Bologna

Bologna nerede?

Bologna Kuzey İtalya'daki Emilia-Romagna Bölgesi'nin en büyük şehri ve başkentidir. Bir milyonluk bir metropolit alanının (İtalyan hükumeti tarafından resmi olarak ''città metropolitana'' olarak tanınmaktadır) merkezinde bulunan şehir, İtalya'nın yedinci en kalabalık şehridir.

İlk yerleşimler yaklaşık MÖ 1000 yıllarına dayanmaktadır. Şehir, ilk olarak Etrüskler (Velzna / Felsina) ve Keltler (Bona), daha sonra Romalıların (Bononia) himayesinde bir kent merkezi olarak kullanılmış ve sonrasında, orta çağda bağımsız bir belde olmuştur (nüfus yoğunluğu açısından, yüzyıl boyunca Avrupa'nın en büyük beşinci şehri olmuştur). 1088 yılında kurulan ve dünyanın en eski üniversitelerinden biri olan Bologna Üniversitesine ev sahipliği yapan Bologna şehri, dünyanın dört bir yanından ağırladığı öğrencilerle, sosyal ve kültürel zenginliğe sahip bir şehirdir. Kuleleri ve yüksek revaklı binalarıyla meşhur olan Bologna şehri, 19. yüzyıl sonlarında kentsel dönüşümde yapılan yıkımlar ve aynı zamanda savaşların sebep olduğu ağır tahribatların ardından, 1970'lerin sonunda başlatılan dikkatli bir restorasyon ve koruma politikası sayesinde iyi korunmuş, tarihi bir kent merkezine kavuşmuştur (İtalya'daki en büyük tarihi kent merkezlerinden biri).

Çeşitli mimari yapıları ve anıtları (orta çağ kuleleri, antik döneme ait binalar, kiliseler) ve aynı zamanda birinci sınıf sanatsal ve mimari tarihinin bir sonucu olarak ortaya çıkan sanat eserleriyle, önemli bir kültür ve sanat merkezidir. Aynı zamanda Kuzey İtalya'nın otoyol ve tren ulaşım kavşağında yer alması sayesinde Bologna, birçok önemli mekanik, elektronik ve gıda endüstrisinin konuşlandığı şehirdir. 2009 Avrupa Bölgesel Ekonomik Büyüme Endeksi (E-REGI) tarafından derlenen en yeni verilere göre, Bologna ekonomik büyüme oranı açısından İtalya'nın 1. ve Avrupa'nın 47. kentidir.

Bologna, Avrupa'nın en etkileyici ticaret fuar alanlarından birinin yanı sıra sayısız prestijli kültürel, ekonomik ve siyasi kurumlara ev sahipliği yapmaktadır. 2000 yılında Avrupa kültür başkenti ilan edilmiş ve 2006'da UNESCO "müzik şehri" ilan edilmiştir. Bologna şehri, Expo 2010 Şanghay fuarına, dünyanın dört bir yanından gelen 45 şehirden biri olarak katılmıştır. Bologna ayrıca İtalya'nın en zengin şehirlerinden biridir ve ülkedeki yaşam kalitesi açısından en iyi şehirlerden biri konumundadır. 2011'de 107 İtalyan kenti arasında 1. sırada yer almıştır.

Bologna tarihi

Orta Çağ Bolognası

Uzun süren bir gerileme döneminin ardından Bologna, 5. yüzyılda Piskopos Petronius önderliğinde yeniden yükselişe geçmiştir. Efsaneye göre, S. Stefano kilisesini Aziz. Petronius yaptırmıştır. Batı Roma İmparatorluğu'nun çöküşünden sonra Bologna, Po ovasında bulunan Ravenna Eksarhlığı'nın sınır kalesi olmuş ve harabeye dönmüş Roma kentinden kalan surlar ile savunulmuştur. 728 yılında Lombard Kralı Liutprand tarafından ele geçirilen kent, Lombard Krallığı'nın himayesine girmiştir. Cermen fatihler, S. Stefano kompleksinin yakınında "addizione longobarda" adı verilen bir bölge kurmuştur.

Lombard Kralı Şarlman 786 yılında bu bölgede kalmıştır.

11. yüzyılda, Kutsal Roma İmparatorluğu döneminde, özerk bir idari statüye kavuşmanın hayalini kuran Bologna, 1115 yılında Toskana bölgesinin feodal dere beylerinden Mathilda'nın ölmesiyle, arzusuna kavuşmuş ve bir sene sonra İmparator V. Heinrich tarafından kente bir dizi hukuki ve ekonomik imtiyazlar verilmiştir. Bologna 1164 yılında I. Friedrich'e karşı Lombard Birliğinde yer almış ve 1183'te imzalanan Konstanz Barış Antlaşması'ndan sonra; kent seri bir şekilde büyümeye başlamış (ünlü kulelerin yapıldığı dönem) ve büyük gemilerin trafiğine olanak sağlayan kanal sistemi sayesinde ana ticaret merkezlerinden biri haline gelmiştir.

1088 yılında kurulduğu kabul edilen Bologna Üniversitesi, ilk üniversite olarak değerlendirilir. Hukukçu Irnerius'un da aralarında olduğu başlıca Orta Çağ yorumcularının ders verdiği üniversite, uluslararası eğitim merkezi olarak ün yapmıştır. Öğrenim görenler arasında Dante, Boccaccio ve Petrarca da yer almaktadır. Özellikle tıp fakültesi meşhurdur.

12. yüzyılda şehirdeki aileler arasında sürekli bir kan davası hüküm sürmüştür.

Erken modern çağ Bolognası

Papa II. Julius'un birlikleri Bologna'yı kuşatıp saray hazinelerini yağmalamıştır. Bologna, o tarihten itibaren 18. yüzyıla kadar, Papalık himayesinde kalmış ve bir kardinal ve her iki ayda bir yapılan seçimlerde bir gonfaloniere (hakim) ve yaşlılar meclisinden oluşan sekiz kişilik bir heyetin seçildiği senato tarafından yönetilmiştir. 1530'da San Petronio Bazilikası'nın önünde düzenlenen taç giyme töreniyle, V. Karl, Papa VII. Clemens tarafından Kutsal Roma İmparatoru'nun Kralı ilan edilmiştir.

