Her çeşit tüketici ürünleri ve hizmetleri için oldukça geniş ve hızlı büyüyen pazarlar mevcuttur.

Doğu Asya kültürü

Doğu Asya kültürü eski Çin uygarlığından etkilenmiştir. Vietnam da dahil olmak üzere Doğu Asya ülkeleri, Konfüçyüs'ün etik felsefesini, Budizm din ve felsefesini, siyasi ve hukuki alt yapıları ve tarihsel olarak ortak bir yazı sistemini paylaşmaktadır. Çin ile Doğu Asya arasındaki ilişki, Yunan-Roma medeniyetinin Avrupa üzerindeki tarihi etkileri ile benzemektedir.

Doğu Asya'da büyük şehirler

  • Tokyo
  • Seul
  • Pyongyang
  • Şanghay
  • Taipei
  • Hong Kong