Beyaz Ruslar

Beyaz Ruslar hakkında bilgi

Beyaz Ruslar, günümüzde Belarus ve yakın çevresinde yaşayan Doğu Slav kökenli etnik bir gruptur. Dünya genelinde, büyük çoğunluğu Beyaz Rusya ve sınır komşularında olmak üzere, 9.5 milyonu aşkın Beyaz Rus kökenli insan yaşamaktadır.

Beyaz Ruslar kimlerdir?

Belaruslular, Beyaz Rusya Cumhuriyeti nüfusunun çoğunluğunu teşkil eden Doğu Slav kökenli bir etnik gruptur. Belaruslu azınlıklar Belarus'a komşu ülkelerde; Ukrayna'da, Polonya'da (özellikle Podlaskie Voivodeship'de), Rusya Federasyonu'nda ve Litvanya'da yaşamaktadırlar. 20. yüzyılın başında Belaruslular, Rusya'nın Smolensk kenti çevresindeki bölgelerde bir azınlık oluşturmuştur.

20. yüzyılın başlarında ABD, Brezilya ve Kanada'ya yüksek sayıda Belarus'lu göç etmiştir. Sovyet döneminde (1917-1991), birçok Belarus'lu sınır dışı edilmiş ve Sibirya, Kazakistan ve Ukrayna'da dahil olmak üzere SSCB'nin çeşitli bölgelerine göçe zorlanmıştır.

1991'de SSCB'nin dağılmasından bu yana yüz binlerce insan Baltık Ülkeleri, Birleşik Devletler, Kanada, Rusya ve AB ülkelerine göç etmiştir.

Beyaz Rusların konuştuğu diller

Belarus'taki iki resmi dil Belarusça ve Rusça'dır. Nüfusun %72'lik yüksek bir oranıyla genel konuşma dili olan Rusça'ya kıyasla Belarusça, yalnızca  %11.9 oranında, günlük yaşamda kullanılmaktadır. Farklı kaynaklarca yapılan araştırmalara göre, Belarusça konuşan halkın %29.4'ü akıcı konuşup, okur-yazar, %52.5'i konuşup okuyabiliyor, %8.3'ü anlıyor fakat ne konuşup ne de yazabiliyor ve diğer %7'lik bir kısmı Rusçaya benzeyen Beyaz Rusçayı kısmen anlayabiliyor. Belaruça Batı Slav dil grubundadır.

Beyaz Rusya adının kökeni

Beyaz Rusya (Belarus) adı günümüz Beyaz Rusyasının doğusunda kalan, Latince Ruthenia Alba (İngilizce: Beyaz Rus) olarak bilinen tarihi bir bölgeden gelmektedir. Bu isim, Batı'da tarihin belirli dönemlerinde, Beyaz Ruthenes, White Russians (Rus İç Savaşı sırasında Bolşevikler'e karşı çıkan Beyaz Ruslar siyasi örgütü ile karıştırılmaması gerekir) adlarıyla eş zamanlı olarak kullanılmıştır. Belaruslar adlarını Rus halkına dayandırmaktadır.

Beyaz Ruslar teriminin kökeni

Belaruslular (Belarusians) terimi çoğunlukla 19. yüzyılda Rus İmparatorluğu tarafından kullanılmıştır. Bu savı destekleyen bir konuda, Ivan Sakharov'un folklorik araştırmalarının 1836 versiyonunda Belarus gelenek ve göreneklerinin Litvin olarak tanımlandığı, 1886 tarihli baskısında ise Литва (Litvanya) ve Литовцо-руссы (Litvanya-Ruslar / Litvanya) kelimelerinin Ruthenians, SБелоруссия (Beyaz Rusya) ve белоруссы (Beyaz Ruslar) olarak değiştirildiği anlaşılmaktadır.

Beyaz Rusların tarihçesi

Belarus halkı kendi kültürlerini Büyük Litvanya Dükalığı'na, eski Kiev Rus ve Polatsk Prensliğine dayandırmaktadır. Çoğu Belarus halkı, Doğu Slav kabilelerinin Dregovichs, Krivichs ve Radimichs'in ve Beyaz Rusya'nın batı ve kuzeybatısındaki yaşayan Jotvingians kabilelerinin torunlarıdır.

Belaruslular bir halk olarak 13. ve 14. yüzyıl dolaylarında, Büyük Litvanya Dükalığı topraklarında ve çoğunlukla Neman Nehri, Dinyeper Nehri ve Batı Dvina Nehri'nin üst havzalarında ortaya çıkmıştır.

13. ve 18. yy arasında Beyaz Ruslar 13.ve 14. yüzyıllardan itibaren Büyük Litvana Dükalığı'na (Litva, Vialikaja Litva) bağlı Beyaz Ruthenian, Siyah Ruthenian ve Polesiye (Polesia) halkları ile beraber Ruthenian dilini geliştirip Latin dili yerine, Büyük Litvanya Dükalığı'nın etken yazım dili haline getiren Litvinler (Lithuaians) ve Ruthenler olarak biliniyordu. 1468'de yazılan Casimir'in Şifresi (Casimir's Code) ve Büyük Litvanya Dükalığı'nın Yasaları adlı eserin her üç versiyonu (1529, 1556 ve 1588) Ruthen dilinde yazılmıştır (aynı zamanda eski Belarusça olarak da geçmektedir). 1630'larda yerini Polonya-Belarus kültüründe yükselişe geçerek prestij kazanan Polonya diline bırakmıştır.

Litvanya Büyük Dükalığı'nın doğusundaki Ruthen dili (sonraları modern Belarusça ve Ukrayna Dillerine dönüşmüştür) ve kültürünün etkisiyle bazı "çağdaş" Beyaz Rus alimleri ve halk, geçmişte var olmuş Litvanya Büyük Dükalığı'nın bir Belarus devleti olduğu kanısındalar.

1791-1917 yılları arasında, Hristiyan ve Yahudi nüfuslarıyla Beyaz Rusya'nın çoğu, Rus İmparatorluğu tarafından bir dizi askeri fetih ve diplomatik manevra ile satın alınmış ​​ve Uç Sınır (Pale of Setllement) olarak bilinen bölgeye dahil edilmiştir.

Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra Beyaz Rusya, kademeli olarak bağımsızlığını ilan edip kendi devletini kurmuştur. İlk olarak Almanya işgali altında kısa süreli Belarus Halk Cumhuriyeti, sonrasında 1919'dan 1991 yılına kadar Sovyet Beyaz Rusya'sı (1922'den sonra diğer devletlerle beraber Sovyetler Birliği'ne dahil edilmiştir) olmuştur. Belarus 1991'de Sovyetler Birliği'nin dağılmasıyla tam bağımsızlığını kazanmıştır.

Beyaz Rusya yemekleri

Beyaz Rusya mutfağı, diğer Doğu ve Kuzey Avrupa ülkelerinin mutfaklarında olduğu gibi, ağırlıklı olarak et ve yerel sebze çeşitlerini içermektedir.