Daha sonraları, 16. yüzyılın sonundaki bir veba salgınıyla, kentin nüfusu 72.000'den 59.000'e ve 1630 yılındaki diğer bir salgınla da 47.000'e düşmüştür.

Nüfus daha sonra istikrarlı bir şekilde artarak 60.000- 65.000'e yükselmiş; bununla birlikte, bu çağda önemli gelişmeler yaşanmıştır: 1564'te, Piazza del Nettuno ve Palazzo dei Banchi ve aynı zamanda Archiginnasio (üniversite kampüsü) yapıları inşa edilmiştir. Papalığın hakim olduğu dönemde pek çok kilise ve diğer dini kuruluşların inşasıyla beraber birçok eski kilise ve yapı tekrar hayata geçirilmiştir. O dönemlerdeki Bologna kentinde, tüm İtalya şehirleri arasında en fazla sayıyla, doksan altı manastır bulunmaktaydı. Bu dönemde Bolgna'da bulunan Annibale Carracci, Domenichino, Guercino ve Avrupa'da ün yapmış diğer sanatçılar tarafından Bologna Enstitüsü kurulmuştur.

Geç modern ve çağdaş Bologna

Napolyon, 1796 yılında Bolonya'yı fethetmiş ve kısa ömürlü Cispadane Cumhuriyeti'nin başkenti yapmıştır. Napolyon'un düşüşünden sonra, 1815 Viyana Kongresi ile şehir, tekrar Papalığın himayesine girmiş ve sonrasında 1831 ve 1848 yılları arasında çıkan ayaklanmalar neticesinde kenti kontrol altında tutan Avusturya birlikleri tamamen sürülmüştür. Netice itibariyle, İkinci İtalyan Bağımsızlık savaşı sırasında, 11 ve 12 Mart 1860 tarihlerinde yapılan halk oylamasıyla, şehrin daha sonraları İtalya'nın yeni krallığı olacak olan Sardunya Krallığı himayesine girmesi kararlaştırılmıştır.

2.Dünya Savaşı sırasında Bologna

Bologna şehri İkinci Dünya Savaşı sırasında büyük hasar görmüştür. Şehrin, İtalya'nın kuzeyi ile merkezini birleştiren endüstri ve demir yolları kavşağı gibi stratejik bir konumunda olması, müttefik kuvvetlerin açık bir stratejik hedefi haline gelmesine sebep olmuştur. 16 Temmuz 1943 tarihindeki büyük hava bombardımanı, tarihi şehir merkezinin çoğunu yok etmiş ve birçok insanın ölümüne sebep olmuştur. Merkez tren istasyonu ve civardaki alanlar şiddetli bombardımana maruz kalmış ve merkezdeki binaların %44'ü tahrip edilmiş veya ağır hasar görmüştür. Şehir, 25 Eylül'de tekrarlanan ağır bombardımana maruz kalmıştır. Bu sefer hasar ve kayıplar merkezi bölgelerle sınırlı kalmamış ve 936 kişi ölürken binlercesi yaralanmıştır.

2nci Dünya Savaşında Bologna ve Nazi işgali

Savaş sırasında şehir, İtalyan direniş hareketinin kilit merkezi olmuştur. 7 Kasım 1944'te, Faşist ve Nazi işgal güçleriyle, Gruppi d'Azione Patriottica'nın komutasındaki 7. Tugay birlikleri arasında Porta Lame civarında yapılan meydan savaşı, Avrupa sahnesinde meydana gelen en büyük kentsel direniş mücadelelerinden biri olmasına rağmen; genel bir ayaklanma başlatmada başarılı olamamıştır. Direniş kuvvetleri 21 Nisan 1945 sabahı Bologna'ya girmiştir. Bu arada, 9 Nisan tarihinden beri süregelen Bologna Savaşı sırasında, Polonyalı birliklerin öncülüğünde doğudan ilerleyen müttefik kuvvetlerin kente yaklaşmasıyla beraber, Almanlar Bologna'yı terk etmişti. Kent merkezine varan ilk birlikler, güneydeki Porta Maggiore üzerinden ilerleyen, Arturo Scattini komutasındaki Friuli Hücum Birliklerinin 87. Piyade alayı olmuştur. Askerler İngiliz üniformaları giydikleri için başta müttefik kuvvetlerin birlikleri olduğu zannedilmiş; askerlerin İtalyan konuştuğu fark edilince de insanlar sokaklara çıkıp kutlamalara başlamıştır.

2.Dünya Savaşı sonrası Bologna

2nci Dünya Savaşı sonrası Bologna ve Giuseppe Dozza

Savaş sonrası yıllarda Bologna, İtalyan Komünist Partisinin politik bir kalesi olmakla kalmayıp aynı zamanda gelişen bir sanayi merkezi oldu. 1945-1999 yılları arasında kent, ilki Giuseppe Dozza olmak üzere, sürekli olarak sol görüşlü belediye başkanları tarafından yönetildi.

1977'de Bologna şehri, spontane olarak ortaya çıkan ve 1977 Hareketi olarak adlandırılan, siyası bir ayaklanma hareketine sahne oldu. Aşırı solcu bir eylemci olan Francesco Lorusso'nun polis tarafından vurulduğu söylentileri, iki gün süren sokak çatışmalarının fitilini ateşledi. 2 Ağustos 1980'de "sağ-sol çatışmalarının" zirve yaptığı bir dönemde, Bologna'nın merkez tren istasyonunda meydana gelen ve İtalya'da 'Bologna Katliamı' olarak bilinen bombalı terör eyleminde, 85 kişi öldü ve 200 kişi yaralandı. 1995 yılında neofaşist Nuclei Armati Rivoluzionari örgütünün üyeleri saldırıyı gerçekleştirme suçundan hüküm giyerken; Propaganda Due adlı yeraltı mason örgütünün lideri Licio Gelli ve aralarında Francesco Pazienza and Pietro Musumeci'nin de olduğu üç gizli istihbarat servisi (SISMI) ajanıyla beraber soruşturmayı engellemekten hüküm giydi. Her yıl 2 Ağustos'ta Bologna'da anma törenleri düzenlenmekte ve sonrasında kent meydanında konser verilmektedir.

Geleneksel hale gelen sol kanat partilerin belediye başkanlığı, 1999 yılında bağımsız aday Giorgio Guazzaloca'nın seçilip merkez sağ tabanlı bir koalisyon kurmasıyla kesintiye uğradı. Bu kısa deneyim, 2004'te eski bir sendika lideri olan Sergio Cofferati'nin başkanlığa seçilmesiyle sona erdi.

Haziran 2009'da seçilen bir sonraki merkez sol partili başkan Flavio Delbono, bir yolsuzluk skandalına karıştıktan sonra Ocak 2010'da istifa etti.

Şehrin, Anna Maria Cancellieri (devlet tarafından atanan vali) tarafından yönetildiği 15 aylık bir dönemin ardından, belediye başkanlığına Virginio Merola seçildi ve Demokrat Parti, Sol Ekoloji ve Özgürlük Partisi ve Italia dei Valori Partilerinin koalisyonuna liderlik etti.

Bologna coğrafyası

Bologna bölgesi

Bologna, Apenin Dağlarının eteklerinde, Reno ile Savena nehirlerini vadilerinin kesiştiği Po Ovasının kenarında yer alır. Bologna'nın iki ana akarsuyu doğrudan denize aktığı için kent, Po Nehri'nin drenaj havzasının dışında kurulmuştur. Bologna ilçesi, Po ovasının batısındaki Ferrara sınırından, Toskana-Emilia Apenin dağlarına kadar uzanmaktadır. Şehir merkezinin rakımı 54 metre (177 fit) olmakla beraber; belde sınırları içindeki rakım Corticella banliyösünde 29 metre (95 fit) ve Sabbiuno ile Colle della Guardia banliyölerinde 300 metre (980 fit) olmak üzere, değişkenlik göstermektedir.

Bolonya ilçesi Po ovasından Apenin Dağlarına kadar uzanır ve en yüksek noktası, Lizzano in Belvedere beldesinde ve deniz seviyesinden 1,945 metre (6,381 ft) yükseklikte yer alan Corno all Scale dağının zirvesidir.

Bologna iklimi

Bologna''da nemli bir astropikal iklim hakimdir (Köppen iklim sınıflandırması).

Yıllık yağışlar yaklaşık 450 mm (18 inç) ile 900 mm (35 inç) arasında değişkenlik gösterir ve yağışlar çoğunlukla ilkbahar ve sonbahar aylarında düşer. Kış aylarında bazen kar görülür; en son kuvvetli kar yağışının yaşandığı Şubat 2012'de, neredeyse bir metre kalınlığında kar yağmıştır.

Bologna yerel yönetimi

Belediyenin yasama organı, belediye başkanlığı seçimleriyle beraber, eş zamanlı bir sistemle beş yılda bir seçilen 36 belediye meclisi üyesinden oluşan Belediye Meclisidir (Consiglio Comunale). Yürütme organı, seçilmiş Belediye Başkanı ve kendisi tarafından atanan 7 encümen üyesi tarafından yönetilen Şehir Komitesidir (Giunta Comunale).

Bologna belediyesi, 2015 yılına kadar dokuz idari ilçeye (Quartieri) bölünmüştür. Her bir İlçe, Belediye Başkanıyla beraber seçilen bir Konsey (Consiglio) ve bir başkan tarafından idare edilmekteydi. Kentsel organizasyon, İtalyan Anayasası'na göre idare edilmektedir (madde 114). Her bir idari ilçe konseyinin, belediye başkanından bağımsız olarak, geniş bir yelpazeyi (çevre, inşaat, halk sağlığı, halk pazarları) kapsayan konular üzerinde karar verme yetkisi ve belediye meclisinin kendilerine vermiş olduğu görevleri yerine getirme sorumluluğu vardı; ayrıca yerel bağlamdaki faaliyetler için kendilerine bütçe desteği sağlanmaktaydı. Dokuz ilçenin sekiz tanesi Demokrat Parti, diğeri de Lega Nord partisi tarafından idare edildi. Temmuz 2015'te, masrafların gözden geçirmesi sonucunda 200.000 avroya kadar tasarruf sağlamak için ilçe sayısını dokuzdan altıya indiren bir reform onaylandı.

Bologna'da turistik yerler

Büyük ölçekli bir kentsel dönüşüm projesinin gerçekleştirildiği 19. yüzyılın sonuna kadar Bologna şehri, Avrupa'da az sayıda kalan surlarla çevrili şehirlerden biriydi; 1944'te ağır bombardımanlara maruz kalıp hasar görmüş olmasına rağmen, Bologna şehri 350 dönümlük tarihi merkeziyle, günümüzde halen Avrupa'nın en önemli ikinci tarihi bölgesidir ve Orta Çağ, Rönesans ve Barok mimarisinin sanatsal anıtlarının zenginliğini barındırmaktadır.

Bologna şehri, Via Emilia hattı boyunca Etrüsk ve daha sonra Roma kolonisi olarak gelişmiştir. Via Emilia hattı, değişen isimleriyle; Strada Maggiore, Rizzoli, Ugo Bassi ve San Felice olarak, halen şehir genelinde uzanmaktadır. Roma mirasından dolayı, günümüzde büyük ölçüde trafiğe kapalı olan Bologna'nın merkezi caddeleri, Roma yerleşiminin izlerini taşımaktadır. Yerin Orta Çağ'da yapılan surlara bırakan orijinal Roma surlarının kalıntıları halen görülebilmektedir ve son olarak 13. yüzyılda yapılan 3. şehir surlarının büyük bir kısmı halen ayaktadır. Kentsel yönetimlerin başa geldiği, 12. ve 13. yüzyıllarda inşa edilen 180 savunma amaçlı kuleden sadece 20 tanesi günümüze ulaşmıştır. Bologna şehrindeki kulelerden en ünlüleri olan "Due Torri" (Asinelli ve Garisenda) kuleleri yana yatık pozisyonlarıyla kentin popüler sembolü olmuştur.

Kentin çehresi, şık ve büyük revaklı yapılarla daha da zenginleşmektedir. Kent, revaklarıyla ünlüdür ve şehir merkezinde toplamda 38 km (24 mil) uzunluğunda ve şehrin genelinde 45 kilometreden fazla (28 mil) revaklı yapı bulunmaktadır. Bu sayede uzun mesafeler boyunca, kuytu köşelerde yürüyüşler yapılabilmektedir.

San Luca, muhtemelen dünyadaki en uzun revaklı yapıdır. Porta Saragozza (Orta Çağ'da yapılan 7.5 km (4.7 mil) boyunca şehri sarmalayan surların on iki kapısından biri) ile Madonna di San Luca Tapınağını birbirine bağlar. Madonna di San Luca Tapınağı, 11. yüzyılda inşa edilip 14. yüzyılda genişletilen ve 289 metre (948 fit) yükseklikteki bir tepeye konuşlandırılan bir binanın olduğu yerde 1723 yılında inşa edilen bir kilisedir ve günümüzde Bologna şehrinin simgelerinden biridir. Yaklaşık 4 kilometre uzunluğundaki (3,796 metre ya da 12,454 fit) 666 kubbeli sarmal pasaj, San Luca'yı, kilisenin tabiriyle, şehrin merkezine bağlar. Revaklar arasında, 1433 yılından beri her sene İsa'nın göğe yükseliş haftası etkinliklerinde geçit törenleri düzenlenmekte ve Müjdeci Luka'ya atfedilen; Madonna ve çocuğunun Bologna katedraline inişi temsil edilmektedir.

Bologna'da turistik yerler ve San Petronio

Bologna'daki diğer kiliseler arasında:

Dünyanın en büyük kiliselerinden San Petronio Bazilikası
Santo Stefano Bazilikası ve mabedi
San Domenico Bazilikası ve mabedi
St Francis Bazilikası
Santa Maria dei Servi Bazilikası
San Giacomo Maggiore Bazilikası (13. - 14. yüzyıl), Lorenzo Costa'nın Bentivoglio Altarpiece gibi Rönesans eserlerinin yer aldığı yer.
Bosco'daki San Michele Kilisesi

Bologna ekonomisi

Bologna, İtalya'nın önemli bir demir yolu ve otoyol kavşağıdır. Bologna ekonomisi, geleneksel tarım ve zooteknik ürünleri (Granarolo, Segafredo Zanetti) üzerine kurulu gelişen bir sanayi sektöründen meydana gelmektedir. Ayrıca makine (Coesia), otomobil, ayakkabı, tekstil, mühendislik, kimya, matbaacılık ve yayıncılık endüstrileri ve güçlü bir finansal sigorta şirketi (Unipol) ve perakende (Coop Italia, Conad) satış şirketleri bulunmaktadır.

Kentin Fiera Bölgesinde (sergi merkezi), her sene düzenlenen önemli, uluslararası fuarlarda, otomobil sektörü (Bologna Otomotiv Fuarı), inşaat sektöründe kullanılan fayanslar (Uluslararası Seramik Fayans ve Banyo Mobilyaları Fuarı) ve gıda endüstrisi üzerine yoğunlaşılmaktadır. Buna ek olarak, otomotiv (Lamborghini), motosiklet (Ducati), mekanik, gıda, tütün ve elektronik sektörlerinde birkaç önemli şirketin merkezi Bologna'nın kentsel alanında bulunmaktadır. Aynı zamanda büyük toptan ve perakende satış şirketi "Centergross" (Argelato'da, 1973'te kurulmuştur) ve en büyük İtalyan hazır gıda şirketlerinden Conserve Italia firması da Bologna kentindedir.

Bologna'da ulaşım

Bologna'da bulunan Guglielmo Marconi Uluslararası Havalimanı yakın bir geçmişte daha büyük uçaklara hizmet sağlayabilmek için genişletilmiştir. Günümüzde, yolcu trafiği açısından, İtalya'nın yedinci en yoğun havaalanıdır (2016'daki yolcu trafiği 7 milyondu). Bologna Centrale tren istasyonu, şehrin stratejik konumu sayesinde İtalya'nın en önemli tren istasyonlarından biridir. Yılda 58 milyon yolcuya hizmet vermektedir. Buna ek olarak, 33 demir yolu hattıyla, Bologna San Donato tren peronları, kapasite ve trafik yoğunluğu açısından İtalya'nın en büyüğüdür. Ayrıca 2012'den beri Trasporto Passeggeri Emilia-Romagna SpA (TPER) tarafından işletilen şehir otobüsleri ve troleybüs hatları da dahil olmak üzere yaygın bir toplu taşıma ağı mevcuttur.

Büyük bir banliyö demir yolu hizmeti geliştirme aşamasındadır.

Bologna nüfus yapısı

2016 yılı sonu itibariyle Bologna, Emilia Romagno ilçesinin nüfusu, %46,7'si erkek ve %53,3'ü kadın olmak üzere, 387.604 idi (Bologna bölgesinin toplam nüfusu 1 milyonun üzerindeydi). Gençlerin (18 ve daha küçük yaştaki çocuklar) %12,86'lık nüfus oranı, emeklilerin% 27,02'lik oranına kıyasla epey düşüktür. Bu oranların İtalya ortalaması ise, %18.06 (genç nüfus) ve %19.94 (emekliler) şeklindedir. Bologna'da yaşayanların yaş ortalaması 51 iken, İtalya yaş ortalaması 42 dir. 2002 ve 2007 yılları arasındaki beş yılda Bologna nüfusunun artış oranı % 0,0 iken, İtalya genelinde artış ise %3,56 oranında gerçekleşmiştir.

Bologna'nın güncel doğum oranı, 1.000 kişide 8,07 doğum iken İtalya'nın doğum ortalaması 9,45 oranındadır.

2009 yılı itibariyle, nüfusun %89,47'si İtalyan idi. En büyük göçmen grup diğer Avrupa (çoğunlukla Romen ve Arnavut) :%2,82, Doğu Asya (çoğunlukla Filipinler'den): %1,50 ve Güney Asya (çoğunlukla Bangladeş'ten): %1,39 ülkelerinden gelmiştir.

Bologna'da eğitim

1088 yılında kurulan Bologna Üniversitesi, dünyanın en eski üniversitesidir ve Orta Çağ boyunca Avrupa entelektüel yaşamının önemli bir merkezi ve İtalya ve Avrupa'da birçok bilim insanı için cazibe merkezi olmuştur. 13. ve 15. yüzyıllar arasındaki tarihlere dayanan, el yazmaları ve Hukukçular Mezarlığı gibi benzersiz Orta Çağ mirası ve sanat eserleriyle, Orta Çağ'ın kültürel zenginliğine ışık tutmaktadır. Studium olarak bilinen eğitim kurumu, her eğitmenin bireysel olarak öğrencilerinden ücret aldığı, serbest bir eğitim sistemi olarak hayata geçmiştir. Böylece ilk üniversite şehrin çeşitli bölgelerine açılan kampüslerle genişlemiş ve belirli uluslardan gelen öğrencilere eğitim imkanı sağlamıştır.

Napolyon döneminde, üniversitenin merkezi, şehir merkezinin kuzeydoğu kesimindeki Via Zamboni (eski adıyla Via San Donato) bölgesindeki mevcut yerine taşınmıştır. Günümüzde, üniversitenin kent genelinde yayılan 11 fakültesi, 33 bölümü ve 93 kütüphanesi bulunmaktadır ve Cesena, Forlì, Ravenna ve Rimini civar kentlerinde de üniversiteye bağlı dört kampüs bulunmaktadır. Yüzyıllardır üniversitede eğitim görmüş kayda değer öğrenciler arasında Dante, Petrarca, Thomas Becket, Papa V. Nicolaus, Rotterdam Erasmus, Peter Martyr Vermigli ve Nikolas Kopernik yer almaktadır. 1732'de görev yapan Laura Bassi, Avrupa'daki bir üniversitede resmi olarak ders veren ilk kadın olmuştur. Yakın tarihte, biyolojik elektriğin mucidi Luigi Galvani ve radyo teknolojisinin öncüsü Guglielmo Marconi de Üniversitede ders vermiştir. Bologna Üniversitesi, halen, İtalya'nın en saygın ve dinamik yüksek öğretim kurumlarından biridir. Günümüzde, Bologna halen bir üniversite şehridir ve eğitim sezonunda kentin nüfusu 400.000'den 500.000'in üzerine çıkar.

Üniversite öğrencilerinin arasında, Erasmus ve Sokrates öğrenci değişimiyle ve yurt dışından gelen öğrenciler büyük yer kaplar.

Üniversitenin botanik bahçesi olan Orto Botanico dell'Università di Bologna, 1568 yılında kurulmuştur ve Avrupa'daki dördüncü en eski botanik parkıdır.

Bologna şehri, Johns Hopkins Üniversitesi Uluslararası Gelişmiş Araştırmalar Okulu Bologna Merkezi (SAIS) gibi diğer üniversitelere de ev sahipliği yapmaktadır. SAIS Bologna kampüsü, 1955 yılında eğitime başlamıştır ve Avrupa'da açılan ilk ABD kaynaklı yüksek lisans programıdır. Amerika ile Avrupa arasında kültürel bir köprü kurmayı amaçlayan Marshall Planı'ndan esinlenerek kurulmuştur. Günümüzde Bologna'nın merkezinde, İtalya ve ABD arasındaki kültürler arası farkındalık ve değişimi destekleyen Associazione italo-americana "Luciano Finelli" eğitim kurumu da yer almaktadır.

Şehir genelinde hem devlet okulları hem de özel okullar olmak üzere, birçok orta öğretim, lise ve yüksek eğitim kurumu bulunmaktadır.

Ortaokullar şunlardır:

Francesco Arcangeli Sanat ve Tasarım Yüksek Okulu
Liceo ginnasio statale (Liceo scientifico ve Liceo Classico) Luigi Galvani Lisesi
Liceo ginnasio statale (Liceo Classico) Marco Minghetti Lisesi
Linguistico umanistico Laura Bassi Lisesi
Liceo scientifico Augusto Righi
Liceo scientifico Enrico Fermi
Liceo scientifico Niccolò Copernico
Liceo scientifico Albert Bruce Sabin
Liceo scientifico Leonardo Da Vinci
Liceo scientifico Enrico Mattei

Özel Okullar:

Liceo scientifico Alessandro Manzoni (Scuole Manzoni)
Liceo scientifico Malpighi
Liceo linguistico International
Liceo scientifico San Vincenzo Dè Paoli
Istituto Sant'Alberto Magno
Istituto Composito Collegio San Luigi
Centro Studi Santo Stefano

Teknik Okullar:

Istituto di Istruzione Superiore Pier Crescenzi e Antonio Pacinotti
Istituto tecnico industriale Odone Belluzzi
Istituto tecnico industriale Aldini Valeriani-Sirani
Istituto professionale statale Artigianato e Servizi Aldrovandi – Rubbiani
Istituto professionale per l'industria e l'artigianato Aristotile Fioravanti
Istituto tecnico agrario (tarımsal eğitim) A. Serpieri
Istituto di istruzione superiore IPC Manfredi – ITC Tanari

Bologna kültürü

Yüzyıllar boyu Bologna şehri için birçok takma ad kullanılmıştır: "öğrenilen" (la dotta) ibaresi üniversitesine ve "Yağlı" (la grassa) ibaresi de mutfağına atıfta bulunmaktadır.

"Kırmızı'' ibaresi, orijinal olarak tarihi merkezdeki çatıların rengine atfen kullanmakla beraber; bu takma ad, şehrin İkinci Dünya Savaşı'ndan sonraki dönemlerdeki politik durumuyla da bağlantılıdır. Belediye başkanının merkez sağ partiden seçildiği 1999 yılına kadar şehir, İtalyan Komünist Partisi'nin ve dolayısıyla sosyalizmin ve komünizmin bir kalesi olarak nam salmıştır. Merkez sol, 2004 yılındaki belediye başkanlığı seçimlerinde Sergio Cofferati'nin kazanmasıyla tekrar güç kazanmıştır. Bologna, ücretsiz toplu taşımacılığın denendiği ilk Avrupa şehirlerinden biridir.

Bologna, 26 Mayıs 2006'da UNESCO müzik şehri seçilmiştir. UNESCO'ya göre: "Müzik şehri olarak seçilen ilk İtalyan şehri olan Bologna; geçmişten günümüze canlılığını yitirmeden devam ettiren zengin bir müzik kültürü sahnelemiştir. Aynı zamanda Bologna şehrinde yapılan müzik etkinlikleri, ırkçılığa karşı mücadelede önemli bir araç ve ekonomik ve sosyal kalkınmayı teşvik eden güçlü bir faaliyettir. Klasik, elektronik, caz, halk müziği ve opera gibi geniş bir tür yelpazesine sahip olan Bologna müziği; kent sakinlerine, şehrin iş hayatı, akademik, sosyal ve kültürel yönlerini derinden etkileyen müzikal bir canlılık kazandırmaktadır."

Bologna'da eğlence

Tiyatro, 16. yüzyıla kadar Bologna'da popüler bir eğlence yöntemiydi. İlk halka açık tiyatro, 1547'den beri Palazzo del Podestà'da faal olan Teatro alla Scala idi.

İtalyan Bolonez tiyatrosunun önemli bir figürü, tiyatro yazarı ve Cardinal Lambertini eserinin yazarı Alfredo Testoni'dir. Bu eser 1905 yılından beri büyük başarılara imza atmıştır ve Bolonez aktör Gino Cervi tarafından beyaz perdede tekrar canlandırılmıştır.

1998'de Bologna Şehri, kentteki önemli tiyatro tesislerinin bir birliği olan "Bologna dei Teatri" (Tiyatrolar kenti Bologna) projesini başlatmıştır. Bu proje, Bologna lehçesinden çağdaş dansa kadar çok çeşitli ve renkli kültürel etkinlik ve sahne performansları gerçekleştiren tiyatrolar birliğidir. Belirli bir iletişim stratejisine sahiptir ve birliği teşvik etmektedir. Proje dahilinde, çeşitli tiyatrolardaki sahne gösterileri haftalık olarak tek bir afişle duyurulmaktadır.

Teatro Comunale di Bologna, Bologna şehrinin opera binasıdır.

Mozart Orkestrası 2004 yılında kurulmuş ve şefliğini, öldüğü tarih olan 2014 yılına kadar Claudio Abbado yapmıştır.

Bologna, aşağıdakileri içeren bir dizi festivale ve diğer etkinliklere ev sahipliği yapmaktadır:

Angelica: Uluslararası Çağdaş Müzik Festivali
Bologna Contemporanea: Çağdaş uluslararası festival
Bolognafestival: Uluslararası klasik müzik festivali
Bologna Caz Festivali: İtalya, sonbahar caz etkinliği
Biyografilm Festivali: Biyografi dalına özel Uluslararası Film Festivali
BilBolBul: Uluslararası Çizgi Film Festivali
Casadeipensieri: Uluslararası Edebiyat ve Şiir Yaz Festivali
Danza Urbana: Uluslararası Çağdaş Sokak Dansları Festivali
FISCo: Uluslararası Çağdaş Sanatlar Festivali (Günümüzde, Yaşayan Sanat Haftası ile birlikte yapılmaktadır)
Future Film Festival (Gelecek Film Festivali) : Animasyon ve özel efektler üzerine Uluslararası Festival
2. Cinema Ritrovato: Unutulan Filmler Hakkında Uluslararası Film Festivali
Yaşayan Sanat Haftası
Gender Bender (Cinsiyet Cümbüşü) : Uluslararası cinsel kimlik, cinsel yönelim ve bedenin temsili Festivali
Homework festival (Ödev festivali): Elektronik müzik festivali
İnsan Hakları Film Festivali
Netmage: Uluslararası Elektronik Sanat Festivali (Günümüzde, Yaşayan Sanat Haftasıyla birlikte yapılmaktadır)
Some Prefer cake (Bazıları Pasta Sever): İtalyan lezbiyenler film festivali
Zecchino d'Oro: Uluslararası Çocuk Şarkıları Festivali

Bologna mutfağı

Bologna, mutfak geleneği ile ünlüdür. İtalya'da ragù alla bolognese olarak bilinen ancak Bologna mutfağında, Tagliatelle al ragù yemeğinde olduğu üzere, sadece ragù olarak adlandırılan, etli makarna sosu olan Bolonez sosa ismini veren şehirdir. Bereketli Po Nehri Vadisi'nde yer alan şehrin zengin mutfağı, ağırlıklı olarak et ve peynir bazlıdır. Emilia-Romagna'nın tamamında olduğu gibi, prosciutto, mortadella ve salumi gibi işlenmiş domuz etlerinin üretimi yerel gıda endüstrisinin önemli bir parçasıdır. Civardaki hatırı sayılır üzüm bağları arasında Pignoletto dei Colli Bolognesi, Lambrusco di Modena ve Sangiovese di Romagna bulunmaktadır. Ragù soslu Tagliatelle, lazanya, et suyundan tortellini çorbası, orijinal Bologna sosisi olan mortadella yerel spesiyaliteler arasındadır. Geleneksel Bolognese tatlıları genellikle tatil ve anma günleriyle özdeşleşir: Azizler Gününde badem püresinden yapılan renkli kurabiyeler 'fave dei morti', Aziz Yusuf Gününde reçelli raviole kurabiyeleri ve sfrappole olarak bilinen hafif, lezzetli ve pudra şekerli börekler gibi karnaval tatlıları. Badem, pirinç ve amaretto (badem likörü) ile yapılan muhallebi benzeri tatlı Torta di riso, yıl boyunca yapılmaktadır.

Bologna'da spor

Ezeli rekabet içinde olan kentin iki çok başarılı basketbol takımı Fortitudo ve Virtus sayesinde, Bologna şehrinin sportif alandaki takma adı Basketbol Şehridir. Bununla beraber bu iki takım artık sponsorlarının adlarıyla anılmaktadır. Virtus takımı 15 kez İtalya ve 2 kez EuroLeague Şampiyonu olmuştur ve bu sayede Avrupa'nın en etkili basketbol takımları arasında yer almaktadır. Fortitudo takımı 1999 ve 2005 yıllarında iki kez lig şampiyonu olmuştur.

Fortitudo takımı 2008-2009 sezonundan sonra LegaA liginden LegaADue ligine düşmüş ve finansal sorunlar yüzünden amatör küme olan Serie A Dilettanti ligine düşmüştür. Bu sebepten ötürü iki takım arasındaki ezeli rekabet sekteye uğramıştır. Fortitudo takımı, 2012-13 sezonunda LegADue liginde oynamıştır. Hem Lega A hem de LegADue liglerini kapsayan İtalyan Basketbol Ligi'nin merkezi Bologna'da bulunmaktadır.

Bologna'da futbol da köklü bir geçmişe sahiptir. Şehrin ana kulübü olan Bologna FC 1909, yedi kez lig şampiyonu olmuştur (en son 1963-64 sezonunda). Bu sayede İtalyan ligi tarihinde en başarılı altıncı takımdır. Takım, altın çağını yaşadığı 1930'lu yıllarda "Lo squadrone che tremare il mondo fa" (Dünyayı sallayan takım) olarak adlandırılmıştır. Kulübe ev sahipliği yapan, 38.000 kapasiteli Stadio Renato Dall'Ara stadyumu; ayrıca İtalya milli futbol takımı, ulusal ragbi birliği ve San Marino milli futbol takımlarına da ev sahipliği yapmıştır. Aynı zamanda 1990 FIFA Dünya Kupasında, bu stadyumda müsabakalar yapılmıştır.

Kentte bir ragbi birliği de bulunmaktadır: Rugby Bologna 1928, sadece en eski İtalyan ragbi birliği kulüplerinden biri olmayıp, aynı zamanda İtalyan ragbi federasyonuna bağlı ilk kulüp olma özelliğini taşımaktadır. Günümüze kadar (2014) faal kalabilen, İtalya'nın en eski ragbi birliğidir. 25 yıllık tarihi boyunca İtalya şampiyonasında hep üst sıralarda mücadele gösteren kulüp hiç şampiyon olamamış ancak birkaç kez ligi 2. pozisyonda bitirmiştir. 1990'lı yılların sonlarında yaşadıkları ağır finansal problemlerden dolayı küme düşüp kapanma tehlikesine maruz kalan kulüp tekrar Serie A1 ve sonrasında Super 10 liglerine dönmüştür.

Bolognalı ünlüler

Ulisse Aldrovandi (doğabilimci, 1522-1605)
Antonio Alessandrini (Anatomist ve Parazitoloji uzmanı, 1786-1861)
Maria Gaetana Agnesi (matematikçi, hümaniteryenist ve dil bilimci, 1718-1799)
Amico Aspertini (ressam, yaklaşık 1474-1552)
Pupi Avati (yönetmen, 1938 doğumlu)
Riccardo Bacchelli (yazar, 1891-1985)
Adriano Banchieri (besteci, 1568-1634)
Agostino Barelli (mimar, 1627-1687)
Antonio Basoli (ressam ve sahne tasarımcısı, 1774-1848)
Laura Bassi (bilim insanı, Avrupa'da üniversitede eğitim veren ilk kadın, 1711-1788)
Ugo Bassi (1848 ayaklanmalarında yer aldığı için idam edilen milliyetçi İtalyan kahramanı, 1800-1849)
Stefano Benni (yazar, 1947 doğumlu )
Papa XVI. Benedictus (Prospero Lambertini, 1740-58)
Giovanni II Bentivoglio (1443-1508)
Giordano Berti (yazar, 1959 doğumlu )
Amedeo Biavati (futbolcu, 1915-1979, futboldaki 'stepover' adlı top sürme taktiğini ilk uygulayan futbolcu olarak bilinir, Dünya Şampiyonluğu 1938, sadece Bologna FC kulübünde oynamıştır)
Cristina D'Avena (aktris ve şarkıcı, 1964 doğumlu)
Francesco Ricci Bitti, İtalyan spor yöneticisi
Simone Bolelli (profesyonel tenisçi, 1985 doğumlu)
Giacomo Bolognini (ressam, 1664-1734)
Rafael Bombelli (matematikçi, 1526-1572)
Rossano Brazzi (aktör, 1916-1994)
Raffaella Carrà (şarkıcı, 1943 doğumlu)
Annibale Carracci (ressam, 1560-1609)
Lodovico Carracci (ressam, 1555-1619)
Agostino Carracci (ressam, 1557-1602)
Chiara Caselli (aktris, 1967 doğumlu)
Pier Ferdinando Casini (siyasetçi, 1955 doğumlu)
Pietro Cataldi (matematikçi, 1548-1626)
Pierluigi Collina (futbol hakemi, 1960 doğumlu)
Carlo Colombara (opera sanatçısı (bas), 1964 doğumlu)
Giovanni Paolo Colonna (besteci, 1637-1695)
Alessandro Cortini (müzisyen, 1976 doğumlu)
Giuseppe Maria Crespi (ressam, 1665-1747)
Donato Creti (ressam, 1671-1749)
Giulio Cesare Croce (türkücü ve yazar, 1550-1609)
Scipione del Ferro (matematikçi, kübik denklemi çözdü, 1465-1526)
Francesco Francia (Francesco Raibolini, ressam, yaklaşık 1450-1517)
Lucio Dalla (şarkıcı-şarkı sözü yazarı, 1943-2012)
Domenichino (Domenico Zampieri, ressam, 1581-1641)
Elena Duglioli (Roma Katolik aristokratı, 1472-1520)
Sara Errani (tenis oyuncusu, 1987 doğumlu)
Gianfranco Fini (siyasetçi, 1952 doğumlu)
Aristotile Fioravanti (mimar, yaklaşık 1415-1486)
Luigi Galvani (bilim insanı, biyoelektrik mucidi, 1737-1798)
Alessandro Gamberini, (futbolcu, 1981 doğumlu)
Serena Grandi (aktris, 1958 doğumlu)
Papa XIII. Gregory (Ugo Boncompagni, 1572-85, Gregoryen Takvimi uygulamasını başlattı)
Papa XV. Gregory (Alessandro Ludovisi, 1621-3)
Il Guercino (Giovanni Barbieri, ressam, 1591-1666)
Irnerius (hukukçu, yaklaşık 1050-1125)
Blessed Imelda Lambertini (Dominikan tarikatı üyesi, kutsal mistik ve çocuk aziz, yaklaşık 1132-1333)
Claudio Lolli (şarkıcı-söz yazarı, 1950 doğumlu)
Papa II. Lucius (Gherardo Caccianemici dell'Orso, 1144-5)
Marcello Malpighi (fizyolog, anatomist ve doku uzmanı, 1628-1694)
Pietro Mannato (Mandarina Duck şirketinin kurucusu ve tasarımcısı, 1943-)
Guglielmo Marconi (mühendis, kablosuz telgrafın öncüsü, Nobel Fizik Ödülü sahibi, 1874-1937)
Giovanni Battista Martini (müzik kuramcısı, 1706-1784)
Giuseppe Mezzofanti (kardinal, dil bilimci ve hiperpoligot (6'dan fazla dil konuşabilen kişi), 1774-1839)
Marco Minghetti (ekonomist ve devlet adamı, 1818-1886)
Giorgio Morandi (ressam, 1890-1964)
Gianni Morandi (şarkıcı, 1944 doğumlu)
Ludovico Morbioli (Katolik rahip, kutsal sayılırdı, 1433-1485)
Edgardo Mortara (İtalya'nın birleşmesi sırasında Mortara Davası'na konu olan Katolik papaz, 1851-1940)
Gianluca Pagliuca (futbolcu, 1966 doğumlu)
Pier Paolo Pasolini (yazar, şair, yönetmen, 1922-1975)
Roberto Regazzi (1956 doğumlu, telli müzik aletleri yapımcısı)
Guido Reni (ressam, 1575-1642)
Ottorino Respighi (besteci, 1879-1936)
Augusto Righi (fizikçi, elektromanyetizma mütehassısı, 1850-1920)
Carlo Ruini (at anatomisi uzmanı, 1530-1598)
Angelo Schiavio (futbolcu, 1905-1990, 1934 Dünya Kupası Finalinde uzatmalarda şampiyonluğu getiren golü atan futbolcu, sadece Bologna kulübünde oynamıştır)
Elisabetta Sirani (ressam, 1638-1665)
Alberto Tomba (kayakçı, 1966 doğumlu)
Ondina Valla (Olimpiyat altın madalyası kazanan ilk İtalyan kadın , 1916-2006)
Mariele Ventre (öğretmen ve eğitimci, Piccolo Coro dell 'Antoniano korosunun kurucusu, 1939-1995 )
Christian Vieri (futbolcu, 1973 doğumlu)
Vitale da Bologna (ressam, 1330, 1361)
Anteo Zamboni (15 yaşındayken Benito Mussolini'ye suikast girişiminde bulunan anarşist, 1911-1926)
Alex Zanardi (yarış pilotu, 1966 doğumlu)
Marco Aurelio Zani de Ferranti (yazar, müzisyen ve besteci, 1801-1878)
Alessandro Carloni (yönetmen, animatör, Kung Fu Panda ve Croods gibi filmlerde çalışan sanatçı, 1978 doğumlu)

Yukarıda listelenen kentin yerlilerine ek olarak, aşağıdakiler Bologna'ya yerleşen kişilerdir.

Giosuè Carducci (şair ve akademisyen, Nobel Edebiyat Ödülü kazanmıştır, Toskana'da Lucca yakınlarında doğmuştur 1835-1907)
Carlo Felice Cillario ( uluslararası ün sahibi İtalyan şefi, 1946'da Bologna Oda Orkestrası'nın kurucusu, 7 Şubat 1915 - 13 Aralık 2007)
Umberto Eco (yazar ve akademisyen, Alessandria, Piedmont'ta doğmuştur, 1932-2016 )
Sardunya'lı Enzio (yaklaşık olarak 1218 doğumlu, Sardunya Kralı ve İmparator II. Frederick'in gayrimeşru oğlu, 1249'dan 1272'de ölümüne kadar, Palazzo Re Enzo'da mahkum edilmiştir.)
Vasco Errani (siyasetçi, 1955 doğumlu)
Alfonso Lombardi (heykeltıraş, Ferrara'da doğmuştur, 1497-1537)
Niccolò dell'Arca (heykeltıraş, Bari doğumlu, yaklaşık 1435 / 1440-2 Mart 1494)
Juan Ignacio Molina (doğabilimci, Şili doğumlu, 1740-1829 )
Giovanni Pascoli (şair ve akademisyen, San Mauro di Romagna doğumlu, 1855-1912 )
Aziz Petronius (San Petronio, Bologna piskoposu ve şehrin koruyucu azizi doğum yeri bilinmiyor, MS 450'de ölmüştür)
Romano Prodi (ekonomist, siyasetçi, Reggio Emilia, Scandiano doğumlu, 1939)
Gioachino Rossini (opera bestecisi, Pesaro doğumlu, 1792-1868 )
Giuseppe Torelli (besteci, Verona doğumlu, 1658-1709)
Wu Ming (2000'den beri aktif olan yazarlar birliği)
Farinelli (Carlo Broschi, soprano opera şarkıcısı, 1705-1782)
Cesare Cremonini (söz yazarı, 1980)